در دهۀ ۱۹۷۰، پُل تروکس (Paul Theroux) سفرنگارِ آمریکایی تصمیمي بزرگ گرفت: با قطار از انگلیس تا شرقِ آسیا سفر کند. او تجربهاش را در کتابِ «بازار بزرگِ راهآهن» شرح داد؛ کتابي که یکي از عاطفیترین سفرنامههایيست که سفر با قطار را شرح داده است.
تروکس نوشت: «اگر قطار بهقدرِ کافی بزرگ و راحت باشد، اصلاً به مقصد نیازي نیست؛ صندلیاي در آن گوشه کافیست و میتوانید یکي از مسافرانی باشید که در قطارِ در حالِ حرکت لم میدهند و هیچگاه نمیرسند، یا اصلاً نیازي به رسیدن حس نمیکنند.»
در دورهاي که «زمان» خود کالایي لوکس محسوب میشود، بد نیست گریزي به روزگارِ گذشته بزنیم و از سفري آهسته و زمینی بهرهمند شویم. چه قصدِ گشتوگذار در کوههای آند را داشته باشیم چه سیري سریع در جزیرهاي در ژاپن، سفرِ ریلی به ما نشان خواهد داد که مناطقي که قرار بود از فرازشان پرواز کنیم، بر روی زمین بسیار دیدنیترند.
با سفرِ آهستۀ لوکسترین مسیرهای ریلیِ جهان همراه باشید تا برخي از فریبندهترین مقاصد را ببینیم.
۱- قطارِ کروزِ هفت ستاره، ژاپن (Cruise Train Seven Stars)
قطارِ کروزِ هفت ستارۀ ژاپن که غالباً از آن بهعنوانِ لوکسترین قطارِ دنیا یاد میکنند، تجملِ دنیای کهن را به پیشرفتهترین اِلِمانهای صنایعِ راهآهن پیوند میدهد. ادعا کردهاند که این قطار، در نوعِ خود اولین «اسلیپرِ» تجملاتی (لاکچری) در ژاپن است، و اولین بار در سالِ ۲۰۱۳ به خطِ آهن پیوست. قطارهای اسلیپر به قطارهایی گفته میشود که اغلب شبها حرکت میکنند و مسافران در آن میتوانند به راحتی بخوابند.
مسافرانِ قطارِ هفت ستاره در تورهای دو و چهار روزۀ جزیرۀ کیوشو (Kyushu) هم از کنارِ دریا عبور میکنند و هم زیباییِ کوهها را از نزدیک به نظاره خواهند نشست. البته توجه داشته باشید که رزرو کردنِ بلیتِ این قطار به همین سادگیها نیست؛ این قطار ظرفیتِ تنها ۲۸ مسافر را دارد و تقاضا برای آن، چنان بالاست که متقاضیانِ سفر باید در نوعي قرعهکشی ثبتنام کنند. برندگانِ این لاتاری برای خریدِ برنامۀ سفر دعوت خواهند شد.
۲- قطارِ سریعالسیرِ خاوریِ وِنیز-سیمپلون (Venice-Simplon Orient-Express)
قطارِ سریعالسیرِ خاوریِ ونیز-سیمپلون را به یک دلیل میتوان اساطیری دانست: مسیرِ این قطار از لندن تا ونیز است و در پاریس و ورونا هم توقف میکند. فلزکاریِ واگنهای این قطار به شیوۀ آرت دکو (Art Deco) انجام شده و جلوهاي از شکوهِ قدیمی را میهمانِ چشم میکند. غذای قطار از منابع غذایی در طولِ مسیر تأمین میشود و ممکن است وقتي منتظرِ شامتان هستید، شاهمیگوهای ساحلِ بریتانی یا گوجهفرنگیهای برشتۀ پرووِنس در بشقابِ شما باشد. بعد از شام میتوانید به بارِ نوشیدنی بروید و به یادِ باغهای آبادِ فرانسه، از خوشطعمترین و خنکترین لیمونادها بچشید.
