گردشگری سلامت چیست؟

با گسترش شهرنشینی و توسعه صنعتی شهرها، انسان امروزه بیش از پیش نیاز به مراقبت، درمان و رهایی از فشارهای زندگی روزمره خود دارد. از سویی دیگر، از گذشته تا کنون، سفر یکی از راه‌های التیام بخشیدن به روح و روان و کسب آرامش محسوب می‌شده است و پیشرفت علم پزشکی در قرن حاضر باعث شده تا برخی کشورها، مقاصد مناسبی برای انجام امور پزشکی و درمانی شناخته شوند. به جز مراکز پزشکی، مقاصد طبیعت‌گردی نیز با آب و هوای مطبوع و محیط آرام، از دیگر مکان‌هایی به شمار می‌روند که گردشگران برای تمدد اعصاب و کسب آرامش و یا جهت سپری کردن دوران نقاهت پس از درمان به آن‌ها مراجعه می‌کنند. تمام این سفرها را می‌توان در قالب گردشگری سلامت دسته‌بندی کرد. پیشنهاد می‌کنیم در این مقاله از وبلاگ علاءالدین تراول ما را همراهی کنید تا با هم نگاهی به گردشگری سلامت در ایران و جهان داشته باشیم و با انواع آن آشنا شویم.

توریسم درمانی یا گردشگری سلامت چیست؟
گردشگری سلامت (Health Tourim) شاخه‌ای از صنعت بزرگ گردشگری به شمار می‌رود که طی آن افراد با اهداف پزشکی، تندرستی و حفظ سلامتی خود سفر می‌کنند. همچنین ممکن است سفرها با اهداف دیگری انجام شود اما گردشگر در مقصد، از خدمات پزشکی استفاده کند و یا به مقاصدی چون اسپاها و طبیعت بکر جهت کسب آرامش و یا درمان مراجعه نماید. سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) تعریفی جامع از گردشگری سلامت ارائه داده که عبارتست از: "استفاده از خدماتی که به بهبود سلامتی جسمی و روحی فرد (با استفاده از آب و هوا، مداخلات پزشکی، آب‌های گرم و غیره) منجر می‌شود و در مکانی خارج از محل زندگی روزمره فرد، در مدت زمان بیشتر از 24 ساعت و کمتر از یک سال به طول بی‌انجامد." وجود امکانات و خدمات در حد کشورهای جهان اول و هزینه‌ها در حد کشورهای در حال توسعه شعار جهانی توریسم سلامت محسوب می‌شود.

انواع گردشگری سلامت
گردشگری سلامت از نظر سازمان جهانی گردشگری به دو بخش گردشگری تندرستی و گردشگری پزشکی تقسیم می‌شود که عبارتند از:
-    گردشگری تندرستی (wellness Tourism): این نوع از گردشگری سلامت نوعی فعالیت گردشگری است که هدف از آن، بهبود و متعادل‌سازی همه جنبه‌های زندگی انسان شامل جنبه‌های روحی، جسمی، عاطفی، شغلی، فکری و معنوی است. انگیزه اصلی گردشگری تندرستی، مشارکت در فعالیت‌های همسو با بهبود سبک زندگی مانند تناسب اندام، خوراک سالم، کسب آرامش و غیره است.
-    گردشگری پزشکی یا درمانی (Medical Tourism): نوعی فعالیت گردشگری است که طی آن گردشگر از منابع و خدمات پزشکی در مقصد استفاده می‌کند. این خدمات شامل تشخیص، درمان، بستری شدن، پیشگیری، توان بخشی و دیگر خدمات می‌شود.

