آلیس (یعنی خودم) وقتی به اردبیل رسید از خودش پرسید باید از کجای این شهر دیدن کنم و از کدوم گوشههای تاریخی و لطیف و زیبای این شهر قشنگ عکس بگیرم و با خودم ببرم؟
اردبیل همیشه برای من یک مقصد تابستانی خاطرهانگیز بوده و هست. چشمههای آبمعدنی و حس خوبی که بعد از آبدرمانی پیدا میکنم، همینطور میراث تاریخی و معماری باشکوه صفویان مثل بقعه شیخ صفی از دیدنیهایی هستند که خاطرات خوبی را برایم ساختهاند؛ اما اردبیل فقط این هم نیست. جاذبه های گردشگری اردبیل گستردهتر از این حرفها است. در چندمین سفرم به اردبیل شما را با خودم همراه میکنم تا بیشتر و بیشتر با دیدنیهای اردبیل آشنا شویم. پس تا آخر این بلاگ با من همراه باشید.
دریاچه شورابیل، زیستگاه پرندگان شادی
اولین جایی که راهنمای سفرم، زهرا خانم، دختری مهربان و با دانش از اهالی مهماننوازِ اردبیل، پیشنهاد داد تا از آن دیدن کنیم، دریاچه شورابیل بود. این دریاچهی زیبا، یکی از دیدنیهای طبیعی اردبیل و گریزگاهی برای فرار از هیاهوی زندگی روزمره جامعه شهری اردبیل است. این دریاچه در جنوب شرقی اردبیل و در حاشیه این شهر قرار گرفته است. وجه تسمیه «شورابیل»، به شوری بیش از حد آب دریاچه برمیگردد. راهنمایم برایم توضیح داد که قدمتِ دریاچهی شورابیل از دریاچهی ارومیه بیشتر است.
وقتی به آنجا رسیدیم، پلیکانهای خاکستری و غازهای خاکستریای را دیدیم که به صورت دستهای بر فراز دریاچه پرواز میکردند، اما راهنمای بومیام گفت که گونههای مختلف غاز در این دریاچه و اکوسیستم، متنوعتر از این حرفها است. غاز زنگوله بار و لکلکهای سیاه همینطور انواع اردک، از اردک چشم طلایی و اردک تاجدار تا حواسیل و چنگر و قرقاول و مرغابی گونههای کمتر شناختهشدهای مثل خوتکا، پرندگان بومی شورابیل هستند. چندتایی عکس گرفتم که بعضیشان خوب شد و بعضی هم نه. شاید چون عکاسی از این پرندههای زیبا کار هرکسی نیست و بیشتر مناسب کسانی است که به صورت حرفهای عکاسی از طبیعت و زیباییهای مخلوقات خداوند را دنبال کردهاند. خلاصه اینکه در این دریاچه، پرندههای زیبایی زندگی میکنند که دانستن نام هرکدامشان حتی، برای من ارزشمند بود. خواستم به راهنمایم بگویم برگردیم اما او گفت تا غروب صبر کنیم و چه خوب که صبر کردیم، اینجا یکی از بهترین و زیباترین غروبهای جهان را چشمانداز میکند. شاید باید آن را کنار صبح نیشابور بگذاریم، آنقدر که چشمانداز غروب آفتاب از فراز این دریاچه زیبا بود. از زهرا خانم تشکر کردم که باعث شد تا موقع غروب آفتاب بمانیم و این غروب دلانگیز را ببینیم که تماشایش روحم را سبک کرد.
البته این را هم به شما بگویم که در نزدیکی شورابیل، شعبهای از مرکز خرید پروما هست که پیشنهاد میکنم خرید کردن در آنجا را از خودتان دریغ نکنید.
فندقلو، جنگلی برای کسانی شگفتانگیزی طبیعت را میفهمند.
