با تایید کمیته میراث بشری ناملموس، پرونده مهارت ساختن و نواختن دوتار ایرانی، در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت جهانی شد. این خبری بود که معاون وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آن را اعلام کرد. محمد حسن طالبیان که در اجلاس میراث جهانی یونسکو به عنوان نماینده ایران حضور دارد، گفته است که پرونده ثبت دوتار در فهرست میراث یونسکو، از آنجا که 5 معیار ناملموس بودن اثر را داشته است، از طرف کمیته میراث بشری، به ثبت رسید. مهارت ساختن و نواختن دوتار ایرانی اکنون چهاردهمین اثر ناملموس ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو محسوب می‌شود.
اما 5 معیاری که این پرونده داشت شامل چه چیزهایی بود؟ اولین معیار ناملموس بودن آن است. معیار دوم مربوط به این است که ثبت این عنصر به رویت پذیرشدن میراث فرهنگی ناملموس ارتقای سطح آگاهی از اهمیت این میراث، همچنین ترغیب این گفتگو کمک کند و از این طریق گوناگونی فرهنگی در سرتاسر جهان نمایش داده شود و خلاقیت بشری را به دنبال داشته باشد. سومین معیار نیز اینگونه وصف می‌شود که پیشنهاد عنصر مزبور برای ثبت با بالاترین سطح مشارکت ممکن از سوی اجتماع، گروه یا در صورت صدق افراد ذی ربط و با رضایت آزادانه پیشین و آگاهانه آنها همراه باشد. معیار چهارم می‌گوید عنصر مزبور به شیوه‌ای که تحت ماده‌های ۱۱ و ۱۲ کنوانسیون تعریف شده، بر سیاهه‌ای از میراث فرهنگی ناملموس موجود در قلمرو کشورهای تسلیم کننده پرونده درج شده باشد.
فهرست میراث فرهنگی و معنوی ایران در ونسکو یا همان میراث ناملموس شامل چه چیزهایی است؟
نوروز
قالی فارس
قالی کاشان
ورزش زورخانه ای
تعزیه
دانش ساخت لنج
شاهنامه و نقالی ایرانی
موسیقی سنتی ایرانی
موسیقی بخشی های خراسان
قالی شویان
پخت نان لواش
کمانچه نوازی
ورزش چوگان با موسیقی سنتی و داستان سرایی
مهارت سنتی ساختن و نواختن دوتار
دوتار ایرانی یکی از سازهای مضرابی ایرانی است که دو سیم (دو تار) دارد. این ساز با مضراب نواخته نمی‍شود بلکه نواختن آن به وسیله ناخن انجام می‌گیرد. گفته می‌شود پیشینه دوتار به چندهزار سال پیش باز می‌گردد. امروزه نیز در شمال خراسان، جنوب و شرق خراسان و بخش‌های ترکمن نشین استان گلستان و برخی نواحی استان مازندران نواخته می‌شود. شهرهای آشخانه، قوچان، بیرجند، بجنورد، تربت جام، تایباد، درگز، اسفراین، نیشابور، سرخس، گناباد، بردسکن، قائنات و بحستان تنها بخشی از شهرهای هستند که دوتار نوازی در آنها هنوز هم زنده است. قرن ها در گستره فرهنگی ایران، دوتار نواخته می‌شده، سازی که به گفته آقای طالبیان، یکی از مهمترین و کهن‌ترین ابزار موسیقی ایرانی است. هدف از ثبت جهانی این اثر، صلح، احترام و دوستی است، احترام به خلاقیت‌های بشری، تنوع فرهنگی و حاملان سنت ساختن و نواختن دوتار.
پرونده ثبت دوتار تنها پرونده اجلاس چهاردهمین دوره اجلاس کمیته میراث ناملموس بشری بود. این اجلاس در کشور کلمبیا و شهر بوگاتا در حال برگزاری است. اجلاسی که 24 کشور عضو کمیته نیز در آن شرکت کرده‌اند.
.jpg)
