25 اردیبهشت هر سال مراسم و آیین‌هایی جهت یادبود و تجلیل از شاعر حماسه سرای ایران یعنی حکیم ابوالقاسم فردوسی در سراسر کشور برگزار می‌شود. فردوسی شاعری پرآوازه است که سی سال از عمر گرانبهای خود را صرف پاسداری از فرهنگ و ادب فارسی کرد تا ما امروزه به راحتی با زبان شیرین فارسی با هم در ارتباط باشیم و فرهنگ گذشتگانمان حفظ گردد. همراه علاءالدین تراول باشید تا در این مطلب درباره روز بزرگداشت فردوسی صحبت کنیم و کمی بیشتر با این شاعر بزرگ آشنا شویم.
زندگینامه فردوسی
ابوالقاسم حسن منصور معروف به ابوالقاسم فردوسی، حماسه سرای بزرگ ایران است که در میان مفاخر این کشور و در فرهنگ و ادب فارسی مانند ستاره‌ای بی مانند می‌درخشد. وی در سال 329 هجری قمری برابر با 319 خورشیدی در توس خراسان چشم به جهان هستی گشود. زادروز وی همزمان با سلطنت حکومت سامانیان بود و دوران کودکی و جوانی فردوسی در این دوره سپری شد. طبق اسناد موجود وی دهقان و دهقان زاده بوده است که دوره آن‌ها به زمان ساسانیان و 5 قرن اول دوره اسلامی برمی‌گردد. دهقانان طبقه‌ای از مالکان بودند که در میان دو طبقه دیگر یعنی کشاورزان و اشراف قرار می‌گرفتند. آن‌ها در جمع آوری مالیات به دولت ساسانی و سپس در دوره ی اسلامی به دولت‌های حاکم کمک می‌کردند.
فردوسی به این طبقه تعلق داشت و به گذشتگان، تاریخ ایران و کشور ایران علاقه‌ی زیادی نشان می‌داد. وی هنگامی که هویت ایران و افتخارات گذشتگان را در خطر نابودی و فراموشی دید، شروع به سرودن اثر جاودانه و بی نظیر خود یعنی شاهنامه کرد. در حقیقت فردوسی نتوانست ببیند که زبان و ادبیات فارسی رو به زوال می‌رود، دست به کار شد و با تمامی سختی‌ها ابیاتی را سرود تا زبان فارسی را زنده نگه دارد. محققان معتقدند وی سرودن شاهنامه را در سی سالگی آغاز کرد و اتمام آن هم سی سال طول کشید. فردوسی را با القابی دیگری همچون حکیم سخن، استاد سخن و حکیم توس یاد می‌کنند. آثاری همچون هجونامه در نکوهش سلطان محمود غزنوی و مثنوی یوسف و زلیخا را هم به فردوسی نسبت می‌دهند اما هنوز به طور قطعی مشخص نیست که آیا آن‌ها را فردوسی سروده یا خیر.
در نهایت در سال 416 هجری قمری برابر با 404 خورشیدی، فردوسی چشم از جهان فرو بست و پیکرش در توس خراسان در آرامگاه ابدیش به خاک سپرده شد. آرامگاه فردوسی در سال‌های مختلف ویران گشت و دوباره مورد مرمت قرار گرفت تا سرانجام در سال 1313 این بنا را بازسازی کردند. در حال حاضر مقبره وی سبکی هخامنشی و ایرانی دارد و علاوه بر آن، کتابخانه و موزه هم در مجموعه آرامگاه فردوسی تعبیه شده‌اند. این مکان در سال 1342 ثبت ملی گردید و همه ساله میزبان گردشگران داخلی و خارجی زیادی است.