فردا صبح زهرا برنامهریزی سفری کوتاه به جنگل فندقلو را ترتیب داده بود. من تا آن روز به این جنگل سفر نکرده بودم. این منطقه با مناظری خارقالعاده از جنگل و مرتع و دشت دامن گلگون طبیعت با شقایقها و نرگسها، گذرگاه پرندگان است، پرندگانی با جاپاهای ژرفناکی از شادی از دل این جنگل میگذرند و یا به تنههای قطور درختانش منقار میکوبند. فندقلو زیبا و شگفتانگیز است و در کنار درختان و بوتههای پرپشت پرتعداد و متراکمش حیرانت میکند. بومگردی در اینجا گذراندن یک کلاس سنگین طبیعتشناسی است.
و البته زهرا برایم توضیح داد که جنگل فندقلو یکی از پربازدیدترین جاذبه های گردشگری اردبیل هم هست. فندقلو میزبان مسافران زیادی از سرتاسر ایران در قالب تور اردبیل و یا سفرهای شخصی میشود و وقتی آفتاب تابستان ما را در شهرهای شلوغمان بیطاقت میکند، همه برای تماشای طبیعت یگانهی این جنگل به اردبیل میآیند. از ویژگیهای مهم جنگل فندقلو آنطور که از زهرا شنیدم، باید به رشد و پرورش گیاهان نادر در دل فندقلو اشاره کنم. در آخرین بخش سفر هم یک آبدرمانی عالی انجام دادیم در چشمهایی به نام مشهسویی که لطف خاص خودش را داشت. نزدیکهای شب بود که به هتل برگشتیم و آنقدر خسته بودیم که سر شب خوابمان برد؛ اما من قبل از خوابیدن در دفترچه جلد چرمیام، خاطرات آن روز را تا جایی که میشد نوشتم و مناظر فندقلو را به کمک کلمات توصیف کردم.
گردنه حیران: درهای از ابرها
فردا صبح زهرا با یک پیشنهاد هیجانانگیز دیگر حاضر یراق بود برای اینکه به طرف گردنه حیران حرکت کنیم. پیشنهادی که نمیتوانستم در مقابلش مقاومت کنم چون در غیر این صورت مجبور بودم تمام روز را در هتل بگذرانم و نهایتاً کتابی ورق بزنم. پس من هم بیمعطلی حاضر شدم و دعوت زهرا خانم را پذیرفتم.
مسیر گردنه حیران از طریق جاده آستارا و نمین است و تا خود گردنه از اردبیل 45 دقیقه راه دارید. درواقع، رفتن به گردنه حیران، به مقصد روستایی به نام حیران انجام میشود. این روستا که نزدیک به آستارا هم هست، به سه ده کوچکِ حیران سفلی، حیران وسطی و حیران علیا تقسیم شده است و همه اینها در مرز استان گیلان قرار گرفتهاند. چشماندازهای اینجا بدون تعارف به قدری زیبا است که آدم را درجا خشک میکند.
منطقه حیران از یکسو مشرف به درههای پوشیده از سبزینگیهای انبوه است و از سوی دیگر مشرف به کوههای سربهفلک کشیده. به خاطر وجود مه همیشگی در این منطقه، فکر کردم خیلی عمیق است، اما زهرا برایم توضیح داد که نه خود این گردنه و نه دره، عمق زیادی ندارند.
ارتفاع بلندترین جای منطقه، از سطح دریا در حدود ۱۵۰۰ متر ارزیابی شده و علت عمدهی حضور مه همیشگی گردنه حیران هم گیر افتادن رطوبت دریای خزر در دل این دره است و نه به خاطر ارتفاع بسیار زیاد آن که در تصور عموم وجود دارد. انتهای دره هم رود آستارا چای در حال عبور است. این رود همان رودی که مرز بین گیلان و منطقه آذربایجان است.
گردنه حیران سیوپنج کیلومتر طول دارد و آنقدر طویل است که مثل نامش آدمی را حیران میکند. در راه برگشت یکی دو جا توقف داشتیم و زهرا در توفقگاه اول قهوه برای هردویمان گرفت و در ایستگاه دوم هم در یک رستوران بومی کنار مسیر ناهار خوردیم. من کوفته گشنیز کباب خوردم و زهرا کوبیده، غذای محبوب همه ما ایرانیها. گردنه حیران دیدنیهای بسیار دیگری هم دارد. از جمله تلهکابین گردنه حیران که ارتفاع واقعاً زیادی دارد و خود نمین که بسیار زیبا و دیدنی است.