۳- قطارِ رویال اسکاتلندیِ بلموند، اسکاتلند (Belmond Royal Scotsman)
با این قطارِ کندرو در میانِ دریاچهها و قلعهها و روستاهای اسکاتلند سیر و سیاحت کنید. همچنان که قطارِ رویال اسکاتلندیِ بلموند پتوپتکنان در میانِ ارتفاعاتِ این کشورِ زیبا میتازد، میتوانید در سوئیتتان، زیرِ پتوی تارتان بخزید یا در واگنِ پذیراییِ ساخته شده از چوبِ ماهون، نوشیدنیاي میل کنید. البته چیزي که قطارِ رویال اسکاتلندیِ بلموند را برجسته و ویژه میسازد، امکانِ اسپا (spa)ی سیّارِ آن است؛ در واگنِ اسپا میتوانید بهجز بهرهمند شدن از سونا و ماساژ، ناخنهایتان را هم در حالِ حرکتِ قطار مانیکور کنید؛ در همان حال که به منظرهاي زیبا از میانِ ارتفاعاتِ اسکاتلند مینگرید.
۴- رُووس ریل، آفریقای جنوبی (Rovos Rail)
از نمونهای از مناظرِ متنوعِ آفریقای جنوبی، در سفرِ رووس ریل از پرتوریا تا کِیپ تاون بهرهمند شوید. مسافران در گشتوگذارِ سهروزه با پهنهای وسیع از محیطزیست مواجه میشوند؛ از چمنزارهای هایوِلد (Highveld) تا بیابانِ بزرگِ کارو (Karoo). بهویژه در واگنِ «مشاهده»ی این قطار که بالکنهایی در هوای آزاد دارد، این مناظر بینظیرند. پیش از رسیدن به ایستگاهِ پایانی، مسافران برای نوشیدنیِ پایانی، در کِیپ واینلند توقفی میکنند. مسافرانِ سوار بر قطار، میتوانند همزمان از مواهبِ اثاثیۀ عهدِ ادواردی (سبک سنتی انگلستان) و کولرهای عصرِ جدید برخوردار شوند.
۵- سیّاحِ بلموند آندیَن، پرو (Belmond Andean Explorer)
حدود ۶۰۰ سال پیش، سیستمِ جادهسازیِ قومِ «اینکا» شاهکارِ مهندسی بود. اینکاها رنجِ سفری ۳۵۰۰۰ کیلومتری را با لاما (شترانِ بیکوهان) یا با پای پیاده بر خود هموار میکردند. امروزه مسافران میتوانند با قطارِ سیّاحِ بلموند آندیَن، این مسیر را بهصورتِ تجملاتی سفر کنند. این قطار در پایتختِ کهنِ کوسکو (Cusco) سفرِ خود را آغاز میکند و در میانِ دشتهای آندیَن، تا فرازِ دریاچۀ تیتیکاکا به راهِ خود ادامه میدهد. بهخاطرِ ارتفاعِ بلندِ کشورِ پرو، این قطار مدعیِ جایگاهِ یکی از مرتفعترین مسیرهای ریلیِ دنیاست. واگنها با ذوقِ محلی تزئین شدهاند و تودوزیشان از پارچههایی پرویی است و روتختیشان با پشمِ آلپاکا (نوعی لاما) تافته شده است؛ و نوشیدنیهای محلی در واگنِ «مشاهده» در انتهای قطار سرو میشود.
۶- قطارِ سریعالسیرِ مهاراجهها، هند (Maharajas Express)
دلایلی چند هست که ثابت میکند چرا این قطار همیشه در بینِ تجملاتیترین سفرهای تفریحیِ ریلیِ دنیا ردهبندی میشود. هر یک از واگنهای قطارِ سریعالسیرِ مهاراجهها سرپیشخدمتی (butler) اختصاصی دارد و در تکتکِ ایستگاهها، تاجگُلهایی از گُلهای تازه بر سرِ مسافران میگذارند و مراسمِ استقبالی جداگانه از آنان صورت میگیرد. تور هشت روزۀ «میراث هند» یکی از محبوبترین پیشنهادهای این خطِ ریلی است که شامل ایستگاههایی در بمبئی، اودایپور، جوذپور، جِیپور، آگرا و دهلی میشود.