شاهنامه فردوسی
شاهنامه یکی از بی نظیرترین و بزرگترین نوشته های ادبیات فارسی به حساب می‌آید که طبق اسناد حدس می‌زنند وی نوشتن آن را در سال‌های 370-371 هجری آغاز نمود. این اثر حماسی و منظوم دارای 60000 بیت است که داستان‌های مختلفی را از ابتدا تا حمله اعراب به ایران و 4 دوره پادشاهی پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان را در برمی‌گیرد. این کتاب ابتدا در سال 601 خورشیدی توسط بنداری اصفهانی به عربی ترجمه شد و پس از آن کم کم شاهنامه را به زبان‌های دیگر برگرداندند تا هم اکنون که شاهنامه به عنوان پر آوازه‌ترین و بزرگترین کتاب پارسی در جهان شناخته می‌شود. شاهنامه در سال 384 هجری قمری با ابیات زیر به پایان رسید:
سر آمد کنون قصه یزدگرد / به ماه سفندارمذ روز اِرد
ز هجرت شده پنج هشتاد بار/ به نام جهان داور کردگار
شاهنامه ابومنصوری کتابی است به نثر، که ابومنصور معمری آن را در سال 346 هجری قمری برای پرداختن به تاریخ قبل از اسلام نگاشته است. فردوسی در ابتدا این کتاب را الگوی کار خود قرار داد و جاودانه ترین اثر خود را خلق کرد. شاهنامه دارای سه بخش است، بخش اسطوره‌ای که راویتگر روزگار کیومرث تا پادشاهی فریدون است، بخش پهلوانی به خیزش کاوه آهنگر تا مرگ رستم می‌پردازد و قسمت تاریخی از پادشاهی بهمن و پیدایش اسکندر تا گشایش ایران به دست اعراب را روایت می‌کند.
25 اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی
به منظور تجلیل از زحماتی که فردوسی در راستای حفظ فرهنگ و زبان فارسی کشید همه ساله در روز 25 اردیبهشت که روز ملی بزرگداشت فردوسی نامگذاری شده است، برنامه‌های گوناگونی جهت یاد کردن از این شاعر گرانقدر برگزار می‌شوند. در ضمن در این روز بازدید از آرامگاه وی برای عموم رایگان است. یادمان نرود همین حالا که به راحتی به زبان فارسی صحبت می‌کنیم و فرهنگ و ادب فارسی از زوال و نابودی در امان مانده، همه نشات گرفته از اثر گرانبهای فردوسی هستند، به طوری که یکی از مصرشناسان و تاریخ دانان این‌طور می‌گوید:
"زبان قبطی و ادبیات کهن مصر در یورش عرب ها به این سرزمین نابود و به فراموشی سپرده شد و هم اکنون زبان رسمی کشور مصر، عربی است، چون مصریان فردی مثل فردوسی ایرانی را نداشتند. مصر با یورش اعراب تمدن، تاریخ، فرهنگ و زبانش را از دست داد، ما نمی‌توانیم در مورد فرهنگ مصریان گفتگو کنیم چون امروزه افرادی با آن فرهنگ در آن جا حضور ندارند. فردوسی فرهنگ، زبان و تاریخ حماسهای ایرانیان را با شاهنامه جاودانه کرد."
این روز و بزرگداشت فردوسی تلنگری است برای ما که به خود یادآور شویم قبل از آن‌که دیر شود شاعر بزرگ میهن خودمان را بیشتر بشناسیم و با خواندن شاهنامه و با فکر کردن به تفسیر آن، یادش را زنده نگه داریم و از زحمات او تجلیل کنیم.
در این روز نشست تخصصی در مورد شاهنامه، مراسم بزرگداشت فردوسی، تئاتر، نقالی، شاهنامه خوانی و ... در سراسر ایران و خصوصا مشهد برگزار می‌گردند. همچنین در 25 اردیبهشت مردم به مراسم گلباران آرامگاه فردوسی می‌روند که بسیار دیدنی است. چنانچه شما هم قصد شرکت در این مراسم‌ها را دارید برای رزرو هتل در مشهد همین حالا وارد سایت ما شوید و اتاق مورد نظرتان را با قیمتی مناسب رزرو نمایید. همچنین پیشنهاد می‌کنیم با تور مشهد علاءالدین تراول همراه شوید تا ضمن بازدید از آرامگاه فردوسی، مکان های دیدنی مشهد را نیز همراه ما ببینید.