سیاحتی در مرکز خرید الماس اردبیل
از آنجایی که گشت و گذار در مراکز خرید عضو جدانشدنی هر سفر است، به زهرا پیشنهاد دادم تا این بار من او را به چندتایی از مراکز خرید و پاساژهای لوکس اردبیل ببرم. مهمترین پاساژ اردبیل که هم میتوانید در آن گردش و تفرج کنید و هم خرید کنید و در فودکورتش هم ناهار یا شامتان را میل کنید، مرکز خرید الماس اردبیل است. مرکز خرید الماس اردبیل که در میدان شریعتی این شهر واقع شده، در طبقه اول یک شعبه بزرگ هایپر استار دارد که از شیر مرغ تا جان شترمرغ در آن پیدا میشود؛ یعنی هر چیزی که لازم داشته باشید از شامپو و لوازم آرایشی بهداشتی تا تیشرت و دمپایی و مواد مختلف غذایی، از میوه تا گوشت چرخکرده و لبنیات همه یکجا گرد هم آمدهاند تا در یک زمان کوتاه همه چیزهایی که احتیاج دارید تهیه کنید.
غیر از هایپر استار، بوتیکهای لباس زنانه و مردانه خیلی خوبی در این مالِ لوکس هست. همینطور گالریهای رنگ مو و لوازم آرایشی که پیشنهاد میکنم آنها را هم از دست ندهید. چون خیلی از اجناس اینجا از نقاط مرزی مثل آستارا میآیند و چیزهایی هستند که همه جای ایران به این سادگی در دسترس نیستند.
خلاصه بعد از یک گردش و خرید کوتاه زهرا پیشنهاد داد تا ادامه روز را به یک بازدید تاریخی بگذرانیم. بد نیست اشاره هم کنم به مرکز خرید طلا در خیابان سیمتری اردبیل که معماری چشمگیری دارد و من در سفرهای قبلیام چندین بار از این بازار شیک و تخصصی که فقط مخصوص عرضه طلا و جواهرات است، دیدن کرده بودم و هر بار با یک حال خوب از آنجا به هتل بازگشته بودم. خاطرهی خوبی برایتان میسازد بازدید از مرکز خرید طلا در شهر زیبای اردبیل.
بازدید از بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی
معروف است که شیخ صفیالدین اردبیلی سرسلسلهی عرفا و دراویش در آیین صوفیه است. البته من در این زمینه اطلاعات خیلی دقیقی ندارم اما روح این مکان برای من آرامش و درونکاوی را به ارمغان آورد. بقعه شیخ صفی جایی است که باید در آن گشت و گذار کنید آنقدر که روح مکان در عمق وجودتان ریشه کند. سبک میشوید وقتی پا به این مکان روحانگیز میگذارید. زهرا گوشه به گوشهی این مجموعهی بزرگ و زیبا را نشانم داد و توضیح داد که این مجموعه تاریخی، به نوعی جشنوارهای است از کاشیکاریها و معرق و مقرنسکاری که همراه با خط خطاطان بزرگ دوره صفوی یک اثر معماری یگانه و بیمثال را برای ما به یادگار گذاشته است. ایران فرهنگی، بدون بقعه شیخ صفی قابل تصور نیست. گچ بری کتیبههای زیبا و نقرهکاری و منبتهای ارزشمند و تذهیب و طلاکاریهای ارزنده اینجا، واقعاً زیبا است.
اگر بقعه شیخ صفیالدین رفتید، از چینیخانه هم دیدن کنید که به دست پدرزن شاه اسماعیل یعنی شیخ بهایی طراحی و ساخته شده است. چینیخانه پر است از حفرههای تو نشسته که با دست ساخته شدهاند. این طاقچههای پرتعداد و زیبا که بالای هزارتا هستند، جای قرارگیری چینیهای اهدایی امپراطور چین به صفویان بودهاند. زهرا برایم توضیح داد که خیلی از این چینیها در زمان یورش روسها به ایران به غارت برده شدهاند و امروز هم در موزههای پرشکوه روسیه و سنتپترزبورگ نگهداری میشوند.
