بخش جذابی از سفر به جایی جدید، وقتی است که با فرهنگ بومی و تفاوت‌های فرهنگی جذاب آشنا می‌شویم. جزیره کیش نیز با هزار و یک دیدنی از این قاعده مستثنی نبوده و با توجه به پیشینه تاریخی خود قطعا فرهنگ بومی غنی‌ای دارد که جزء مهمی از دیدنی‌های کیش به شمار می‌روند. در این مطلب همراه علاءالدین باشید تا سوار بر قالیچه جادویی سری به جزیره مروارید خلیج فارس بزنیم و با فرهنگ بومی مردم کیش آشنا شویم.
نگاهی به تاریخ و فرهنگ مردم بومی کیش
شهر تاریخی حریره به تنهایی مهر تاییدی به تاریخ چندین و چند صد ساله سکونت در کیش است. از آن جایی که کیش یکی از بنادر بین‌المللی ایران است لذا فرهنگ‌های مختلفی در هم ادغام شده‌اند که به زیبایی جزیره افزوده است. فرهنگ بومی کیش می‌تواند از زبان، مذهب تا لباس و نوع اعتقادات، متفاوت باشد. به همین دلیل به چند دسته و گروه قومیتی تقسیم شده‌اند.
همچنین اهمیت بالای گردشگری کیش که بخشی از استان هرمزگان و شهرستان بندر لنگه است دسترسی مناسبی به کشورهای همسایه دارد. برای مثال از جنوب به امارات، از شرق به هرمز و از غرب به عربستان می‌رسد. نام این جزیره در گذشته «قیس» نام داشته و به غیر از بومیان امروزه کسی به کیش، «قیس» نمی‌گوید. جزیره کیش به شکل بیضی که در ۱۲ کیلومتری شیب‌کوه واقع شده میزبان نزدیک به ۲ میلیون مسافر و گردشگر است که می‌خواهند با تاریخ و فرهنگ کیش آشنا شوند.
حال که صحبت از تاریخ کیش شد باید اشاره کرد که در قرن چهارم قبل از میلاد، «نیارخوس» فرماندار و دریاسالار اسکندر مقدونی برای فتح کیش به سواحل دریای عمان و خلیج فارس راهی این منطقه می‌شود. پس از اسکندر، توران‌شاه بندر جزیره کیش را افتتاح می‌کند تا قرن یازدهم کیش با ثروتی که از تجارت مروارید به دست آورد می‌توانست با ونیز رقابت کند.
شغل مردم بومی کیش
بومیان کیش اغلب تاجر مروارید و پارچه بوده‌اند. تا جایی که در زمان هخامنشیان کیش عنوان «مرکز صید مروارید» را از آن خود کرده بود. همچنین در دوران سلجوقیان بندر کیش بزرگ‌ترین مرکز تجار خلیج فارس بود که کشتی‌های مختلفی از سراسر جهان در کنار آن پهلو می‌گرفتند. پس از سال ۱۳۵۰ و تبدیل شدن کیش به قطب گردشگری امروزه شغل مردم بومی بیشتر در زمینه گردشگری، دریانوردی، ماهیگیری، صید مروارید و دامپروری است.
نژادهای مختلف در کیش
همانطور که گفته شد، در کیش، نژادها و قومیت‌های مختلفی وجود دارد که از جمله آن می‌توان به نژاد سامی، نوردیک، سفید و سپاه‌پوست‌ها اشاره کرد که اغلب با زبان فارسی غلیظ و عربی با هم صحبت می‌کنند. حتی برخی می‌توانند به زبان پرتغالی و انگلیسی نیز به خوبی صحبت نمایند. اگر طرفدار آشنایی با فرهنگ‌های قدیمی هستید، حتما در سفر به کیش، سنت «حنانگاری» یا «خالکوبی با حنا» روی پوست با نقش‌های بسیار زیبا را فراموش نکنید.
لباس مردم بومی کیش
دنیای رنگ‌های تند، آینه دوزی و سوزن‌دوزی برای لباس‌های جنوبی است. از پیر و جوان و کودک در کیش همه لباس محلی و بومی می‌پوشند. لباس مردان «دشداشه» یا «غتره» نام دارد و زنان نیز «ملفع» و پوشیه‌ای به نام «بطوطه» یا برقع بر صورت دارند. این پوشیه‌ها بیش از حجاب، مانع از سوختن پوست زنان زیر آفتاب سوزان تابستان‌های کیش است.
ساز بومی کیش
دنیای آهنگ‌های جنوبی واقعا دنیای فرای این جهان است. کیش به ساز و آواز و شادی خود شهرت دارد و همین موسیقی در جای جای زندگیشان نفوذ کرده است. نی انبانه، حبان، طبل و دهل از جمله سازهای بومی کیش هستند.
