شهر اصفهان، شهری که سالهاست لقب نصف جهان را به دوش میکشد، یکی از بزرگترین و زیباترین شهرهای ایران به شمار میرود که امروزه همه ما با جاذبه های گردشگری شگفت انگیزش آن را میشناسیم. شهر اصفهان به واسطه داشتن جاذبه های گردشگری ارزشمند که هرکدام روایتگر دورهای از تاریخ ایران است، هر ساله گردشگران زیادی را به سوی خود میکشاند و در سال چندین تور اصفهان به مقصد این شهر برگزار میشود تا گردشگران داخلی خارجی متعددی، از تماشای این همه شگفتی در این شهر بهرهمند شوند. اصفهان به واسطه وجود صنایع دستی غنی که از تاریخ و فرهنگ پربار و ذوق هنری مردمان این منطقه سرچشمه میگیرد، اخیراً به عنوان شهر خلاق صنایع دستی، در فهرست شهرهای خلاق یونسکو قرار گرفته است؛ اما شاید تنها برای سفر به این شهر رفته باشید و دلتان بخواهد بدانید که اصفهان چگونه شهری است و شرایط زندگی در آن چگونه است. پیشنهاد میکنیم این مقاله از وبلاگ علاءالدین تراول را تا انتها دنبال کنید تا پاسخ بسیاری از سؤالهای خود را بیابید.
موقعیت جغرافیایی اصفهان
شهر اصفهان، مرکزی استان اصفهان به شمار میرود و در فاصلهی 435 کیلومتری جنوب تهران قرار دارد. این شهر از شمال به شاهین شهر، از غرب به خمینی شهر، از شرق به سجزی و از جنوب به شهر فلاورجان محدود میشود. ارتفاع شهر اصفهان از دریا حدود 1570 متر است و این شهر 550 کیلومتر مربع مساحت دارد که باعث میشود جزء بزرگترین شهرهای ایران به شمار آید. اطراف اصفهان را از طرفی کوه و از طرفی کویر فراگرفته است؛ شمال و شمال شرق اصفهان به کویر میرسد و کوههای زاگرس نیز در غرب و جنوب غرب اصفهان قرار دارند. اصفهان بر روی دشتی مسطح در دامنههای زاگرس واقع شده و رود زاینده رود نیز که از رسته کوههای زاگرس سرچشمه میگیرد، از این شهر عبور میکند. اصفهان به 14 منطقه شهری تقسیم شده است.
آب و هوای اصفهان
آب و هوای اصفهان به دلیل اقلیمی که در آن قرار گرفته، معتدل و خشک است و میزان بارش نسبتاً پایینی دارد. حداکثر دمای هوا در تابستانهای اصفهان 39 درجه و در زمستان تا 18- درجه سانتیگراد نیز میرسد؛ اما میانگین دمای اصفهان 27 درجه سانتیگراد محاسبه میشود و میانگین بارش سالانهای معادل 113 میلی لیتر دارد.
اطلاعات جمعیت شناختی اصفهان
بر اساس آخرین سرشماریها در سال 1396 شهر اصفهان با جمعیت 2243249، پس از تهران و مشهد، سومین شهر پرجمعیت ایران شناخته شد. تراکم جمعیت در اصفهان 2471 نفر بر کیلومتر مربع و رشد جمعیت از سال 1385 تا 1390 حدود 13/1 درصد بوده است. مردم اصفهان عموماً فارسیزبان هستند اما از دیرباز اقوام زیادی در این خطه از ایران میزیستهاند و امروزه نیز در این استان با تنوع اقوام، زبان و فرهنگها رو به رو هستیم. علاوه بر فارسها، اقوامی همچون لرها، کردها، ارمنیها، یهودیها، عربها، آذریها و همچنین پناهندگان قانونی از کشورهای افغانستان و عراق در اصفهان ساکن هستند. فارسیزبانان استان اصفهان حدود 70 تا 83 درصد جمعیت اصفهان را تشکیل میدهند و لهجههای متعددی دارند که حتماً با آن آشنایی دارید و تا به حال به گوشتان خورده است.