دریاچه نئور
در آخرین روز سفر، زهرا پیشنهاد کرد اگر مایل هستم با هم به دیدن یکی از زیباترین دریاچههای منطقه یعنی دریاچه نئور برویم. ماشین من کمی نیاز به تعمیر داشت اما با این حال دل به دریا زدم و به او گفتم که به نئور میرویم. ساعت هنوز ده صبح نشده بود که راهی دریاچه نئور شدیم. صبحانه را هم در مسیر خوردیم. بعد از حدود چهل دقیقه به دریاچه رسیدیم و منظرهی طلایی انعکاس آفتاب را بر بستر نقرهفام دریاچه دیدیم.
دریاچه نئور اردبیل در فاصلهی 48 کیلومتری جنوب شرقِ اردبیل روی دامنه کوههای باغرو و در مسیر خلخال واقع شده است. این دریاچه به عنوان یکی از محبوبترین دیدنی های اردبیل و یک جاذبه گردشگری نمونه در کل کشور مطرح شناخته میشود و مجموعهای از شگفتیهای طبیعی و شعفانگیز را در دل خود، جای داده است. دریاچه نئور با حدود 2500 متر ارتفاع از سطح دریا، یک زیست بوم منحصر به فرد از گونههای متنوع جانوران و پرندگان دارد و در آن یکی از خوشطعمترین و پرخاصیتترین ماهیان جهان موسوم به قزلآلای رنگینکمانی پرورش مییابد. مساحت دریاچه حدود 420 هکتار و عمق متوسط آن 3 الی 8 متر است و میتوانید در آن یک شنای خاطرهانگیز داشته باشید، البته با رعایت نکات ایمنی!
آقایی که در همان حوالی بود و بعد از اینکه حیرت ما را متوجه شد، پیش آمد و شروع به توضیح دادن کرد، برایمان گفت که پرورش قزلآلای رنگینکمانی در نئور، از حدود 15 سال قبل شروع شده است. این کار برای مردم بومی، جنبه تجاری دارد و در میان جوانان هم بسیار پرطرفدار است. هرسال در تابستان، پیش از آب شدن برفها، وقتی یخ دریاچه ترک برمیدارد، هزاران قطعه بچه ماهی قزل آلای رنگینکمانی با هدف حفظ تعادل اکولوژیکی و به حداقل رساندن سختپوست گاماروس موجود در این دریاچه و جلوگیری از پدیده موسوم به یوتریفیکاسیون در آن رهاسازی میشوند. آقایی که برای ما توضیح میداد، اینطور گفتههایش را تکمیل کرد که بودن و دیدن این اتفاق یکی از زیباترین فعالیتهای مرتبط با محیطزیست در این منطقه است. او به ما گفت که فعالان محیطزیست در حوزه آبزیان، تحقیقات زیادی را انجام میدهند و در اصل یکی از نواحی کلیدی در حوزه گردشگری علمی با تأکید بر اکوسیستم دریاچه در این مکان ایجاد شده است.
ظهر را هم در یکی از غذاخوریهای نزدیک همین منطقه قزلآلای رنگینکمانی خوردیم که واقعاً طعم خوبی داشت. من برای سوغات هم یک صندوق پر از یخ و ماهی قزلآلای رنگینکمانی خریدم و عصر همان روز با هواپیما به تهران برگشتم. خاطره این سفر برای من فراموشنشدنی است و پیشنهاد میکنم شما هم سفری را که من و همکارانم در علاءالدین تراول در تور سرعین اردبیل برای شما طراحی کردهایم تجربه کنید.
تور سرعین اردبیل علاءالدین تراول با برنامه گشتی متفاوت به همراه خدماتی لوکس و منحصر به فرد میزبان شما خواهد بود تا با سفری به شهر چشمههای بهشتی از محبوبترین دیدنی های اردبیل و سرعین دیدن نماییم و با اقامت در بهترین هتل های اردبیل و سرعین مانند هتل لاله سرعین، هتل سبلان اردبیل و هتل رویال پارک خاطراتی ماندگار خلق کنیم.