میدان ریگستان سمرقند ازبکستان

ردپای قسمتی از تاریخ و فرهنگ ایران باستانی را می‌توانیم در سمرقند ‌و بخارای کهن پیدا کنیم. 600 سال پیش سمرقند شهری پرهیاهو بوده که آوازه‌اش را در بزرگترین شهرهای زمانه می‌شنیدند. کافی است چشمانتان را ببندید و 600 سال پیش این شهر و قلب تپنده‌اش میدان ریگستان را تصور کنید. برای دیدن تاریخ پرفراز و نشیب ایرانی می‌توانید با تور ازبکستان ما نیز همراه باشید. معماری منحصر به فرد ایرانی از سه طرف این میدان را احاطه کرده است و از خشت خشت و کاشی کاشی بناها می‌توانید عطر ایران را استشمام کنید. معماری منحصر به فرد این میدان بعدها بر سازه‌های زیادی همچون میدان نقش جهان، تاج محل آگرا هند در سراسر جهان تاثیر گذاشت. سه مدرسه در اطراف میدان ساخته شده‌اند که معماری بی‌نظیرشان سبب شد تا سمرقند در سال 2001 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شود. سال‌ها پیش و قبل از تاسیس این بناها ریگستان میدان مرکزی شهر سمرقند مرکزی برای اعلام بیانیه‌های حکومتی، جمع آوری نیروهای نظامی در زمان جنگ و برگزاری جشن‌های عمومی بود، چندین بازار نیز در این میدان قرار داشتند. بعدتر با ساخت مدارس مهم جهان کهن همچون مدرسه الغ بیک، مدرسه شیردار و همچنین مدرسه طلاکاری این میدان اهمیتی بیش از پیش یافت. الغ بیک که از برجسته‌ترین دانشمندان زمان خود بود دستور ساخت مدرسه‌ای در غرب میدان ریگستان را داد که بعدها با نام مدرسه الغ بیک شناخته می‌شد. این مدرسه را با ایوان ورودی بزرگ و دومناره بلندش می‌شناسند. پلان مدرسه الغ بیک به شکل مستطیل طراحی شده و ستارگانی که نمادی از آسمان و ستاره‌شناسی هستند سر در ورودی مدرسه را آراسته‌اند. حیاط مربعی شکل مدرسه شما را به اتاق شاگردان و کلاس‌های درس رهنمون می‌شود که هرکدام ظرفیت بیش از صد طلبه و دانش‌آموز را داشت. دیوارهای زرد مدرسه و کاشی‌های براقش معماری داخلی بنا را به طرز شگفت‌آوری زیبا کرده‌اند. مدرسه شیردار در سال 991 هجری شمسی توسط حاکم سمرقند به نام یالانگوتوش بهادر ساخته شد. در ساخت این بنا سعی بر آن بود که تا حد ممکن مدرسه‌ای شبیه مدرسه الغ بیک ساخته شود. از آنجا که تصویر دو شیر طلایی بر روی ایوان مدرسه قرار داشت که خورشیدی بر پشت خود حمل می‌کردند و غزالی سپید رنگ را دنبال می‌کردند این مدرسه را با نام مدرسه شیردار می‌شناسند. نماد شیری که خورشید بر پشت آن قرار گرفته بعدها در پرچم ایران و ازبکستان مورد توجه قرار گرفت. 
ساخت سومین مدرسه در میدان ریگستان به سال 1025 شمسی باز می‌گردد، مدرسه‌ای به نام طلاکاری که ساختش در سال 1309 هجری شمسی به پایان رسید. طاقچه‌ای عظیم با دو ورودی به حیاط داخلی مدرسه دروازه‌های مدرسه را تشکیل می‌دهند. جالب است بدانید که نقاشی‌های دیواری مدرسه، همه به طرز خیره‌کننده‌ای طلاکاری شده‌اند. از دیگر بناهای اطراف میدان ریگستان می‌توان به گنبد تجاری چارسو و مقبره شیبانیان اشاره کرد. سمرقند که زمانی پاره‌ای از تن ایران به شمار می‌رفت اکنون نیز داستان‌هایی از آفریدگاران خود یعنی ذهن خلاق ایرانی را در دل خود جای داده است، کاشی‌کاری، نقاشی روی گچ، رسمی‌بندی، مقرنس، ستون‌های کاشی‌کاری، گنبد، منبت، حجاری، میناکاری و کتیبه در جای جای بناهای میدان ریگستان بازتابی است از روح ایرانی حاکم بر آن. اگر به بازدید از میدان ریگستان و مدرسه‌های اطرافش علاقه دارید با تور ازبکستان علاءالدین تراول همراه باشید و با ما به گشت و گذار در ریشه‌های ایرانی و جاذبه‌ها و دیدنی‌های سمرقند و بخارا بپردازید.