اصفهان مهد دوستی و همزیستی مسالمتآمیز ادیان مختلف است. دین مردم اصفهان اسلام و مذهب رایج در آن شیعه است اما ارامنه، یهودیها، زرتشتیان و دیگر اقلیتهای مذهبی نیز در اصفهان زندگی و فعالیت میکنند. در سطح شهر علاوه بر مساجد میتوانید کلیساها، کنیسهها و آتشکدههای مختلفی را ببینید که اغلب آنها قدمتی تاریخی دارند و امروزه به عنوان جاذبه های گردشگری اصفهان مطرحاند. ارامنه اصفهان به طور عمده در محله جلفا اصفهان ساکناند که در جنوب شهر قرار دارد و یکی از بهترین نقاط شهر محسوب میشود. یهودیان نیز اغلب در محله جویباره اصفهان ساکناند.
تاریخچه اصفهان
خیلیها تصور میکنند قدمت اصفهان به دوران صفویه میرسد اما باید بگوییم که قدمت این شهر خیلی بیشتر از این حرفهاست! طبخ نظر برخی باستان شناسان قدمت اصفهان به نیمه دوم هزاره چهارم قبل از میلاد میرسد، زمانی که اولین آبادیها در به دلیل وجود زاینده رود در این منطقه شکل گرفتند. در برخی منابع دیگر مبینیم که در قرن چهارم هجری قمری و حدود هزار سال پیش، شهری به نام جی، در محل کنونی اصفهان وجود داشته که یکی از چند شهر آن زمان به حساب میآمده است. در اواخر عصر ساسانیان نیز هفت شهر در این منطقه وجود داشته که جی یکی از آنها بوده است. شهر جی در واقع "گِی" نام داشته که پس از ورود اسلام، به جی تغییر نام یافت. روایت است که جی در آن زمان تقاطع مسیرهای ارتباطی و اقامتگاههای سلطنتی پادشاهان بود. پس از ورود اسلام، در منابع دوران اولیه اسلام در ایران، ذکر شده که در مکان کنونی اصفهان در آن زمان دو شهر به نامهای جی و یهودیه وجود داشتند.
اصفهان یا اسپهان در طول تاریخ و فراز و نشیبهای زیادی به خود دیده است. در دوران دیلمیان، مرداویج زیاری این شهر را به پایتختی خود برگزید و پس از آن رکنالدین دیلمی اصفهان را پایتخت حکومت خود کرد. این شهر در دوران حمله مغولها آسیبهای زیادی دید و قسمتهای بزرگی از آن تخریب شد تا اینکه طغرل سلجوقی با تسلط بر اصفهان، در راستای رونق دوباره آن گام برداشت. اوج شکوفایی اصفهان را میتوان در دوران صفویه مشاهده کرد. با انتقال پایتخت صفویان از قزوین به اصفهان، اقداماتی از قبیل رونق اقتصادی، احداث کاروانسراها و بهبود تجارت، ایجاد محلهها، ساخت آبانبارها، بازارها و مساجد اصفهان صورت گرفت. در دوران قاجار نیز مسعود میرزا پسر ناصرالدینشاه قاجار حاکم این شهر شد.
درباره وجه تسمیه سپاهان نیز روایتهای مختلفی در میان است؛ گروهی بر این باورند از آنجایی که این شهر در زمان ساسانیان مرکز گرد آمدن سپاه و سپاهیان مناطق جنوبی ایران بود، به "اسپهان" مشهور شده که بعد از ورود اعراب، به اصفهان تغییر نام یافته است. برخی محققین نیز نامهای صفاهان، جی، گی، سپانه، صفاهان، صفاهون، گابیان، اسپادانا، گابیه و غیره را به اصفهان پیشین نسبت میدهند.
