چناران یکی از شهرهای قدیمی خراسان کهن است که در تاریخ با نام رادکان شناخته شده و از طبیعت بسیار زیبایی برخوردار است. جاذبههای طبیعی، دیدنیهای تاریخی، درهها و آبشارهای خوش آب و هوای این منطقه موجب شده تا چناران همیشه به عنوان یکی از مقاصد سفر در خراسان شناخته شود. ما نیز در ادامه میخواهیم شما را با این شهر قدیمی و زیباییهای اطرافش آشنا کنیم.
چناران کجاست؟
چناران یکی از شهرستانهای استان خراسان رضوی است که با مرکز این استان یعنی مشهد 50 کیلومتر فاصله داشته و در شمال غربی این شهر واقع شده است. چناران به دلیل قرارگیری در میان کوههای مرتفع بینالود از طبیعتی زیبا، درههایی بر آب و آبشارهایی سرسبز و زیبا برخوردار است.
پیشینه تاریخی چناران
شهرداری چناران در سال 1346 تاسیس شد و خود شهر قدیمی رادکان نیز در دهه سی و بعد از تاسیس کارخانه قند به مرور وابستگیهای اقتصادی به مشهد را قطع کرد. در همین سالها بود که شهرداری چناران تاسیس و چناران رسما به عنوان شهری مستقل در خراسان شناخته شد.
تا پیش از این، چناران در تاریخ با نام رادکان شناخته میشد و یکی از بخشهای مهم و چهارگانه توس بود، اما درباره اسم شهر فولکلور عامیانه مردم اعتقاد دارد که نام چناران از درختان چنار بزرگی گرفته شده که در ورودی روستای حاج نصیر کاشته شده بود. امروزه روستای حاج نصیر یکی از محله های شهر است.
میل رادکان چناران
اگرچه چناران با جاذبههای طبیعی زیبایش شناخته میشود، اما در عین حال این شهرستان از قدمتی کهن در تاریخ برخوردار است و جاذبههایی تاریخی و ارزشمند دارد که نشان از اهمییت این شهر در تاریخ توس و خراسان است. میل رادکان در چناران یکی از همین دیدنیهای تاریخی است که در قرن پنجم ساخته شد و امروزه به عنوان یکی از ارزشمندترین آثار تاریخی و شاهکارهای معماری خراسان شناخته میشود.
برج میل رادکان چناران در نوع خودش یکی از شاهکارهای معماری ایران بعد از اسلام است که با 35 متر ارتفاع توجه هر ببینندهای را به خود جلب کرده و البته کاربری نجومی بسیار دقیقی دارد. میل رادکان در شهرستان چناران در واقع استوانهای با گنبد مخروطی است که در قرن هفتم هجری بنا شد. این بنای استوانهای تا ارتفاع سه متری حجمی 12 ضلعی است و بعد تا زیر گنبد با 36 نیم استوانه هشت ضلعی ساخته شده که این ترکیب بنایی فوقالعاده را شکل داده است.
در گذشته تصور میشد که میل رادکان در چناران آرامگاه یکی از پادشاهان ایلخانی است ولی امروزه اطمینان حاصل شده که این برج کاربری نجومی داشته و برای تعیین فصلهای سال، محاسبه کبیسه و زمان دقیق تحویل سال طراحی و ساخته شده است. برج میل رادکان چناران را خواجه نصیرالدین توسی طراحی کرده و در این بنا با طراحی دریچههایی مخصوص شرایط محاسبه نوروز، یلدا و آغاز دقیق زمستان و شروع تابستان را فراهم کرده است. جالب است این را هم بدانید که میل رادکان چناران زین به کتیبههایی با دو خط کوفی و پهلوی بوده و با آجر ساخته شده است.
روستا و قلعه اسجیل
دیگر جاذبه گردشگری چناران، روستایی به نام اسجیل در 40 کیلومتری شمال غرب مشهد و در دل کوههای بینالود است که قلعهای هم به همین نام دارد. قلعه اسجیل با سبک معماری و هنر قاجار و در همین دوران بنا و در سال 1386 توسط سازمان میراث فرهنگی مرمت شد. قلعه اسجیل بعد از مرمت و مقاوم سازی با شماره 19741 در لیست میراث فرهنگی ملی ایران به ثبت رسید.
