همه چیز درباره جشن سده زرتشتیان در یزد
در کوچه پس کوچه‌های خشتی یزد، شهری که هنوز هم در آغوش تاریخ نفس می‌کشد، زمستان که از راه می‌رسد، شور و شعف خاصی برمی‌خیزد. شور و شعفی که با برافروختن آتش سده، گُل می‌کند و عطر خوشایند به یادگار نیاکان و آیین‌های دیرینه‌شان، فضا را عطرآگین می‌کند. ایرانیان باستان، جشن‌های متعددی در طول سال برگزار می‌کرده‌اند. این جشن‌ها فقط راهی برای شادی و سرخوشی نبوده‌اند بلکه پشت هر یک، فلسفه‌ای عمیق و دقیق وجود داشته که هدفی مهم را پیگیری می‌کرده است. جشن سده، سنتی به قدمت تاریخ، یادگار آتش اهورامزداست که در دل کویر، گرمابخش جان‌ها و روشنگر مسیر رستگاری می‌باشد. این آیین باستانی، که هم‌زمان با دهم دی ماه در تقویم هجری شمسی برگزار می‌شود، در یزد رنگ و بویی دیگر دارد. جایی که شور و شعف زرتشتیان با هم‌نشینی با آداب و رسوم مردم مهربان این دیار، جشنی بهشتی می‌آفریند. برای همراهی با تور یزد علاءالدین تراول کلیک کنید.
🚩 برای مشاهده تورهای ایرانگردی موجود روی سایت کلیک کنید ⬅ رزرو آنلاین تورهای ایرانگردی
در واقع جشن سده که هنوز هم در برخی نقاط ایران برگزار می‌شود، روز کشف آتش از سوی بشر است. آتش گرم و پرنور همیشه از سوی ایرانیان مورد توجه و احترام بوده است. آتش که مظهر گرما و نور در زندگی است، ابزاری برای مبارزه با اهریمن و تاریکی‌ها شناخته می‌شده است. به همین خاطر در روز دهم بهمن‌ماه هر سال، مردم با روشن کردن آتش بر بام‌ها یا کوهستان‌ها، گرمی و شکوه آن را در برابر سردی و نفوذ اهریمن جشن می‌گرفته‌اند. با این مقاله از علاءالدین تراول تا انتها همراه باشید تا با جشن سده بیشتر آشنا شوید. همچنین برای آشنایی بیشتر با آداب و رسوم و جشن ها و جاذبه های ایران به صفحه وبلاگ گردشگری ما سری بزنید.
ریشه و دلیل برگزاری جشن سده
جشن سده یکی از جشن‌های باستانی ایران است که هر سال در تاریخ ۱۰ بهمن ماه برگزار می‌شود. این جشن هزاران سال قدمت دارد و از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی (حتی قدیمی‌تر از نوروز) محسوب می‌شود. روایت‌های تاریخی مختلفی در مورد ریشه جشن سده وجود دارد. برخی از این روایت‌ها عبارتند از:
فلسفه برگزاری جشن سده
جشن سده جشنی برای گرامیداشت پیروزی نور بر تاریکی است. در واقع، ایرانیان باستان با برگزاری این جشن، پایان زمستان و آغاز بهار را جشن می‌گرفتند. آنها معتقد بودند که با برآمدن خورشید در روز دهم بهمن‌ماه، تاریکی و سرمای زمستان جای خود را به روشنایی و گرمای بهار می‌دهد.