اقتصاد اصفهان
اصفهان یکی از بزرگترین مراکز اقتصادی ایران نیز به حساب میآید. از دیرباز اقتصاد مردم این شهر بر پایه تولید و فروش صنایع دستی بوده است. بازار سنتی اصفهان میدان نقش جهان از گذشتههای دور محل کسب و کار مردم اصفهان بوده است و همین بازارها در کنار کاروانسراها، باعث رونق اقتصاد این شهر شده است که امروزه ماحصل آن را میبینیم؛ اصفهانی پیشرفته با ساختار شهری زیبا! امروزه علیرغم اینکه این صنایع دستی ارزشمند همچنان تولید میشوند و هنرمندان اصفهانی فعالیت خود را ادامه میدهند، اما اقتصاد اصفهان تغییرات بزرگی را به خود دیده و در واقع با وجود صنایع بزرگ و کارخانههای وسیع، اصفهان نیز در شمار شهرهای صنعتی ایران قرا گرفته است. وجود صنایع بزرگی همچون ذوب آهن، پالایشگاه، مجتمع فولاد مبارکه، کارخانههای سرامیکسازی، معادن، کارخانه سیمان، صنایع نظامی و خودروسازی، نساجی، تولید لوازم خامگی و مواد غذایی در این شهر باعث شده تا امروزه اصفهان اقتصادی صنعتی داشته باشد. از طرفی دیگر با توجه به اینکه اصفهان شهری توریستی و گردشگر پذیر است، بخش عمدهای از اقتصادش نیز بر پایه ورود گردشگران و فروش خدمات گردشگری میچرخد.
وضعیت امکانات بهداشت و سلامت در اصفهان
اصفهان به عنوان یکی از مجهزترین شهرهای ایران از لحاظ خدمات پزشکی و بیمارستانی است و در کنار تهران، مشهد و تبریز، میتواند از شهرهای مقصد امورات پزشکی باشد. هر ساله تعداد زیادی از افراد و مسافران به منظور درمان و دریافت خدمات پزشکی از شهرها و استانهای مجاور، به بیمارستانها و کلینیکهای اصفهان مراجعه میکنند. چندین بیمارستانی بزرگ دولتی و خصوص در این شهر فعالیت دارند که از جمله مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیمارستان الزهرا (دولتی): بلوار صفه اصفهان
- بیمارستان امام حسین (دولتی): خیابان امام خمینی
- بیمارستان امام موسی کاظم (دولتی): خیابان کاوه، بعد از پل چمران
- بیمارستان دکتر چمران (دولتی): پل بزرگمهر، خیابان مشتاق سوم
- بیمارستان میلاد (خصوصی): سه راه سیمین، خیابان جانبازان، خیابان شهید بخشی
- بیمارستان خانواده (خصوصی): بلوار شهدای صفه
- بیمارستان سینا (خصوصی): خیابان شمسآبادی، چهار راه قصر-پلاک 175
حمل و نقل اصفهان
اصفهان به دلیل موقعیت ویژهاش، از لحاظ زیرساختهای ارتباطی و حمل و نقل در وضعیت مناسبی قرار دارد. از فرودگاه بینالمللی گرفته تا ایستگاه راه آهن و اتوبوسرانی بین شهری، حمل نقل داخلی و خارجی کشور را تسهیل میکند و برای عبور و مرور داخل شهر نیز، تاکسی، اتوبوس، بی آر تی و مترو در اختیار مردم قرار میگیرد.
- فرودگاه: فرودگاه بینالمللی شهید بهشتی اصفهان از سال 1363 به طور رسمی وارد ناوگان هوایی کشور شد. این فرودگاه عضو یاتا و ایکائو است و امروزه اغلب شرکتهای هواپیمایی ایران به این فرودگاه پرواز دارند. ایرلاینهای خارجی همچون ترکیش ایر، قطر ایرویز و العراقیه نیز با این فرودگاه در ارتباطاند. فرودگاه شهید بهشتی اصفهان دو ترمینال دارد و کلیه امکانات رفاهی شامل رستوران، کافه، بوفه و غیره تعبیه شده است.