جاذبه های طبیعی چناران
همانطور که پیشتر هم گفتیم چناران و تمامی روستاهای اطرافش با جاذبههای طبیعی، درههای خوش آب و هوا و آبشارهای پر آب شناخته میشود. در ادامه میخواهیم این جاذبههای سرسبز را معرفی کرده تا در سفر خود به پهنۀ شرقی ایران از این طبیعت مطبوع بینهایت لذت ببرید.
چشمه گیلاس
چشمه گیلاس یکی از معروفترین جاذبههای طبیعی چناران است که شامل چشمهای پر آب، حوضچهها و دریاچههای کوچک اطراف چشمه میشود. این چشمهها هر کدام 4 تا 5 متر عمق داشته و حدود 1000 متر از سطح دریا ارتفاع دارند. حوضچههای متعدد و پر آب چشمه گیلاس موجب شده تا این منطقه از آب و هوایی مطبوع برخوردار باشد و به یکی از جاذبههای طبیعی این ناحیه برای گردشگران و علاقمندان به طبیعتگردی تبدیل شود.
آبشار آبقد
دره سرسبز آبقد و آبشار آن را باید از معروفترین جاذبههای اطراف چناران دانست که آب و هوایی مطبوع داشته و در نیمه اول سال به ویژه اردیبهشت میزبان گردشگران است. از سوی دیگر دیواره های 200 متری و 300 متری این دره موجب شده تا علاوه بر طبیعتگردان بسیاری از سنگنوردان نیز برای تمرین به آبقد رفته و از این دیوارهها برای تمرین استفاده کنند.
آبقد در 69 کیلومتری شمال غربی مشهد، در مسیر جاده مشهد-گوارشک واقع شده و گردشگران از ابتدای دره با حدود 3 الی 4 ساعت پیاده روی به آبشارهای زیبای انتهای دره میرسند. بلندترین آبشار آبقد 8 متر ارتفاع داشته و شیب دره نیز ملایم است.
آبشار اخلمد
بدون شک معروفترین جاذبه گردشگری و طبیعی چناران را باید آبشارهای اخلمد دانست که در روستای تاریخی به همین نام واقع شده است. ارتفاعات اخلمد آهکی و مملو از گیرههای مناسب برای سنگ نوردی است و آبشار اخلمد نیز در تمام فصلهای سال مورد توجه طبیعتگردان قرار میگیرد.
این جاذبه طبیعی در 17 کیلومتری جنوب غربی چناران واقع شده و پوشش گیاهی خاص و نادری دارد که به زیبایی آن افزوده است. علاوه بر آبشار معروف اخلمد، این ناحیه درهای به همین نام دارد که به سد اخلمد میرسد. این سد که نام تاریخی و قدیمیاش بایسنقر میرزا است، توسط شاهزاده غیاث الدین بایسنقر تیموری پسر و جانشین شاهرخ فرمانروای توس در قرن نه هجری ساخته شده است.
هتل و اقامتگاههای چناران
چناران اقامتگاههای بومگردی بسیار زیبا و دلنشینی دارد که نه تنها در سالهای اخیر به عنوان بهترین اقامتگاهها و خانههای تاریخی انتخاب شده بلکه با طراحی و معماری فوقالعاده به عنوان پیشنهادهایی خاص برای اقامتی خوش در این سفر پیشنهاد میشود. در ادامه نیز دو اقامتگاه معروف و طراز اول چناران را معرفی خواهیم کرد.
