شهرری یکی از شهرستان‌های استان تهران محسوب می‌شود و منطقه ری جزو منطقه بیست تهران است. در گذشته ری یکی از شهرهای معروف ایران بوده است که تاریخچه این شهر به گذشته‌های دور بازمی‌گردد. در ری شما می‌توانید آثاری از دوره‌های مختلف را ببینید و در دل تاریخ قدم بگذارید. بیشتر جاذبه‌های این شهر، تاریخی و فرهنگی هستند و یکی دو مورد نیز جاذبه‌های طبیعت گردی دارد. در این مقاله تیم گردشگری علاءالدین تراول به شما، جاذبه‌های شهرری را معرفی می‌کند تا اگر یک آخر هفته دوست داشتید مکان‌های دیدنی در تهران را ببینید رهسپار این منطقه شوید.
شهرری کجاست؟
شهرری در جنوب استان تهران واقع شده است و از محدوده جوانمرد قصاب شروع می‌شود. محله‌هایی چون دولت آباد، فیروزآبادی، چشمه علی، میدان و خیابان حرم و محله آرامگاه از محله‌های مهم این شهر هستند. ارزان‌ترین راه برای رفتن به شهرری استفاده از متروی خط یک تهران در مسیر کهریزک است که می‌توانید در ایستگاه شهرری پیاده شوید. این منطقه تا حدود دویست و پنجاه سال پیش یکی از شهرهای معروف ایران بوده است. با تشکیل پایتخت تهران در دوره ی قاجار از اهمیت این شهر کاسته شده است. شهرری در بسیاری از وقایع تاریخی مهم معاصر ایران چون انقلاب مشروطه نقش مهمی را ایفا می‌کند و امروزه نیز آثار باستانی از روزگار کهن خود به یادگار دارد.
جاذبه های تاریخی شهر ری
آثار و ابنیه تاریخی در ری کم نیستند که بیشتر این آثار نیز ثبت ملی شده‌اند. این منطقه برای آرامستان گردی و هم چنین دیدن بناهای تاریخی بسیار مناسب است. معمولا بهترین فصل‌های ری‌گردی پاییز و زمستان است و در فصل بهار نیز فروردین و اردیبهشت بسیار مناسب است.
برج طغرل؛ یادگاری به قدمت هزار سال
یکی از آثار تاریخی منحصر به فرد شهر ری برج طغرل است که وضعیت بسیار خوبی نسبت به بسیاری از آثارهای هم دوره‌اش دارد. این برج در نزدیکی آرامستانی به نام ابن بابویه است. برج طغرل از بناهای دوره سلجوقی بوده که کارکرد آن در ساعت آفتابی و محلی برای وضع و سخنرانی بوده است. عده‌ای این را برج که در باغ طغرل ساخته شده آرامگاه طغرل سلجوقی می‌دانستند که پایه گذار سلسله سلجوقی بود اما باید خاطر نشان کنیم که قبری از مدفن پادشاه در دست نیست و از همین رو دیگر مقبره بودن این بنا، امروزه از سوی باستان شناس‌ها رد شده است. به هر روی این بنا یکی از بناهای زیبای دوره سلجوقی است که با آجر ساخته شده و مدور است. اولین اثر از برج در نقاشی اوژن فلاندن است که نشان می‌دهد بخشی از این برج تخریب شده است و اولین مرمتش در دوره‌ی قاجار بوده است.
این برج در یک باغ بسیار کوچک امروز در شهرری است که بخشی از باغ بسیار بزرگی بوده که امروزه محوطه‌ی کوچکی از آن باقی مانده است. در وسط این باغ کوچک، بنای آجری هزارساله را می‌بینید که مدور است و دارای بیست و چهار پرک است. بیست و چهار پرک آن با توجه به کارکرد ساعت آفتابی ساخته شده است که هوش معماری ایرانی را نشان می‌دهد. این بنا دارای دو طاقی ورودی در شرق و غرب است که در بالای طاقی ورودی، کتیبه‌ای از دوره ناصرالدین شاه قاجار را می‌بینید. اگر صحبت کنید در وسط برج اکوی صدا را می‌شنوید که برای تمام بازدیدکنندگان و مهندسان معماری بسیار جذاب است. در جنب شمالی این برج، استاد ادبیات فارسی سید محمد محیط طباطبایی دفن است که یکی از مفاخر ایرانی در حوزه‌ی ادبیات بوده است.