۷- قطارِ پرزیدنتال، پرتغال (The Presidential Train)
درۀ دورو (Douro) در پرتغال، تبدیل به یکی از شناخته شدهترین مقاصدِ غذاییِ جهان شده است. قطارِ پرزیدنتال در مسیرِ خود بینِ پورتو تا کینتا دو وِسوویو (Quinta do Vesuvio)، بر ساحلِ شرقیِ درۀ دورو، برخی از بهترین آشپزهای جهان را با برخی از خوشمزهترین غذاهای دنیا همراه میسازد. آشپزانِ ستارهگرفته از مجلۀ «میشلِن (Michelin)» (معتبرترین مجلۀ آشپزیِ دنیا) در تمامِ مسیرها قطار را همراهی میکنند و غذایشان را با بهترین نوشیدنیهای محلی همراه میسازند. مسافران میتوانند در کابینهای شخصی بیاسایند و همچنان که منتظرِ سرویسِ غذایشان هستند، از پنجرههایشان درۀ طلایی را ببینند.
۸- غان، استرالیا (The Ghan)
قرار نیست همۀ سفرهای در طولِ صحرای استرالیا، از میانِ خسوخاشاک و رنج و سختی بگذرند. «غان اکسپدیشن» یکی از سفرهای قطاریِ تجملاتیِ برترِ استرالیاست که مسافران را در سفری چهار روزه، از داروین به آدِلاید میرساند. این قطار از سالِ ۱۹۲۴ مشغول کار است؛ گرچه در طولِ سالها، مدرنیزه و قابلاعتمادتر شده است. غذاهای قطار از منابعِ محلی تأمین میشود؛ شاملِ ماهیِ باراموندی و فیلۀ گریل شدۀ کانگورو. کسانی که بلیتِ پلاتینیوم داشته باشند در طول شام میتوانند از نمایشهای موزون هم بهرهمند شوند.
۹- کانادایی، کانادا (The Canadian)
در مسیرِ سپیدِ شمال سفر کنید اما در کابینِ خود گرم بمانید. قطارِ «کانادایی» سرویسی شاملِ یک سفر در عرضِ این کشورِ پهناور، از تورنتو تا ونکوور به شما پیشنهاد میدهد که اگر قطار را ترک نکنید، چهار روز تمام طول میکشد. در طولِ مسیر، مسافران میتوانند آبشارهای متعدد و شهرهای کوچکِ افسونگر و کوههای بزرگِ راکی را از نزدیک ببینند. این قطار را در زمستان سوار شوید تا بهترین مناظرِ قلههای پوشیده از برف و دشتهای بیپایانِ گَردِ سپیدِ سرد را مشاهده کنید. برای سفرِ تجملاتی، دنبالِ بلیتِ «پرستیژ» باشید. بخشهای ارزانترِ قطار، «اسلیپر پلاس» و کلاسِ «اکونومی» هستند.
۱۰- ترانسکانتابریکو گران لوهو، اسپانیا (Transcantabrico Gran Lujo)
اگر دوست دارید شکوهِ تجملاتی با قدری «تاریخ» همراه باشد، بلیتهای این قطار را رزرو کنید. چهار واگنِ قطارِ ترانسکانتابریکو گران لوهو ساختِ بدونِ تغییرِ سالِ ۱۹۲۳ شرکتِ پولمَن هستند. دکورِ قطار به گونهای است که با ورود به آن، پا به دنیای ۱۰۰ سال پیش میگذارید. مسافران میتوانند در واگنهای همهنگرِ (panoramic) تماشا، تعدادی از بهترین مناظرِ کشورِ اسپانیا را ببینند. مسیرِ قطار از ساحلِ شمالیِ کشور، از منطقۀ سن سباستین تا سانتیاگو دِکومپوستا میگذرد. در مسیرِ هفت شبۀ قطار، مسافران میتوانند سفرِ ریلیِ تجملاتیِ پنج ستارهای را بر چرخهای این قطار بگذرانند.