برای دیدن کوچ عشایر به کجا برویم؟
انسانها پیش از تمدن و کشاورزی، کوچ نشین بودند و یک زندگی قبیلهای یا عشیرهای داشتند. واژه عشایر، به معنی قبیله ها یا عشیره ها است. امروز هم، عشایر شیوه زیستی متفاوت و جدای از شیوه زیست شهری و شیوه زیست روستایی دارند، یکجا نشین نیستند و در چادرهای زیبایشان در دامن کوهستانها و دشتها زندگی میکنند. عشایر نسبتاً خوداتکا هستند و با ساخت اجتماعی قبیلهای عموماً زندگی خود را از راه دامداری تامین معاش میکنند. شاید این اصطلاح را شنیده باشید که عشایر "ییلاق و قشلاق میکنند"؛ ییلاق جایی است که در فصل گرما میروند و معمولا روی ارتفاعات قرار گرفته است. در فصل سرما نیز به دامن دشتها و نواحی گرمتر باز میگردند.
امروز این عمل کوچ کردن عشایر برای خیلی از گردشگران مامنی شده تا برای چند روزی از زندگی پر دغدغه شهری جدا شوند و با عشایر و کوچ نشینان همراه شوند. مردمی مهربان و مهماننواز و البته بسیار خودساخته. شما هم میتوانید همسفر تور عشایر علاءالدین تراول شوید و از همدم شدن با این مردمان نازنین لذت ببرید.
توریستهای شهرنشین برای فاصله گرفتن از ملال روزمره زندگی شهری و تجربه شیوه متفاوتی از روش زندگی به دیدن ییلاق ایلهای عشایری میروند تا هم از هوای ناب و چشماندازهای بیبدیل بهرهمند شوند و هم راه و رسمی متفاوت از یک زندگی جمعی و گروهی بیاموزند.
ما شما را در تور عشایر به دیدن مردمی از جنس عشق و سادگی میبریم. با این سفر، علاوه بر لذت از طبیعت کوهستانی منطقه و تماشای زندگی منحصر به فرد ایلیاتی، با روشهای درمانی بیماریهای جسمی و روحی مردم عشایر هم آشنا میشوید و از طب سنتی آنها بهره کافی را خواهید برد. با علاءالدین همراه باشید تا به این سفر شگفت انگیز راهنماییتان کنیم. در ادامه این مطلب به برخی از کوچهای مهم عشایری کشور عزیزمان ایران اشاره میکنیم تا کمی بیشتر با این شکل از گردشگری آشنا شوید. در ادامه شما را با یکی از بهترین کمپهای گردشگری بر اساس فرهنگ و زندگی عشایر آشنا میکنیم.
کمپ عشایر کوهرنگ
کمپ عشایری کوهرنگ، اولین و بهترین مکان برای اقامت و گردشگری در حال و هوای عشایری ایران است و با کمک و همیاری خود مردم ایلیاتی پنج شش سالی هست که برپا شده و میزبان گردشگران است که از همه جای ایران برای گذراندن چند روزی در این منطقه زیبا به اینجا سفر میکنند. شهرستان کوهرنگ از توابع استان چهارمحال و بختیاری است که مرکز آن شهرستان، شهر چلگرد است. پیست اسکی کوهرنگ که در چلگرد است، در فصل زمستان پذیرای اسکی بازان زیادی میشود. این پیست سیستمهای بالابرنده دارد که بسیار هم مجهزند. چشمه سارهای طبیعی منطقه از نظر داشتن خواص درمانی بسیار عالی و مشهور هستند. تونل کوهرنگ در این شهر آب رود ماربر کوهرنگ را به زاینده رود میریزد. شیرهای سنگی بر روی قبور بزرگان بختیاری در این منطقه فراوان دیده میشود.
کمپ عشایری گردشگری کوهرنگ، مکان اقامتی بسیار خاطره انگیزی است که دارای ۲۵ عدد چادر با ظرفیت هر چادر ۴ نفر و ظرفیت کلی ۱۲۰۰ نفر است. امکانات این کمپ شامل سیاه چادرهای بزرگ، چادرهای سفید جهت اقامت، چمن طبیعی، چشمه های آب معدنی است و حمام و سرویس بهداشتی صحرایی هم تجربه جالبی در نوع خودش است.