چشمه علی
شما می‌توانید در تپه‌ای باستانی به نام چشمه علی بارویی از ری قدیمی را مشاهده کنید. این بارو توسط سازمان میراث فرهنگی به نشان دیوار ری ساخته شده است. چشمه علی یکی از چشمه‌های شهرری بوده است که آبی گوارا داشت و متاسفانه پس از ساخت اتوبان امام علی این چشمه خشک شده است و با این که شما رهسپار چشمه می‌شوید اما آبی را مشاهده نمی‌کنید. در صخره‌ای بر روی این چشمه، نقش برجسته‌ی فتحعلی شاه قاجار به همراه ملازمانش را می‌بینید که این نقش برجسته بر روی یک نقش ساسانی در دوره قاجار حک شده است و از سه نقش باقی مانده‌ی فتحعلی شاه قاجار در ایران است.
در قسمت راست چشمه علی، تپه‌ای است که اولین سکونتگاه‌های انسانی بوده است و آثاری از اواخر دوره نوسنگی دارد که بیشترین آثار آن از سفالینه‌های پیش از تاریخ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود. از همین رو ری یکی از مکان‌های است که از ۷۰۰۰هزار سال پیش تا کنون پیوسته سکونتگاه انسانی بوده است. این مکان از معدود مکان‌هایی در جهان است که هموراه نبض زندگی در آن جریان دارد.
ابن بابویه
یکی دیگر از مناطق تاریخی شهرری، ابن بابویه است. این مکان یکی از آرامستان‌های قدیمی تهران به شمار می‌رود و بسیاری از مشاهیر و مفاخر ایران در این آرامستان به خاک سپرده شده‌اند. همان‌طور که می‌دانید امروز تورهایی با هدف آرامستان گردی برگزار می‌شود که یک راهنمای مجرب و مطلع، قصه‌ی شخصیت‌های تاریخی برایتان بازگو می‌کند. از شخصیت‌های معروف این قبرستان جهان پهلوان تختی، محمدعلی فروغی از وزرای دوره‌ی پهلوی و تصحیح‌گر گلستان سعدی، محسن فروغی از معماران طراز اول ایران و سازنده آرامگاه سعدی، میرزاده‌ی عشقی روزنامه نگار و سردبیر روزنامه قرن بیستم، حسین بهزاد از نگارگرهای چیره دست ایرانی، حسین فاطمی از وزرای کابینه دکتر محمد مصدق و صدها شخصیت دیگر است که همگی در این آرامستان به خاک سپرده شده‌اند. این مکان برای یادآوری تاریخ معاصر نیز بسیار جذاب است.
آرامگاه امام زاده عبدالله
یکی دیگر از آرامستان‌های شهرری امام زاده عبدالله است که از مکان‌های تاریخی شهرری به حساب می‌آید و شخصیت‌های برجسته‌ای در این آرامستان دفن شده‌اند که می‌توانید به عبدالحسین تیمورتاش از شخصیت‌های سیاسی قاجار و پهلوی، وحید دستگردی شاهرود، ادیب، یدالله سحابی، پیشگام علم زمین شناسی، توران میرهادی، نویسنده و استاد ادبیات کودک و پایه گذار فرهنگنامه کودکان اشاره کرد. در این محوطه شما می‌توانید قصه‌هایی از دل تاریخ را از زبان راهنمای مسلط و خوش بیان گوش کنید و در دوره‌های تاریخی معاصر ایران قدم بزنید.