اما دسته‌بندی دیگری در منابع به چشم می‌خورد که در ایران نیز رواج دارد. این تقسیم‌بندی به شرح زیر است:
-    گردشگری پزشکی(Medical Tourism): توریسم پزشکی زیر شاخه‌ای از گردشگری سلامت محسوب می‌شود که امروزه در ایران و سایر کشورها مشاهده می‌شود. در این دسته، سفر معمولا به قصد درمان بیماری، عمل جراحی، چکاپ سلامتی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مقصد صورت می‌پذیرد.
-    گردشگری درمانی(Curative Tourism): در گردشگری درمانی یا گردشگری طبیعت درمانی، مسافر تحت نظارت پزشک به مقاصد دارای منابع طبیعی شفابخش و مفید می‌رود و از این منابع جهت بهبود سلامت خود بهره می‌برد. خدمات طبیعی در این حوزه شامل چشمه‌های آب گرم، دریاچه‌های نمک، لجنزارها (جهت لجن درمانی)، آفتاب درخشان، حمام گیاهی و غیره است. معمولا بیماران تنفسی، پوستی، روماتولوژی، عضلانی و یا بیمارانی که می‌خواهند دوران نقاهت خود را سپری کنند، در این دسته جای می‌گیرند.
-    گردشگری تندرستی(Wellness Tourism): در این نوع از گردشگری سلامت، افراد لزوما بیماری خاصی ندارند و صرفا با هدف کسب آرامش، فرار از تنش‌های زندگی روزمره و تجدید قوا سفر می‌کنند. آب درمانی و استفاه از چشمه‌های آب گرم و اقامت در ویلاها، کلبه‌ها و اقامتگاه‌های جنگلی، از فعالیت‌های اصلی این دسته به حساب می‌آید.

مختصری از تاریخچه گردشگری سلامت
قدمت گردشگری سلامت به عصر برنز اروپا و یونان باستان می‌رسد و اشکال ابتدایی آن به سفر به چشمه‌های آب گرم و معدنی محدود می‌شد. یکی ازاین چشمه‌ها آن سوی دریای مدیترانه در منطقه‌ای به نام "اپیدوریا" قرار داشت و زائرین برای نیایش و شفا گرفتن به این منطقه می‌آمدند. در هند نیز با گسترش یوگا و طب افراد زیادی برای درمان به این کشور مراجعه می‌کردند. اپیدوریا را می‌توان قدیمی‌ترین خاستگاه گردشگری سلامت دنیا دانست. در قرون وسطا نیز آب‌های معدنی را شفابخش می‌دانستند. این ایده نخستین بار در قرن 16 میلادی به دنبال جستجو برای چشمه‌ی جوانی شکل گرفت. در قرن 17 و 18میلادی نقاطی از دنیا همچون شهر بادن‌بادن آلمان با چشمه‌های آب معدنی فراوانش مطرح شد و مردم از گوشه و کنار قاره اروپا برای استفاده از آب و رسوبات چشمه‌ها، به این شهر می‌رفتند. به قرن 19 میلادی می‌رسیم، در طول این قرن مردم طبقات متوسط شهرنشین، آب و هوای دلنشین کوهستان‌ها را بهانه‌ای برای فرار از شلوغی و آلودگی شهرهای صنعتی می‌دانستند. دوره جدید گردشگری سلامت در سال 1939 با افتتاح مناطقی نزدیک به چشمه‌های آب گرم، این شاخه از گردشگری بیشتر مورد توجه قرار گرفت و در قرن اخیر نیز با توسعه و معرفی روستاهای سلامت در سراسر دنیا و پیشرفت علم پزشکی و تجهیز بیمارستان‌ها، گردشگری سلامت وارد مرحله نوینی شده است.

گردشگری سلامت در جهان
گردشگری سلامت صنعتی پر سود است و در سال‌های اخیر به عنوان یکی از مهمترین گزینه‌های ارزآوری کشورها محسوب می‌شود. از طرفی پیشرفت علم پزشکی و گسترش فناوری در این زمینه، به توسعه این صنعت کمک بزرگی کرده است. به جز ایران چند کشور در جهان نیز از قطب‌های مهم گردشگری سلامت به شمار می‌روند و در این حوزه روند رو به رشدی دارند. این کشورها عبارتند از برزیل، کاستاریکا، مکزیک، هند، پاناما، سنگاپور، تایوان و ایران. تمامی این کشورها علاوه بر ارائه خدمات درمانی، جاذبه‌های گردشگری بسیار غنی و معروفی دارند و از برترین مقاصد توریستی دنیا نیز محسوب می‌شوند و همین امر در کنار امکانات پزشکی و سلامت خوب، توسعه گردشگری سلامت در این کشورها را سرعت می‌بخشد.