اقامتگاه بومگردی کهن دژ رادکان
اقامتگاه بومگردی کهن دژ رادکان در زمان سلسله افشار مرکز حکومت و برج دیدبانی شهر رادکان بوده و در حدود 250 سال پیش تاسیس شده است. این مجموعه تاریخی و ارزشمند در سال 1397 مرمت و بازسازی شد و به اقامتگاه بومگردی تغییر کاربری داد. این مجموعه زیبا در حال حاضر 4 فضای اقامتی مجزا برای پذیرایی از 31 گردشگر دارد که در قسمتهای شاه نشین، طبقه اول، حوضخانه، برج دیده بانی و اتاق بالای هشتی تقسیم شده است.
اقامتگاه بومگردی کهن دژ رادکان در 74 کیلومتری جاده آسیایی مشهد به قوچان واقع شده و یکی از نزدیکترین اقامتگاهها به میل رادکان چناران است. این اقامتگاه شامل حمام و سرویس بهداشتی ایرانی و فرنگی در محوطه باز به صورت مشترک میشود و پذیرایی صبحانه هم دارد.
در سفر به چناران اگر به دنبال اقامتی متفاوت در دل طبیعت و به دور از آلودگیهای صوتی شهر و چشم انداز زیبا هستید، اقامتگاه بومگردی کهن دژ پیشنهاد میشود. در ضمن ساعت ورود به این اقامتگاه برای چک-این 7 عصر و ساعت خروج و تحویل اتاق 5 عصر است.
اقامتگاه بوم گردی ارگ رادکان
اقامتگاه بوم گردی ارگ رادکان در 13 کیلومتری چناران واقع شده و بیش از 150 سال قدمت دارد. این مجموعه علاوه بر مرمت و مقاوم سازی، توانسته معماری و بافت سنتی خانه را تنها با تعدادی تغییر جزئی همچنان حفظ کند، در نتیجه همچون معماری و طراحی دیگر خانههای ایرانی از دو حیاط اندرونی و بیرونی، اصطبل، کبوتر خانه و حوض تشکیل شده است. اتاقهای این خانه ایرانی نیز شامل شاه نشینها، اتاقهای تابستانه، شربتخانه و حوضخانه میشود.
این موجموعه کاملا بافت کهن و تاریخی خود را حفظ کرده و فضای اقامتی نوستالژیک را در یکی از روستاهای قدیمی چناران برای مهمانان فراهم کرده است که شاید مشابه آن در این ناحیه کمتر به چشم بخورد. این اقامتگاه با 16 اتاق میزبان تعداد محدودی از گردشگران است و پیشنهاد میشود که پیش از مراجعه حتما رزرو شود.
سوغاتیهای چناران
بعد از اقامت در این خانههای نوستالژیک زیبا و دوست داشتنی، سفر و گردش در دیدنیهای تاریخی چناران و لذت بردن از طبیعت سرسبز این ناحیه وقت خرید سوغاتی است.
معروفترین سوغاتی چناران را باید انواع گلیم و پلاس دانست که از ابریشم، موی بز و پشم گوسفند بافته شده است. دیگر سوغاتی مشهور چناران تنباکو است که باید از روستای بقمچ خریداری شود، عسل نیز در تمامی روستاهای چناران پیدا شده و به عنوان یکی از سوغاتیهای معروف چناران و روستاهای اطرافش شناخته میشود.
رستورانهای چناران
معروفترین رستوران چناران که توسط کاربران بسیاری پیشنهاد شده و با بهترین مواد اولیه غذاهایی خوش طعم در منو دارد، رستوران حاج محمود چناران است. رستوران حاج محمود در 35 کیلومتری جاده چناران – مشهد واقع شده و مشهور ترین غذاهایش چلو ماهیچه و چلو مرغ است. این رستوران دو فضای سالنی و روباز با تختهای سنتی دارد و به عنوان یکی از بهترین رستورانها برای صرف وعده نهار و شام در این سفر به گردشگران پیشنهاد میشود.
در انتهای این سفر امیدواریم از طبیعت سر سبز و بینهایت زیبای چناران لذت برده باشید و بتوانید سفری خاطره انگیز به این ناحیه را تجربه کنید. شما در هر لحظه از این سفر برای رزرو هتل و محل اقامت، خرید بلیط رفت و برگشت و موارد مشابه میتوانید با تیم علاالدین تماس بگیرید.