جزیره «پاتموس» (Patmos) در شرقیترین سمت دریای اَیگین قرار گرفته و به یک مقصد گردشگری معمولی برای تعطیلات در یونان شبیه است، اما اینطور نیست. این جزیره جایی است که انتهای جهان از آنجا آغاز میشود. چیزهایی زیادی در این جزیره وجود دارد که حدسش را هم نمیزنید، از جمله اینکه بعد از پایین رفتن از مسیر پیچ در پیچ به سمت مرکز جزیره با یک کشیش خواب آلود مواجه خواهید شد که مدیریت یک دکه سوغات فروشی را بر عهده دارد. با این وجود، اینجا جایی است که از آنجا تصورات جهنمی سقوط نهایی انسان سرچشمه میگیرد، جایی که الهام بخش سنت جان در نوشتن کتاب وحی یعنی همان آخرین صفحات انجیل بوده و بخشی از توصیفات ترسناک این کتاب آسمانی به آن مربوط میشوند. کلیسای کوچک ارتودوکس سنت آن که در اوایل قرن هفدهم میلادی ساخته شده، در دهانه یک غار ساخته شده است. گفته میشود سنت جان در آن رویاهای صادقهای را دیده که او آنها را نمایی از آخرالزمان انسانها تفسیر کرده است.
اگر به خاطر علامت «غار آخرالزمان» در ورودی این غار نبود نمیدانستید که شما در حال وارد شدن به غار زیرزمینی مقدس هستید. کلیسای کوچک اطراف دهانه این غار زیرزمینی که سمت شمال آن به یک اتاق کوچک ختم میشود در انتهای دالانهای متعدد قرار میگیرد. در داخل کلیسا تاج نقرهای اسقف روی یک شکاف که در اطراف آن نرده محافظ، کار گذاشته شده قرار دارد، جایی که سنت جان ظاهراً سر خود را هنگام استراحت بر آن گذاشته است. یک هلال نقرهای این شکاف را احاطه میکند، جایی که گفته میشود این قدیس دستهایش را هنگام بلند شدن روی آن قرار میداده است.
نگهبان کلیسا در حالی که به انجیل باز شده روی یک تکه سنگ که پایهای طبیعی را شکل داده اشاره میکند چنین میگوید: «این جایی است که پروچروس کاتب کلمات جان هنگامی که در حال دیدن رویای صادقه بود را کتابت میکرد». سپس در حالی که به شکافی که روی سنگ بالای آن ایجاد شده اشاره میکند چنین میگوید: «و این جایی است که صدای خداوند از آن بیرون آمده و با قدیس سخن گفت». این شکاف در نقطهای سه گوش به پایان میرسد که گفته میشود به سه گانگی دین مسیحیت- پدر، پسر و روح القدس- اشاره دارد.
جزیره مقدس
هنوز هم دو راهب در اتاقکهای بالای غار زندگی میکنند اما تمرکز اصلی فعالیتهای مذهبی در جزیره پاتموس که از آن با نام «جزیره مقدس» یاد میشود در صومعه سنت جان است که به شکل یک قلعه بسیار باشکوه بوده و هیبت آن بر کل بر جزیره سایه افکنده است. این صومعه که یکی از دیدنی های یونان است، توسط یک راهب یونانی به نام سنت کریستودولوس در سال 1088 ساخته شده است، هنوز هم حاوی سازههای اصلی قدیمی است که قدمت آنها به قرن یازدهم باز میگردد- بخشهایی که از آن جمله میتوان به قسمتهایی از استحکامات، آشپزخانه، برخی از اتاقکها، انبار و مهمتر از همه کلیسای سنت جان اشاره کرد که نقاشیهای آبرنگ بسیار زیبا و باشکوهی در آن وجود دارد.
در حالی که این کلیسا بسیار زیبا و باشکوه است، موزه و کتابخانه صومعه نیز از زیبایی و هیبت خاص خود برخوردارند. سند تاریخی «گاو طلایی» که توسط الکسیوس کومننوس، امپراطور بیزانس ساخته شده، مهمترین و باارزشترین چیزی است که در درون این صومعه قرار دارد. این سند ملکی باستانی نشان میدهد که تمامی جزیره به کریستودولوس تقدیم شده، همراه با امضاهای امپراطوری که روی تمام بخشهای سند ثبت شده که شباهت بسیاری با قراردادهای کاغذی امروزی دارد.
همچنین فرمانی از طرف سلطان محمد فاتح از سال 1454 وجود دارد که استقلال این صومعه را تایید کرده و یک راهبه را به عنوان جمع آوری کننده مالیات منصوب کرده است. کتابخانه صومعه که بسیاری آن را مهمترین کتابخانه در یونان و خارج از مرکز مونت آثوس، به عنوان مرکز ارتودوکسهای یونان، میدانند که حاوی بیش از 1.200 دست نوشته به صورت کاغذ پوستی در انواع مختلف یا طومارهای کاغذی است که از آن میان میتوان به برگهایی از انجیل مارک اشاره کرد که قدمت آن به قرن ششم میلادی باز میگردد.
اگر چه این غار و صومعه جاذبه گردشگری اصلی جزیره پاتموس به شمار میآیند، اما تنها دلیلی نیستند که گردشگران دسته دسته به این جزیره مراجعه میکنند. پاناگوس اوگنیکوس، رهبر شورای جزیره در این باره میگوید: «چند سال پیش ما به همراه جاهایی مانند سانتیاگو دِ کومپوستلا در اسپانیا و لوردس در فرانسه در کنفرانس اروپایی توریسم مذهبی حضور پیدا کردیم. بیانیه پایانی این بود که دین به خودی خود برای جذب گردشگر به این مقاصد کافی نیست و یک فاکتور جذاب دیگر نیز باید وجود داشته باشد. در مورد پاتموس، این سواحل و زیبایی های کورا، پایتخت جزیره هستند که فاکتور جانبی به شمار میآیند».