باید خاطر نشان کنیم که هر دو آرامستان ابن بابویه و امام زاده عبدالله لوکیشن بسیاری از فیلم‌ها در فضای قبرستان بوده‌اند و در سریال شهرزاد نیز مکان‌های قبرستان در مجموعه امامزاده عبدالله فیلم برداری شده است. یکی از راه‌های حفظ این مجموعه ورود گردشگرهای علاقه‌مند به این مجموعه است. آرامستان پرلاشز فرانسه امروزه یکی از مراکز دیدنی گردشگری جهان به حساب می‌آید در صورتی که در ایران گردشگران کمی به آرامستان گردی می‌پردازند.
مجموعه آرامگاهی حرم حضرت عبدالعظیم
یکی از ماندگارترین بناهای شهرری حرم حضرت عبدالعظیم است که به همراه دو امامزاده دیگر از مراکز مهم مذهبی تهران و از جاذبه‌های گردشگری شهرری به حساب می‌آید. یکی از ورودی‌های این مجموعه از بازار سرپوشیده‌ی ری است که به دوران قاجار بازمی‌گردد و در خیابان حرم نیز شما بقایای یک کاروانسرای صفوی را می‌توانید مشاهده کنید. نوع معماری قدیمی ایران در این بخش دیده می‌شود و شما حجر‌ه‌ها و مغازه‌های بسیار قدیمی را بازدید می‌کنید. در ورودی اصلی حرم از بازار ری، حجاری‌های دوران قاجار هنوز سالم و پابرجا مانده‌اند و بخشی از کاشی‌کاری معرق دوران قاجاریه هم چنان وجود دارد.
مجموعه آرامگاهی عبدالعظیم دارای یک مسجد دوره ناصری است که پنجره‌های مشبک و درهای ارسی دارد و روزگاری یکی از بهترین مقرنس کاری قاجار را می‌توانستید در آن مشاهده کنید. موزه باستان شناسی این مجموعه آرامگاهی، سفالینه‌هایی از دوران پیش از تاریخ و آثار تاریخی از دوره‌های مختلف ری و اطراف آن دارد که برای پژوهشگران، بسیار با اهمیت محسوب می‌شود. شما در این مکان می‌توانید هنر آینه کاری، کاشی‌کاری دوران قاجار را مشاهده کنید. این مکان مدفن بسیاری از شخصیت‌های تاریخی بوده است که یکی از آن‌ها قائم مقام فراهانی، وزیر محمد شاه قاجار و استاد امیر کبیر است. البته قبر ناصرالدین شاه قاجار نیز در همین مجموعه قرار دارد.
آتشکده ری
در مسیر ری به ورامین یکی از آتشکده‌های باستانی به نام تپه میل قرار دارد. که محلی‌ها این آتشکده را منسوب به بهرام می‌دانند. این آتشکده از آتشکده‌های باقی مانده شاهنشاهی ساسانیان در ایران است که سرستون‌های دوران ساسانی را می‌توانید در قسمت سرپوشده این بنا ببینید. دورتا دور این تپه، امروز نیزار است و روزگارانی یکی از مهم‌ترین آتشکده‌های ایرانی بوده است. این آتشکده دارای دو دیوار طاقی بلند است که بیش از ۱۸۰۰ سال قدمت دارد. اگر دوست دارید با آیین زردشتی آشنا شوید و یکی از جاذبه‌های شهرری را ببنید حتما به بازدید این بنا بروید.
برج نقاره خانه
برج بایزید یا برج نقاره بر فراز تپه‌ای است که باید از پلکانی طولانی بالا بروید تا این برج را ببینید. این بنا از آثار دوره‌ی سلجوقی است که از برج‌های مدور و از معدود بناهای سلجوقی است که دیوارهای آجری به همراه سنگ چین دارد. جالب است بدانید که وجه تسمیه برج به سازنده‌ی آن ربطی ندارد. این برج از ساخته‌های بزرگ امید، از زردشتی‌های دوران سلجوقی است و در قرن پنج ه.ق این مکان را بدون سقف برای پس از مرگش ساخته است تا محلی برای استودان یا همان استخوان دان باشد. متاسفانه این بنا بدون هیچ مرمت و نظارتی در بالای کوه طبرک ری رها شده است. در مسیر این برج، پایگاه دفاعی نظامی برج اینانج سلجوقی قرار دارد.