آداب و رسوم جشن سده
جشن سده در میان زرتشتیان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به همین دلیل، آن را جشن ملی زرتشتیان نیز می‌نامند. آتش افروزی از مهم‌ترین آداب و رسوم جشن سده است. در گذشته، مردم هیزم‌های زیادی جمع می‌کردند و در یک مکان وسیع، آنها را آتش می‌زدند. سپس، در اطراف آتش جمع می‌شدند و به شادی و پایکوبی می‌پرداختند. امروزه نیز، آتش افروزی یکی از اصلی‌ترین بخش‌های جشن سده است. سایر آداب و رسوم جشن سده عبارتند از:
فردوسی و تاریخ درباره جشن سده چه می‌گویند؟
فردوسی در شاهنامه، علت جشن سده را پدید آمدن آتش از سوی هوشنگ، پادشاهی پیشدادی (نامی از سلسله پادشاهان ایرانی در شاهنامه است)، می‌داند. در شاهنامه آمده که روزی هوشنگ در کوه‌ها مشغول گشت و گذار بوده است که ناگهان ماری می‌بیند و برای کشتن آن سنگی را به سمت آن پرتاب می‌کند. برخورد سنگ با مار و سنگ‌های دیگر کوه موجب جرقه زدن آتش و کشف آن می‌شود.
تاریخ نیز جشن سده را یکی از جشن‌های قدیمی ایرانیان می‌داند که از زمان‌های بسیار دور برگزار می‌شده است. در برخی منابع تاریخی، جشن سده را به روز اول بهمن‌ماه نسبت داده‌اند که مصادف با صدمین روز زمستان است. این جشن در گذشته‌های دور به تشییع زمستان و استقبال از بهار اختصاص داشته است. جشن سده در ایران و کشورهای دیگر از جمله تاجیکستان، افغانستان و جمهوری آذربایجان برگزار می‌شود. در این جشن، مردم با برافروختن آتش، از گرمای آن استقبال می‌کنند و به شادی و پایکوبی می‌پردازند.
جشن سده که نمادی از آغاز فصل بهار و زندگی دوباره است، امروزه نیز در ایران و کشورهای دیگر برگزار می‌شود.
جشن سده در کدام شهرهای ایران برگزار می‌شود؟
جشن سده، در بسیاری از شهرهای ایران برگزار می‌شود، اما از مهم‌ترین مراکز برپایی آن می‌توان به استان یزد اشاره کرد که زرتشتیان زیادی در آن اقامت دارند. در شهرهای زیر، جشن سده باشکوه و با حضور گسترده مردم برگزار می‌شود:
سایر شهرهایی که جشن سده در آنها برگزار می‌شود، عبارتند از:
آداب و رسوم جشن سده در همه این شهرها تقریباً مشابه است. مردم با برپایی آتش، پایکوبی و سرودخوانی، این روز را جشن می‌گیرند. در برخی از شهرها، مردم از خاکستر آتش برای دفع بلا و بیماری استفاده می‌کنند.
اهمیت جشن سده
این جشن در گذشته‌های دور به تشییع زمستان و استقبال از بهار اختصاص داشته است. اهمیت جشن سده را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
از سال ۱۳۹۲ به بعد، هم‌زمان با روی کار آمدن دولت جدید، برگزاری جشن سده با حمایت دولتی در برخی از نقاط کشور رونق بیشتری گرفت. حتی برخی از مسئولان در طی سال‌های اخیر در مراسم جشن سده شرکت کردند. برگزاری این جشن‌های ملی و آیینی که انعکاسی از فرهنگ و تاریخ ایرانی است باعث حفظ فرهنگ و اصالت می‌شود. ضمن اینکه تمام جشن‌های ملی و باستانی ایرانی با درک اهمیت همبستگی و اتحاد، مردم را به فعالیت‌های جمعی و در کنار هم بودن تشویق می‌کنند.
کلام آخر علاءالدین تراول
جشن سده یکی از جشن‌های مهم و باشکوه ایرانی است که قدمتی هزاران ساله دارد. این جشن فرصتی برای گردهمایی مردم از اقشار مختلف و ترویج همدلی و اتحاد در میان آنهاست. اگر قصد سفر به هر یک از شهرهای ایران را دارید و می‌خواهید اقامتگاه مد نظر خود را انتخاب نمایید، کافیست سری به صفحه رزرو آنلاین هتل های ایران بزنید و بعد از انتخاب شهر و سایر فیلترهای موجود به اقامتگاه مد نظر خود برسید.