- راه آهن: ایستگاه راه آهن اصفهان یکی از قدیمیترین ایستگاههای قطار بین شهری ایران به شمار میرود که در سال 1347 افتتاح شده است. ایستگاه قطار اصفهان با مرکز شهر تقریباً 30 دقیقه فاصله دارد و روزانه به بیش از 1000 نفر خدماترسانی میکند. در حال حاضر راه آهن اصفهان به مقصد شهرهایی چون تهران، بندرعباس، مشهد، کاشان، حسنآباد و غیره خط ریلی دارد. آدرس ایستگاه راه آهن اصفهان: خیابان هزارجریب، ۵ کیلومتری جاده شیراز، رو به روی سپاهان شهر.
- اتوبوسرانی بین شهری: اصفهان 4 ترمینال اتوبوسرانی در نقاط مختلف شهر دارد که عبارتاند از: ترمینال کاوه (خيابان كاوه بعد از پل چمران)، ترمینال صفه (خيابان آزادي، خیابان هزارجریب)، ترمینال زاینده رود (پل وحيد، بلوار ميرزا كوچك خان)، ترمینال جی (میدان احمدآباد، خيابان جي، ابتداي خيابان همدانيان).
علاوه بر این، حمل و نقل عمومی در شهر اصفهان نیز از امکانات خوبی برخوردار است و سیستم حمل و نقل این شهر به راحتی توانسته نیاز شهروندان و گردشگران را تأمین کند. برای این منظور و به جهت رفاه حال مردم، سامانهای به نام اصفهان کارت تعبیه شده است که شهروندان و گردشگران میتوانند از آن برای پرداختهای خرد شهری همچون بلیط اتوبوس، تاکسی، دوچرخه، مراکز تفریحی، پارکینگها و غیره استفاده نمایند. این کارت را میتوانید از باجههای فروش بلیط که در کنار ایستگاههای اتوبوس دیده میشوند، خریداری نمایید.
- تاکسی: اصفهان از لحاظ زیرساخت تاکسیرانی در حالت مطلوب قرار دارد، قدمت تاکسیرانی اصفهان به سال 1319 میرسد و امروزه ایستگاههای تاکسی متعدد در سطح شهر گواه پیشرفت چشمگیر این حوزه به حساب میآیند. همچنین در اصفهان میتوانید از تاکسیهای بیسیم، تاکسیهای اینترنتی و آنلاین استفاده نمایید.
- مترو: مراحل اجرایی پروژه مترو اصفهان از سال 1380 کلید خورد و طی آن عملیات ساخت خط یک آغاز شد. خط یک متروی درونشهری اصفهان از شمال شهر آغاز و به ترمینال صفه در جنوب شهر میرسد. فاز نخست این پروژه با 11 ایستگاه در سال 1394، فاز دوم در سال 1395 و فاز سوم در سال 1396 افتتاح و خط یک اصفهان تکمیل شد. خط دوم و سوم نیز در حال احداث است که در آینده به بهرهبرداری خواهد رسید. علاوه بر آن، مترو برونشهری اصفهان نیز در حال احداث است.
- اتوبوس: در حال حاضر اتوبوسرانی اصفهان 1600 دستگاه اتوبوس در اختیار دارد و توانسته با حرکت در اغلب مسیرهای اصلی سطح شهر، عبور و مرور را آسان نماید. این اتوبوسها تماماً مجهز به سیستم پرداخت الکترونیک هستند و با اصفهان کارت میتوانید به راحتی پرداخت خود را انجام دهید.