برنامه های محل اقامتی در این کمپ عبارتند از اسب سواری، برپایی مراسم جشن محلی عشایربختیاری، تیراندازی، استفاده از وسایل ولباسهای مردان وزنان عشایر بختیار و شرکت در پخت و پز به سبک بختیاری.
سوغات کوهرنگ
سوغاتیهای این منطقه بسیار متنوع است و صنایع دستی بسیار معروف و کاربردیای هم دارد. قالی و قالیچه دست باف بختیاری، چوغا بافی، وریس بافی، خورجین بافی، و بافت سیاه چادر از صنایع دستی منطقه هستند که در بازارچه کمپ کوهرنگ و بازارچههای همجوار هم عرضه میشوند. عسل کوهرنگ و انواع لبنیات (کشک و قارا) و انواع داروهای گیاهی از دیگر سوغاتیهای برجسته منطقه است که پیشنهاد میکنیم حتما امتحانشان کنید.
جاذبههای گردشگری کوهرنگ
چشمههای درمانی مانند چشمه دیمه در روستای دیمه، حاشیه چشمهسارانِ رودخانه زاینده رود در تنگ گزی، حاشیه رودخانه زاینده رود در تنگ گزی، آبشار تونل اول کوهرنگ از دیدنیهای منطقه است که هرکدام جذابیتها و نکات جالب توجه گردشگری مختص به خود را دارند و واقعا نمیشود به همهشان در یک سفر چند روزه سر زد.
در ادامه بد نیست تا با خود مردم بختیاری هم آشنا شویم.
با بختیاری ها هم داستان شوید!
بختیاری ها از عشایر پرافتخار و با فرهنگی غنی در کشور عزیزمان ایران هستند. بختیاریها از قوم و نژاد لر به شمار میآیند و با گویش لری حرف میزنند. این مردم ایلیاتی از جمله ایل هایی هستند که در فصل تابستان بار سفر میبندند و راهی مناطق ییلاقی و مرتفع همانند استان های چهارمحال و بختیاری و اصفهان میشوند. در ماههای مهر و آبان هم باز به نواحی قشلاقی بازمیگردند و چادرهای سیاه قشنگ و دیدنیشان را در شهرستان های اندیکا، لالی، مسجدسلیمان، شوشتر، ایذه، باغملک و دزفول سرپا میکنند. این شیوه زندگی بختیاری ها که در یک نگاه میتواند خیلی ساده جلوه کند، پیچیدگیهایی دارد که توانسته آن را در گذر زمان و سالیان، همچنان برجا نگه دارد و حفظشان کند. وجود واحدهای متعدد اجتماعی و موازی و پیچیده در داخل ایل همبستگی عشیره را فراهم میکند که درجه بسیار بالایی از گروهبندی عمودی، در سطوح مختلف در آن پدیدار است.
نواحی کوچ و مسیر عبور ایل بختیاری
ییلاق و قشلاق بختیاری عبارت است از:
بخش ییلاقی شامل یکی در محدوده شهرستان فریدن تا شهرستان دورود و دیگری از شهرستان سمیرم تا لردگان. و بخش قشلاقی شامل یکی در محدوده شهرستان دزفول و دیگری در محدوده شهرستان ایذه و شهرستان رامهرمز.
عشیره شانزدههزار نفری بختیاری با بیش از یکمیلیون و پنجاههزار راس دام هر ساله یک دوره پنج ماهه از خرداد تا اواخر مهرماه را در ییلاقات می گذرانند و دوران اقامت در گرمسیر هم یک بازه زمانی حدود هفت ماهه را شامل میشود. این کوچ برای پیدا کردن چراگاههای تازه و سبز برای گلههایشان است، چون دامداری پایهی اصلی فعالیتهای اقتصادی جامعه بختیاری است. لبنیات و گوشت، پوست و فرآورده های جانبی مهمترین تولیدات این قشر به حساب می آید.