کوه بی بی شهربانو
از مکان‌های طبیعت گردی می‌توان به کوه بی بی شهربانو در ری اشاره کرد. این بنا به روایتی مقبره همسر امام سوم شیعیان بوده است. بقعه بی بی شهربانو یکی دیگر از بناهای تاریخی و جاذبه‌های شهرری است که معماری داخلی آن از طاق بزرگ گهواره‌ای و دیواره‌های سنگی است. این مکان ترکیب طبیعت و بنای تاریخی است که با طی کردن مسافتی می‌توانید آن را ببینید. این بنا از جنوبی‌ترین مناطق تهران است که شما می‌توانید غروب‌های زیبای شهر تهران از فرار کوه بی بی شهربانو را مشاهده کنید.
قبر جلال آل احمد در مسجد فیروزآبادی
شاید برایتان بسیار جالب باشد که نویسنده معاصر و صاحب کتاب نون و القم، سه تار و ده‌ها داستان دیگر، جلال آل احمد در مسجد فیروزآبادی شهرری به خاک سپرده شده است و شما می‌توانید در ری گردی‌تان اگر علاقه به ادبیات دارید بر سر مزار این نویسنده گران قدر بروید. همواره قبرهای مشاهیر یکی از مکان‌های بازدیدی در هر کشوری به حساب می‌آید و امروزه مزار جلال آل احمد از جاذبه‌های دیدنی شهرری محسوب می‌شود.
مزار باغچه بان؛ نخستین مبتکر الفبای ناشنوایان
میرزا جبار عسگرزاده معروف به جبار باغچه‌بان در آرامگاه خانوادگی در محله چشمه علی نزدیک به ابن بابویه به خاک سپرده شده است که هرساله ناشنوایان برای قدردانی از وی بر سرمزارش می‌آیند. وی از مبتکرینی بود که الفبای ناشنوایان را به وجود آورد و توانست دنیای ناشنوا‌ها را با سواد خواندن و نوشتن دگرگون کند. این مکان با مجموعه آرامگاهی خانواده لر زاده از معماران برجسته معاصر ایران از چشم گردشگران دور مانده است و از جاذبه‌های گردشگری شهرری به حساب می‌آید.
تالاب عشق آباد
تالاب عشق آباد از جاذبه‌های طبیعت‌گردی مهم این شهر است. شهرری یکی از بهترین مکان‌ها برای دیدن پرنده‌ها مختلف است که حدود ۱۴۰ گونه پرنده در آن زندگی می‌کنند. شاید برایتان جالب باشد در شهر تهران با اندکی رانندگی می‌توانید به تالاب زیبای عشق آباد برسید. این تالاب در فصل بهار و پاییز بسیار دیدنی است زیرا پرنده‌های مهاجر چون بادخورک‌ها و پرستوها نیز به منطقه مهاجرت می‌کنند و فرصت دیدن پرنده‌های مهاجر را نیز دارید. امروزه تورهای تخصصی طبیعت گردی اجرا می‌شود که یکی از آن‌ها پرنده‌نگری است و هدف، دیدن پرنده و‌گونه‌های مختلف پرندگان در دامان طبیعت است. اگر علاقه به پرنده‌ها دارید، از تالاب عشق آباد شهرری بازدید کنید.
اگر علاقه به ری گردی دارید می‌توانید در بخش تورهای داخلی وب سایت علاالدین تراول، تور ری گردی را انتخاب کرده یا جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره ۰۲۱۷۴۴۹۵ تماس بگیرید و در یک روز، آثار و بنای شاخص شهرری را بازدید کنید.
