در ایران بالغ بر ۴۵۰۰۰ روستا وجود دارد و این که از این میان یک روستا چنین شهرتی بیابد بعید است تنها به شانس مربوط باشد. ابیانه یکی از مشهورترین روستاهای ایران است که هر چقدر در آن میگردیم و کاوش میکنیم، تاریخ بناهای آن، ما را به روزگاران کهنتر بازمیگرداند. از ارتزاقِ مردم با روشهای سنتیِ دامداری و کشاورزی گرفته تا شکل لباس پوشیدنِ سنتیِ آنان، و از مسجدی بسیار قدیمی با منبری عظیم که با نهایتِ ظرافت منبتکاری شده گرفته تا درب آرامگاهی که بر خود تاریخ ۹۵۲ ه.ق (یعنی عصر صفویان) دارد. اما آنچه نشان از اوج قدمت این روستا میدهد، وجود آتشکدهای قدیمی در کوهپایۀ اطراف روستاست. خانههای روستا بهصورت پلکانی ساخته شدهاند و در بسیاری موارد، بام خانهای، حیاط خانهای دیگر را تشکیل میدهد و از دیوار خبری نیست و مردمِ باصفای روستا یکدیگر را امینِ هم میدانند. بعضاً میتوان تا چهار خانه را بر روی هم مشاهده کرد. خانههایی البته با سقفهای کوتاه و صفای بینهایت، که ساکنان آنها با خوشروییِ تمام با مهمانان برخورد میکنند. آبوهوای روستا بسیار معتدل و مطبوع، و تابستان و بهار آن جانبخش و خنکای پاییزی و زمستانیِ آن مرطوب و لذتبخش است. جز این موضوع، گویشِ کاملاً خاصِ روستای ابیانه (که در قدیم با نامِ viuna شهرت داشته) یکی دیگر از وجوه جذابیت این روستای قدیمی و شهیر است. مردمِ روستا همچنان با روشهای سنتی دامداری و کشاورزی میکنند و میتوان از فرآوردههای دامیِ بهراستی «ارگانیک» در این روستا بهره برد. از همه مهمتر اینکه گویی روستا، در بازهای پر از صفا از تاریخ چند هزار سالۀ میهن زیبایمان متوقف مانده و این موضوع، بهترین فرصت برای ستایشگرانِ زندگیِ خوشایندِ روزگارانِ قدیم است. ضمن اینکه در اطراف روستا، هتلهایی مجهز نیز برای بازدیدکنندگان وجود دارد. گردشگرانی که در پیِ استشمامِ هوای پاک روستا و دیدنِ تاریخ کشورمان بر پیکرۀ بناهای بسیار قدیمی و مشاهدۀ سنتهای باقیمانده از روزگارانِ غبارآلود تاریخ و البته لَختی آسودن از فشارهای عصرِ تکنولوژیاند، بعید است بتوانند میعادگاهی بهتر از این روستای قدیمی و بکر و باصفا بیابند.