محوطه تاریخی باغ گنبد سبز
باغ گنبد سبز یکی از زیباترین آثار به‌جای مانده از قرن هشتم است که به دلیل گنبدهای سبز خود به گنبدهای دروازه کاشان معروف شده‌اند. دو عدد از این گنبدها مقبره حاکمان خاندان علی صفی از فرمانروایان قم است و این اطلاعات از روی کتیبه‌های موجود در باغ به‌دست‌آمده است. اطلاعات کلی این محوطه تاریخی به شرح زیر است:
معرفی باغ گنبد سبز
این بنا در ابتدای امر به دلیل ایجاد قبرستانی برای خاندان صفی ساخته‌شده بود اما عده‌ای از اهالی شهر یک تعبیر دیگر دارند و آن این است که سه نفر که عرب نیز بوده‌اند در ساخت این شهر بسیار تلاش کرده‌اند و به همین دلیل در این محل به خاک سپرده‌شده‌اند که نام‌های آنان سعد، سعید و مسعود است؛ اما کتیبه‌های به‌دست‌آمده این تعبیر را رد می‌کنند. در این مقبره‌ها تنها افراد مشهور خاندان صفی به خاک سپرده نشده‌اند بلکه افرادی که درجه پایین‌تری نیز داشته‌اند و متعلق به این خاندان بوده‌اند نیز با سنگ‌قبرهای ساده به خاک سپرده‌شده‌اند. این باغ دارای سه گنبد است که گنبد جنوبی آن متعلق به خواجه اصیل الدین بوده و در سال ۷۶۱ بناشده است.
معماری باغ گنبد سبز
مقبره‌های باغ گنبد سبز در استان قم ازلحاظ معماری به دلیل مقارن شدن با اوایل قرن نهم و ورود اسلام، بیشتر شباهت به معماری اسلامی دارد؛ که اصولاً این برج‌ها به برج‌های آرامگاهی نیز معروف‌اند. هنر به‌کاررفته در تزئین و گچ‌بری‌های این برج‌ها بسیار بی‌نظیر است و از بهترین نمونه‌های معماری ایرانی حساب می‌شوند. عمارت ها به‌صورت دوپوسته به هم متصل شده‌اند و در پوسته خارجی منشور شانزده ترکی و در بخش داخلی به‌صورت عرقچین طراحی‌شده‌اند. درست است که قسمت‌هایی از این معماری زیبا به‌مرورزمان از بین رفته‌اند اما همچنان زیبایی خیره‌کننده‌ای دارند. در کتیبه‌های یافت شده آمده که این بنا دارای سه درب بوده است که بعدها میراث فرهنگی تنها یک درب آن را مورداستفاده قرار داده است. در سال ۱۳۷۷ معماران برای مرمت مجدد این بنا از کاشی‌های فیروزه‌ای استفاده کرده‌اند که زیبایی این بنا را چند برابر کرده است.
تزئینات منحصربه‌فرد محوطه تاریخی گنبد سبز
چیزی که این مکان را بسیار موردتوجه قرار داده است استفاده از تزئینات گچ‌بری کم‌نظیر است که از گنبد سلطانیه تأثیر گرفته است. آجرچینی‌ها به‌صورت منظم و متحدالشکل هستند. در طراحی آنان نام‌هایی مثل الله، علی و محمد به چشم می‌خورد. کتیبه‌های این مجموعه به خط ثلث یا کوفی نوشته‌شده‌اند و اسامی خداوند و معصومین نیز در نقش‌های گل‌وبوته تزئین شده‌اند. در کل باید گفت در تزئینات این بنا دقت بسیاری به‌کاررفته است.
کلام آخر علاءالدین تراول
اگر به شهر قم رفتید و بعد از بازدید از اماکن معروف قم، قصد داشتید تا دیگر جاذبه‌ها را هم ببینید، پیشنهاد علاءالدین تراول به شما گردشگران عزیز، محوطه تاریخی باغ گنبد سبز است که کمتر موردتوجه قرارگرفته است و شما می‌توانید برای سیر در تاریخ باستانی ایران به این مکان رفته و غرق در شگفتی شوید. فقط کافی است با علاءالدین تراول همراه باشید تا از خدمات باکیفیت ما نیز بهره‌مند شوید.