- BRT: بی آر تی یا سیستم اتوبوس تندرو در اصفهان نیز سالهاست که فعالیت میکند و با داشتن اتوبوسهای بزرگ، باکیفیت و مجهز در 6 مسیر اصلی شهر اصفهان، خط دارد و برای پرداختهای آن میبایست از اصفهان کارت استفاده نمایید.
جاذبه های گردشگری اصفهان
همانطور که میدانید، اصفهان یکی از توریستیترین شهرهای ایران است و جاذبه های فرهنگی و تاریخی متعدد این شهر، هرساله گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به اصفهان میکشاند. در جایجای این شهر که بگردید، پراست از آثار و بناهای تاریخی که تاریخ پ بار و پر فراز و نشیب ایران و شهر اصفهان را روایت میکنند. بناهای مربوط به دوران صفویه، قاجاریه، زندیه و حتی دوران ایلخانی و آثاری مربوط به پیش از اسلام که باعث شده عاشقان تاریخ و فرهنگ ایران، شیفته این شهر شوند. اصفهان به جز آثار تاریخی، جاذبه های طبیعی و مراکز تفریحی متعددی نیز دارد که در سفر به این شهر میتوانید با مراجعه به آنها اوقاتی سرشار از شاید و نشاط به خود و عزیزانتان هدیه دهید. از جمله معروفترین جاذبه های اصفهان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- میدان نقش جهان
- مسجد جامع عتیق اصفهان
- کلیسای وانک
- پل خواجو
- چهارباغ
- آکواریوم اصفهان
- پارک ناژوان
- کوه صفه
- باغ پرندگان
اقامت در اصفهان
اگر مسافر هر اصفهان هستید و قصد اقامت در این شهر را دارید، باید به شما بگوییم که در این شهر خیالتان از بابت پیدا کردن هتل یا اقامتگاه مناسب، راحت باشد. به هر حال اصفهان شهری توریستی است و بالطبع، زیرساختهای رفاهی و خدمات اقامتگاهی زیادی مطابق با استانداردهای روز دنیا دارد. از هتلهای پنج ستاره لوکس گرفته تا هتلهای سه ستاره و دو ستاره که قیمت بسیار خوبی دارند و اغلب آنها به جاهای دیدنی اصفهان و مراکز مهم شهر، دسترسی مناسبی دارند. هتل های اصفهان به دلیل داشتن درسی خوب، موردتوجه بسیاری از گردشگران تور اصفهان و دیگر مسافران این شهر قرار میگیرند. هتل عباسی اصفهان را میتوان معروفترین هل اصفهان دانست، هتلی واقع در خیابان چهارباغ عباسی که در کاروانسرایی با قدمت بیش از 300 سال ساخته شده است و به عنوان یکی از زیباترین و کهنترین هتل های جهان شناخته میشود. شاید قیمت اقامت در این هتل نسبت به دیگر هتل های شهر اصفهان بالاتر باشد اما آنچه با اقامت در اتاقهای سنتی این هتل تجربه خواهید کرد را در هیچ کجا نمیتوانید تجربه کنید. هتل کوثر اصفهان نیز از دیگر هتل های 5 ستاره اصفهان به شمار میرود که در مرکز شهر و در مجاورت زاینده رود قرار دارد و کیفیت خدماترسانی و موقعیت مکانی خوبش آن را به یکی از پرطرفدارترین هتل های شهر تبدیل کرده است. هتل سفیر، هتل آسمان، هتل پیروزی، هتل چل پنجره نیز از هتل های چهار ستاره و درجه یک اصفهان شناخته میشوند و امکانات مناسب و خدمات حرفهای، آنها را به شهرت رسانده است. اگر به دنبال هتل های سه ستاره با قیمت مناسب در این شهر میگردید، هتل ونوس، هتل شیخ بهایی، هتل ستاره، هتل زهره و غیره نیز انتخاب هوشمندانهای خواهند بود و با اقامت در آنها به نقاط توریستی و مراکز اداری و مجتمعهای تجاری دسترسی خوبی خواهید داشت. ضمناً اگر در این شهر به دنبال هتلها و اقامتگاههای سنتی میگردید، میتوانیم به شما هتل سنتی قصر منشی، هتل کریاس، هتل خانه بخردی، هتل سنتی عتیق و چندین اقامتگاه دیگر را پیشنهاد کنیم که همگی جزء بهترین هتل های سنتی اصفهان به شمار میروند که در خانههای قدیمی و تاریخی با فضایی کاملاً سنتی فعالیت میکنند و تجربهای نو را به میهمانان هدیه میدهند.