غذای محلی کیش
می‌شود مسافر جنوب بود و طعم بی‌نظیر ماهی‌های لذیذ با سبزی «هشو» را امتحان نکرد؟ کیش یکی از بهترین مکان‌ها برای شکم‌گردی و آشنایی با غذاهای بومی جنوبی است. قلیه، مضروبه، هریسه و مچبوس و لخ لخ (دمی ماهی) از جمله غذاهایی هستند که با ماهی در کیش تهیه می‌شوند.
آداب و رسوم سنتی کیش
آشنایی با آداب و رسوم که دیگر جای خود را دارد، بدون معطلی به سراغ معرفی آداب و رسوم سنتی کیش که بسیار هم جذاب هستند می‌رویم:
مراسم زار و دور کردن ارواح خبیث
مراسم زار تقریبا مشهورترین سنت جنوبی است. مردم خطه جنوب به دلیل مجاورت با دریا افسانه‌ها و باورهایی دارند که همگی ریشه‌اش در دریاست. از جمله اداب و رسومی که مردم جنوب انجام می‌دهند، مراسم زار یا جن‌گیری برای دور کردن ارواح خبیث دریا از بدن فرد دچار مشکل است. این مراسم که با ساز و رقص‌های عجیب و توسط «ماما زار» یا «بابا زار» انجام می‌شود از اتیوپی آمده است. در مصر، عربستان و عمان نیز مراسم زار انجام می‌شود.
دور کردن من من داس‌ها
جنوبی‌ها عقیده دارند اگر فردی هنگام طوفان در دریا باشد، دچار توهم می‌شود و درمان آن دیگر از پس مراسم زار برنمی‌آید. در این حالت می‌گویند او اسیر «مِن مِن داس» شده و تنها با چندین و چند روز بست نشستن در خانه مامازار می‌تواند درمان شود.
مراسم اهل هوا
یکی دیگر از مراسم جالب مردم جزیره کیش، مراسم اهل هوا است. این مراسم برای کسانی است که گرفتار بادهای سنگین و ارواح خبیث دریایی می‌شوند. افراد این چنینی اغلب دچار بیماری‌های عجیب هستند و باز هم باید فردی توانا شبیه به زارگیرها طی مراسمی چندین روزه با ساز و دهل این ارواح را بیرون کند. به عقیده جنوبی‌ها اگر باد در بدن کسی برود حتما مریض خواهد شد.
آداب هرس کردن درخت انجیر معابد یا لوور در کیش
درخت انجیر معابد که درخت مقدسی برای جنوبی‌ها است، مراسم ویژه‌ای برای هرس دارد. از آنجایی که شکل درخت انجیر معابد به گونه‌ای است که شاخه‌هایش شروع ریشه‌هایش هستند، محلی‌ها عقیده دارند اگر بی‌احتیاط دست به هرس بزنند دست و پای درختی را قطی کرده و تاوان دارند. بنابراین تا فصل خشک شدن صبر کرده و با تبر درخت را هرس می‌کنند. بر اساس تحقیقات، هرس کردن درخت انجیر معابد با اره می‌تواند باعث زرد شدن درخت شود. محلی‌ها نیز می‌گویند هرس کردن درخت با اره دردناک است و کاری می‌کند درخت برای همیشه قهر کند.
دیگر آداب و رسوم بومی کیش
از دیگر آداب و رسوم مردم کیش می‌توان به مراسم‌هایی که مربوط به ولادت ائمه هستند، اشاره کرد. یکی از این اعیاد، «گرگئو» نام دارد که در ولادت امام حسن و حضرت مهدی انجام می‌شود و بچه‌ها با آواز و کیسه به دست وارد خانه‌ها می‌شوند تا عیدی بگیرند. از دیگر اعیاد مذهبی در کیش می‌توان به «عیدین» (حد فاصل دو عید) اشاره کرد. آداب و رسوم کیشی‌ها برای عروسی نیز بسیار زیباست. عروسی‌های کیش معمولا ۳ روز است و در روز سوم اتاقی به نام فرشه در منزل پدر عروس برپا می‌شود که بسیار زیباست.
کیش، یک جزیره و صدها فرهنگ
سفر به کیش واقعا سفر به دل شگفتی‌هاست و علاءالدین تراول نیز برای تجربه جادوی سفر به جزیره دوست داشتنی ایران کنار شماست. کافیست با مراجعه به وب‌سایت علاءالدین تراول از صفحه رزرو آنلاین تورهای داخلی شرایط تورهای مختلف مانند تور کیش را مطالعه کرده و حتی برای رزرو هتل‌های کیش با بهترین نرخ نیز اقدام نمایید. در صورت نیاز به راهنمایی بیشتر نیز کارشناسان ما با شماره ۰۲۱۷۴۴۹۵ کنارتان هستند.