ساحل رنگین کمان
شنا کردن در لامبی، در شمال جزیره پاتموس به ما در درک سخنان اوگنیکوس کمک خواهد کرد. این بخش از ساحل پر از سنگریزههای کوچک و رنگارنگ است که از شکلاتی و پرتقالی تا قرمز سیب زمینی شیرین و زرد تخم مرغی متفاوت هستند و ترکیب این رنگهای اثری مسحور کننده بر انسان دارد. بعد از آن نوبت پترا میرسد، دنبالهای از زمینهای شنی که به صخره پرابهت و جدا افتاده کالیکاتسو متصل شده است که بر اساس افسانهها این صخره از دختر جوانی شکل گرفته که پس از شنا کردن در این آبهای بلافاصله پس از آیین عشای ربانی که کاری ممنوعه بود توسط مادرش نفرین شده و به سنگ تبدیل گشت.
ازدیگر جاذبههای زیبای این جزیره که در تور یونان میشود از آن بازدید کرد، میتوان به روستای ماهیگیری دوست داشتنی و زیبای گریکوس اشاره کرد که روبروی جزیره کوچک تراگونیسی قرار گرفته است، که یک باد شکن طبیعی برای ساحل امن و شنی منطقه است.
پاتموس که در شمال مجموعه جزایر دودکانس یونان واقع شده، فرودگاه ندارد و دسترسی به آن نیز ساده نیست اما به دلیل آرامشی که در آن جریان دارد، مسافرانی ثروتمند و سرشناس به آن سفر میکنند، مسافرانی که از آن جمله میتوان آقا خان، دیوید بووی و جورجیو آرمانی را نام برد که بارها به این جزیره سفر کردهاند. در واقع بسیاری از مسافران، این جزیره را خانه خود ساخته و سعی در بهبود شرایط جزیره را دارند. نیکلاس نگروپونته از گروه Media Lab موسسه MIT یک سیستم وای فای برای این جزیره نصب کرده که مسافران جزیره میتوانند به کمک آن از اینترنت رایگان بهره ببرند.
یکی دیگر از دوستداران این جزیره، سرمایه گذاری به نام چارلز پیکتت است که سه آسیاب بادی جزیره که روی تپه مقابل صومعه قرار گرفتهاند را مرمت کرده است. یکی از این آسیابها کاملاً تعمیر شده و کار میکند که از آن برای تولید آرد گندم استفاده میشود. جوزف زیسیادیس که یک سیاستمدار سوییسی است نیز برنامههای جاه طلبانهای برای جزیره داشته و همراه با یک سرمایه گذار فرانسوی به نام دوری عمار 20 هکتار تاکستان در نزدیک ساحل پترا ایجاد کرده است. عمار در این باره میگوید: «خاک این جزیره بسیار حاصلخیز است و در زمین آب وجود دارد اما آب و هوای منطقه برای تاکستان زیاد خوب نیست. من درختانی در این منطقه کاشتهاما تا دما را کاهش داده و تولید محصول را بهبود بخشم، یک درخت بلوط اینجا و چند درخت خرنوب آن طرفتر. چند سال به من وقت بدهید و من این منطقه را به بهشت تبدیل خواهم کرد».
بسیاری از قبل و بدون تغییرات نیز این جزیره را بهشت میدانند زیرا دسترسی به آن ساده نیست. اما آیا برنامههایی برای ساخت فرودگاه در جزیره وجود دارد؟ کریستوف پاتاکوس، مدیر پاتموس آکتیس، تنها هتل پنج ستاره جزیره، در این باره میگوید: « به نظرم که این اتفاق هیچگاه رخ نخواهد داد. در اینجا یک احساس کلی و عمومی به ویژه در میان مردم محلی و کسانی که در پاتموس خانه دارد وجود دارد که جزیره باید در مقابل هجوم گردشگران حفاظت شده باقی بماند. آنها کسانی هستند که با این موضوع مخالفت دارند». صومعه یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری جزیره پاتموس است.
پدر بارتولمو که یک راهب شاداب و خوش صحبت است با این موضوع موافق است و میگوید: «صومعه قوانین خاصی دارد اما تا زمانی که احترام دوجانبه باشد دخالتی در زندگی روزمره نخواهد داشت. در ساعت 3 صبح در اینجا خبری از لخت شدن و سروصدا در کافهها نیست. وقتی به ماتینز می رویم، گردشگران فراموش میکنند که اینجا یک صومعه برقرار و دایر است و ما باید به وظایفمان عمل کنیم».
وی همچنین تصدیق میکند که صومعه او از ساخت فرودگاه در جزیره استقبال خواهد کرد زیرا از نظر او مقدار کمی توریسم جزیره را توسعه داده و برای ساکنان جزیره در صورت مواجه شدن با مشکلات مربوط به سلامتی مفید واقع خواهد شد.
سادهترین راه برای رفتن به جزیره پاتموس از طریق کشتی یا قایقهای مسافرتی است که از شهر مجاور «کوس» که یک فرودگاه بین المللی دارد تا به این جزیره دو یا سه ساعت طول خواهد کشید.