سوغات و صنایع دستی اصفهان
همه میدانیم که اصفهان در زمینه صنایع دستی همتا ندارد و یکی از غنیترین و بزرگترین مراکز تولید صنایع دستی و آثار هنری ایران است. هنر غنی این شهر که ریشه در تاریخ و فرهنگ چند صد ساله دارد، امروزه باعث شده تا آوازه صنایع دستیاش به گوش جهانیان برسد و نام اصفهان به عنوان شهر خلاق صنایع دستی جهان در فهرست شهرهای خلاق یونسکو ثبت شود. از جمله معروفترین صنایع دستی اصفهان میتوان عبارتاند از:
- میناکاری: حتماً تا به حال در اصفهان چشمتان به ظروف پر نقش و نگار آبی رنگ که طرحهای مختلفی روی آن ایجاد و لعابکاری شده، خورده است. به این هنر، میناکاری میگویند که جزء معروفترین صنایع دستی اصفهان به شمار میرود.
- خاتمکاری: خاتمکاری به هنر تزئین اشیا به وسیله مثلثهای ریز که جنس آنها ترکیبی از فلز برنج، استخوان، عاج، طلا و غیره است، میگویند.
- قالیبافی: قالیهای اصفهان نیز که شهرت جهانی دارند و زیباترین و مرغوبترین آنها را میتوانید در حجرههای میدان نقش جهان پیدا کنید.
- ملیله: ملیلهکاری یکی از هنرهای ارزشمند اصفهان است که در آن با استفاده از مفتولهای نازک مس یا نقره، آثار هنری فوقالعادهای خلق میکنند که این کار نیاز به ظرافت و دقت بالایی دارد.
- پارچه قلمکار: پارچه قلمکار یکی از معروفترین صنایع دستی اصفهان است که در آن با مهرهایی آغشته به رنگ، روی پارچه طرح میزنند. رومیزیها، سفرهها و کوسنهای زیبایی از این پارچه تهیه میشود که امروزه در سراسر کشور میتوانیم نمونههایی از آن را ببینیم.
- قلمزنی: قلمزنی هنری است که با تزئین کندن نقوش بر روی فلزهایی چون نقره، مس، برنج و طلا، ظروف و آثار هنری بدیعی خلق میشود. این نقوش به وسیله ضربه چکش و قلم روی فلز مورد نظر که روی سطحی از قیر و گچ قرار گرفته، ایجاد میشود.
- فیروزه کوبی: در فیروزه کوبی قطعههای کوچی از سنگ فیروزه با چیدمان خاصی در کنار هم به حالت موزاییکی چسبانده میشود.
اگر قصد دارید تا سفری به اصفهان داشته باشید، میتوانید همسفر تور اصفهان علاءالدین تراول شوید و با تاریخ و فرهنگ این شهر در قالب برنامه سفری مهیج و جذاب، آشنا شوید. دیدنی های اصفهان بیانتهاست و هر گوشهاش، چیزی برای دیدن و کشف کردن دارد. در سفرمان به این شهر به دیدن معروفترین جاذبه های توریستی میرویم و با اقامت در بهترین هتل های اصفهان، سفری آسوده و راحت را تجربه میکنیم. همچنین میتوانید برای تهیه بلیط پرواز اصفهان میتوانید با شماره 02174495 تماس بگیرید و با همکاران صدور بلیط علاءالدین تراول در تماس باشید.