بختیاریها برای کوچ از مسیرهای متعددی استفاده میکنند که بستگی به شرایط آب و هوایی و وضعیت چابکی کاروان کوچنده دارد. انشعابات فرعی، پرتگاه های عشایری را به ایل راه های اصلی تاراز، هزار چم، کوه سفید، دو آب و دزپارت میکشاند و باید گفت آنها هربار باید با به کاربستن خلاقیت و تدبیر راه عبور را هموار سازند. چون مسیرشان، از کوهستانهای پرپیچ و خم و صعب العبور و پر فراز و نشیب رشته کوههای زاگرس و رودخانه های خروشان مختلف کارون می گذرد و به همین دلیل، از ناهموارترین راه های عشایری کشور به شمار می آید و عبور از آن، هنوز یکی از مشکلات مهم کوچ نشینان بختیاری است. صنایع دستی، لبنیات و سوزندوزیهای خاص مردم بختیاری از جمله محصولات دست سازی است که میتوانید به عنوان سوغات از این مردم دوستداشتنی بخرید، به عنوان یادگاری از روزگاری که با کوچ همراه بودید. علاءالدین تراول با تور عشایر بختیاری شهرکرد کوهرنگ، میتواند خاطراتی فراموش نشدنی برایتان بسازد.
همسفر ایل شاهسون شوید
علاوه بر ایل بختیاری، شاهسونها یکی از عشیرههای بزرگ ایران زمین هستند. شاهسونها گروهی از مردم ایلیاتی از تبار آذربایجان هستند که در قسمتهایی از شمال غرب ایران، خاصه دشت مغان و ارومیه و اردبیل و نواحی خرقان و خمسه، که در میان زنجان و تهران قرار دارند روزگار میگذرانده اند و تا امروز هم همچنان یک اجتماع پایدار ماندهاند. امروز یکی از مهمترین جاذبههای دشت مغان و نواحی ارومیه و اردبیل، تماشای راه و رسم کوچ نشینی این ایل سرافراز ایرانی است. قدمت تشکیل این ایل به دوره شاه عباس صفوی میرسد و معنی شاهسون هم دوستدار شاه صفویان است.
برای رسیدن به ییلاق ایل شاهسون باید ابتدا کمی درباره ایشان دانش و اطلاعات داشت. چون اینان قوانین و رسوم نانوشتهای دارند که اگر آنها را با احترام رعایت کنید، میتوانید با این مردم مهربان همراه شوید و دوستیهای ماندگاری با ایشان بسازید. احترام متقابل اولین و مهمترین قانون عشایر است.
شاهسونها تا اوایل خرداد در قشلاق هستند و بعد از آن آماده رفتن به ییلاقات میشوند. برای تماشای قشلاق و دیدن عزم شاهسونها برای کوچ پیش از هر چیز به راهنمای تور آشنا به منطقه نیاز دارید. برای رسیدن به قبلهگاه بعد از ۲۲۰ کیلومتر رانندگی در جاده اردبیل به سمت پارسآباد برانید که با سرعت نود کیلومتر تقریبا دو ساعت طول میکشد و بعد از دو راهی «بران» به راه قبلهگاه و قشلاق فتحعلی پارسآباد میرسید.
گلههای پراکنده ایل شاهسون به دو میلیون راس گوسفند میرسند اما نمیتوانید تا اواسط تابستان از ایل گوسفند بخرید. چون فروش دام در مردادماه آغاز میشود و اکثرا به شکل عمده در اردبیل و مشکین شهر بازارهایی برای این منظور برپا است. موسیقی، غذا و لباس و صنایع دستی شاهسونها از دیگر جاذبههایی است که گردشگران را برای تماشای کوچ به این منطقه میکشاند.
اگر علاقهمند شدید تا با عشایر ایران زمین همراه شوید و با آنه زندگی کنید و چند روزی را در کنار آنها بگذرانید و شیوه پیچیده آنها را برای تامین معاش را ببینید با ما تماس بگیرید چون ما برنامه های گردشگری و فرهنگی بسیاری داریم که میتوانید با آنها به دیدار عشایر ساده زیست و مهربان بروید. علاءالدین تراول تضمین کننده بهترینها برای شما خواهد بود.