میدان مارکار یزد یکی از دیدنی های یزد است که در یکی از محله های معروف و از محله‌های زرتشت نشین آن قرار دارد. در میانه این میدان یک برج ساعتی قرار گرفته که بین سالهای ۱۳۱۴ تا ۱۳۲۰ ه. ش که توسط نیکوکار زرتشتی اهل هند ساخته شده است. زرتشتی های ایران در چند دوره‌ی تاریخی به خصوص بعد از حمله ی اعراب به ایران به سرزمین هندوستان مهاجرت کردند و بیشتر در منطقه گجرات هند ساکن شدند و گاهی هم ساکنان منطقه گجرات هند در طی ارتباط با آنان به آیین زرتشتی گرویدند. تا امروز که گجرات یکی از مناطق زرتشتی کشور هندوستان محسوب می‌شود. پشتوتن جی دوسابایی مارکار (با اصل نام مرکر) از زرتشیان هندی گجراتی بود که در جوانی به پیشه تجارت می‌پرداخت. او از روزگار جوانی به تحقیق و پرسش درباره گذشته آیین زرتشتی علاقه نشان می‌داد و در پژوهش‌های پیشنه آیین زرتشتی با سرزمین ایران آشنا شد و به همین دلیل به ایران سفر کرد. او در سفر به ایران، به مناطق زرتشت‌نشین ایران از جمله یزد و کرمان می‌رفت.
در همین سفرها، علاقه خاصی به زبان فارسی نیز پیدا کرد و آن را فرا گرفت. او با اشعار شاعرانی چون حافظ و فردوسی و سعدی انس بیشتری داشت، تا آنجا که بسیاری از اشعار آنان را حفظ می‌کرد. اشعار فردوسی که آیین زرتشتی را در شعرهای خودش نشان داده است مورد علاقه پشوتن جی دو سابایی مارکار بود، به همین دلیل او تصمیم گرفت برج ساعتی را برای یادبود فردوسی شاعر حماسه سرای ایران بسازد. مارکار همزمان با ساخت برج ساعت، شروع به ساخت بناهای خیریه دیگری چون پرورشگاه و مدرسه در یزد کرد.
معماری این برج شبیه میل و مناره‌های تاریخی دوره سلجوقی ایران است و از سه قسمت پایه و بدنه و کلاهک ساخته شده است و از مصالح سیمانی و آجر برای ساخت آن استفاده شده است. وجود پنجره‌های چوبی در بنا با تناسب و هارمونی ایجاد شده که هم نورگیر بنا باشد و هم زیبایی را در نمای بیرونی به بنا می‌دهند. اگر با دقت برج را نگاه کنید اشعاری که در ستایش فردوسی که توسط مرحوم ناصر سروده شده را می‌بینید که همراه با زمینه کاشیکاری لاجوردی و خوشنویسی سفید بنا را زینت داده است.
ز فردوسی اکنون سخن یادگـیر سخن‌های پاکـیزه و دلپذیـر
بزرگی سراسر به گفتـار نیــست دوصد گفته چون نیم کردار نیسـت
به داد و دهش دل توانگر کنید ز آزادگـی بر سر افـسر کنیـد
جز از نام نیکنامی و فرهنگ و داد ز رفتار گیتی مگـیریـد یاد
و در بالای سر درها نیز در چهار طرف مصرع‌هایی دیگر نگاشته شده است که مصرع آخر نشان‌دهنده سال اتمام برج ساعت یادبود فردوسی است. که از روی حروف ابجد و جمع اعداد سال ساخت را نشان می‌دهد. این ویژگی در دوران صفوی بسیار رواج داشته است، چنانچه سر در بازار قیصریه دارای بیتی است که جمع اعدادش سال 1000ه.ق یعنی سال ساخت بازار قیصریه اصفهان است.
شعر مرحوم ناصر در بنای برج ساعت مارکار:
چون به سعی و اهتمام مارکار
گشت در این برج ساعت برقرار
روح فردوسی پی تاریخ گفت
شادم از کردار نیک مارکار
مصرع آخر و جمع اعداد حروف ابجد آنها به 1320 می‌رسد که سال ساخت بنا را نشان می‌دهد. که سازنده و معمار آن ویژگی‌های ستنی معماری را همراه با سبک نو و مدرنتر حفظ کنند. جالب است بدانید که همزمان با شروع ساختن برج ساعت مارکار، مقبره فردوسی توسط هوشنگ سیحون در طوس ساخته شده است.
محلی‌ها می‌گویند ساعت مارکار دقیقا در وسط ایران ساخته شده است که پژوهشگران آن را بررسی کردند و نشان داد به لحاظ مختصات جغرافیایی در میانه ایران ساخته شده است. اما اسنادی از ساخت آن در دست نیست که نشان دهد این ساعت دقیقا برای نشان دادن دادن میانه ایران ساخته شده باشد.
یکی دیگر از موارد این ساعت زمان گنج مارکارست که برخی محلی‌ها اعتقاد داشتند که زیر ساعت آن طلا و نقره گنچ پوتن جی دوسابایی مارکار است که آنجا پنهان کرده است. این اعتقاد صحت ندارد و در آبان ماه 1318 اسناد ساخت برج ساعت و چند روزنامه به همراه چند سکه نقره و طلای یک ریالی و نیم ریالی پهلوی و تمبر در شیشه‌ای قرار گرفت و سپس شیشه لاک و مهر گردید و از سوی فرمانداری و شهرداری یزد به مدیر بنگاه مارکار تحویل داده شد. این شیشه اکنون در داخل خود برج ساعت نگهداری می‌شود.
این ساعت مکانیکی که در میدان مارکار یزد زمان را نشان می‌دهد و هفته‌ای یکبار از سوی شهرداری کوک می‌شود. اما کمتر کسی می‌داند که این برج ساعت برای یادبود شاعر ایران زمین فردوسی است، به راستی ایران سرزمین است با هزاران قصه که گاهی یک خیر زرتشتی و گاهی یه باستان شناس انگلیسی را شیفته خود می‌کند.
دلتان یک سفر به یادماندنی به شهر قنات و قنوت و قناعت می‌خواهد؟ تور یزد علاءالدین تراول با تورلیدرهای حرفه‌ای، گزینه‌ای مناسب برای شماست.