گردشگری سلامت در ایران    
صنعت گردشگری سلامت در ایران پیشرفت چشمگیری در سال‌های اخیر داشته است. شهرهایی چون تهران، شیراز، مشهد، تبریز و اردبیل با داشتن بیمارستان‌هایی با تجهیزات پیشرفته و پزشک‌هایی عالی‌رتبه و مجرب، هر ساله در فصول مختلف میزبان افرادی‌اند که از داخل و خارج از کشور جهت انجام امور درمانی و پزشکی به این شهرها سفر می‌کنند. استان‌هایی چون اردبیل، گیلان، مازندران، لرستان و سایر مناطق کشور که طبیعتی بکر دارند، مورد استقبال گردشگران برای توریسم تندرستی قرار می‌گیرند. لجن دریاچه ارومیه یکی از مرغوب‌ترین لجن‌های درمانی دنیا را دارد و چشمه‌های آب گرم بهشتی سرعین با امکاناتی لوکس و حرفه‌ای جزو معروفترین مراکز آب درمانی کشور شناخته می‌شوند. شاید نمک درمانی به اندازه آب درمانی در کشور مطرح نباشد اما خواص نمک درمانی خیلی وقت است که به اثبات رسیده است. شهرستان گرمسار در استان سمنان با غارهای نمکی اعجاب‌انگیزش مطرح‌ترین مقصد نمک درمانی ایران به شمار می‌رود و ریگ درمانی در کویر نیز از مواهب خدادادی سرزمینمان ایران به حساب می آید که از این همه موهبت نباید به سادگی گذشت. در کنار این‌همه جاذبه، گردشگران به خدمات اقامت، حمل و نقل، غذا، نوشیدنی، خدمات پزشکی، تعیین وقت دکتر، تهیه بلیط و غیره نیاز خواهند داشت؛ از این رو خدمات گردشگری سلامت شکل گرفت تا پاسخگوی نیازهای گردشگران باشد.

علاءالدین تراول پیشرو در ارائه خدمات گردشگری سلامت
شرکت خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی علاءالدین تراول به عنوان عمده فروش خدمات گردشگری، گام‌های نوینی در راستای ارائه خدمات گردشگری سلامت در ایران برداشته اشت. این شرکت با بهره‌گیری از کارشناسان مجرب حوزه سفر و با همکاری با تیمی بزرگ و حرفه‌ای از پزشکان و متخصصین کشور، خدمات بی‌نظیری را در بیمارستان‌ها و کلینیک‌های فوق تخصصی سراسر کشور به گردشگران متقاضی از سراسر دنیا ارائه می‌دهد. این خدمات در شهرهای قطب این حوزه در ایران، مانند تهران، شیراز، اصفهان، تبریز، مشهد و سایر شهرها در دسترس خواهد بود. خدمات گردشگری سلامت در سه دسته گردشگری تندرستی، گردشگری درمانی و گردشگری پزشکی ارائه خواهد شد. کشورمان ایران از لحاظ جراحی‌های تخصصی از جایگاه خوبی در دنیا برخوردار است و بسیاری از مردم دنیا برای انجام جراحی‌هایی چون زیبایی(کاشت مو، جراحی بینی، فک و پروتز)، دندانپزشکی، جراحی قلب، مغز و غیره، ایران را انتخاب می‌کنند؛ زیرا هم خدمات خوبی ارائه می‌شود و هم قیمت‌ها برای سایر کشورها بسیار مقرون به صرفه است. از مهمترین این خدمات می‌توان به مشاوره آنلاین، درمان در مراکز درمانی پیشرفته، تعینن وقت درمان، خدمات ویزا، صدور بلیط رفت و برگشت، ترنسفر فرودگاهی، رزرو هتل، هماهنگی گشت شهری، تهیه سیم کارت و غیره اشاره کرد که سفری آسوده خاطر را برای گردشگران سلامت ایران رقم خواهد زد.