محال است به اصفهان سفر کنید و نام بریانی اصفهان به گوشتان نخورده باشد! غذایی که آنقدر در بین مردم اصفهان و گردشگران این شهر طرفدار دارد که اغلب، رستوران‌های مجزا برای سرو آن ساخته شده است. این غذای لذیذ که بسیاری آن را به نام بریانی یا در زبان عامیانه، بریونی می‌شناسند، یکی از غذاهای اصیل اصفهان و معروف‌ترین غذای این شهر شناخته می‌شود. نام صحیح این غذا بریان است و بریانی به محل فروش بریان گفته می‌شود اما در زبان محاوره هر دوی این کلمه‌ها کاربرد دارد. ممکن است در سفر با تور اصفهان هوس این غذای لذیذ به سرتان بزند و این سوال برایتان پیش بیاید که بهترین بریانی اصفهان کجاست؟ پیشنهاد می‌کنیم با ما در این مقاله از وبلاگ علاءالدین تراول همراه باشید تا درباره بریان اصفهان بیشتر بدانیم و با رستوران‌هایی که بریانی خوب در اصفهان سرو میکنند، آشنا شویم.
تاریخچه بریان اصفهان
قدمت این غذای اصیل اصفهانی به حدود 400 سال پیش و دوران صفویه می‌رسد، اما در آن زمان به گونه‌ای دیگر بود، تکه‌های گوشت گوسفند را در تابه‌ای می‌گذاشتند و در داخل تنوری که همچون گودالی درون زمین ساخته می‌شد، کباب می‌کردند و با دنبه‌اش نیز در همان تنور، برنجی خوش عطر و بو می‌پختند. نام بریانی در سفرنامه‌های جهانگردان معروفی چون تاورنیه که در دوران حکومت صفویان بارها به ایران سفر کرده بود، دیده می‌شود. همچنین ژان شاردن، دیگر سیاح فرانسوی نیز شرحی از این غذا در نوشته‌های خود از سفر به اصفهان آورده است. بر اساس این روایات مشخص می‌شود که بریانی در ابتدا با برنج خورده می‌شده است.
در دوران قاجار تنورهای پخت بریانی تغییر شکل می‌دهند و به تنورهای اتاقک مانند (همچون تنور نانوایی‌های سنگک کنونی) تبدیل می‌شوند و از آن پس این‌گونه تنورها فراگیر شدند. این غذا به چنان محبوبیتی در بین مردم اصفهان رسید که در دوران قاجار حدود 68 مغازه بریان فروشی در اصفهان فعالیت می‌کردند که پس از آسیاب، عطاری و کیش بافی، چهارمین جایگاه را در اختیار داشت. امروزه نیز این غذای خوشمزه، عضو جدانشدنی سفره اصیل اصفهانی‌هاست و در سفر به این شهر در هر گوشه و کنار آن می‌توانید یک بریان فروشی پیدا کنید و طعم منحصر به فردش را بچشید.
بریانی اصفهان از چی درست میشه؟
گوشت گردن و جگر سفید اصلی ترین مواد تشکیل دهنده‌ی بریانی اصفهان محسوب می‌شود. روشی که در اصفهان برای پخت آن مرسوم است، بدین صورت است که گوشت گردن با چربی گوسفند (دنبه) و پیاز در آب پخته می‌شود و پس از پخت آن را چرخ میکنند. در مرحله‌ای دیگر با افزودن نمک و فلفل، نعنا خشک و زعفران بار دیگر چرخ میکنند و در آخر این مخلوط را درون کفگیرهای مخصوص بریانی قرار می‌دهند و سرخ می‌نمایند. جگر سفید نیز عضوی دیگر از این غذاست که آن را هم می‌پزند، چرخ و سپس سرخ میکنند و در کنار بریانی سرو می‌شود. در رستوران های اصفهان این غذای لذیذ را در نان سنگکی که با دنبه داغ چرب شده است، سرو میکنند. برای تزئین آن نیز از خلال بادام، گردو، دارچین و کنجد استفاده می‌شود. سبزی تازه، لیمو ترش، دوغ و پیاز را در کنار این غذای فوق‌العاده خوشمزه حتما امتحان کنید.
یکی از قسمت‌های هیجان انگیز ماجرا، آبگوشت و کشک است. بله عجله نکنید! داستان تمام نشده و در کنار این غذای لذیذ و مقوی، آب گوشت و نان تازه نیز سرو می‌شود. آبی که گوشت‌ها در آن پخته شده است و طعمی دلنشین دارد و همانند اغلب آبگوشت‌ها تکه‌های نان داخل آن ریخته می‌شود و نوش جان! کشک تازه نیز به این آبگوشت و نان، طعمی فراموش نشدنی می‌بخشد.
بریانی اصفهان کجا بخوریم؟
بریان غذایی سنگین و مقوی محسوب می‌شود و صرفا برای وعده نهار سرو می‌گردد. به همین دلیل در کمتر رستورانی می‌توانید آن را برای وعده شام پیدا کنید. از روزگاران گذشته تا کنون ده‌ها بریان فروشی در اصفهان فعالیت میکنند و بسیاری از آن‌ها همچون گذشته اصالت خود را حفظ کرده‌اند و طعمی بی نظیر از این غذای دلچسب را به میهمانان هدیه میکنند. در ادامه چند مورد از بهترین بریانی های اصفهان را معرفی می‌کنیم.
بریانی اعظم
در خیابان‌های اصفهان از مردم سراغ بهترین بریانی فروشی را که بگیریم، بیشترشان اعظم را معرفی میکنند. اعظم معروف ترین بریانی فروشی اصفهان به شمار می‌رود که 4 شعبه در سطح شهر دارد و اگر عاشق غذاهای سنتی اصفهان باشید، طعم بریانی لذیذ آن با آبگوشت و کشک سنتی را هرگز فراموش نمی‌کنید. یکی از شعبه‌ها در نزدیکی مسجد سید، دیگری در نزدیکی زاینده رود و پل خواجو، شعبه‌ای در مجاورت کاخ چهلستون و شعبه‌ای از آن هم در جنوب اصفهان و خیابان چهارباغ بالا قرار دارد. آدرس دقیق شعبه های بریانی اعظم در اصفهان عبارت‌اند از:
- شعبه 1: دروازه دولت، ابتدای چهارباغ پایین.
- شعبه 2: خیابان مسجد سید، جنب اداره پست.
- شعبه 3: خیابان کمال اسماعیل، جنب پمپ بنزین.
- شعبه 4: خیابان چهار باغ بالا، چهارراه نظر، جنب پمپ بنزین.
ساعات کاری بریانی اعظم در تمامی شعبه ها از 11 صبح تا 16 است.
بریانی حاج محمود
از حق نگذریم، بریانی حاج محمود هم در اصفهان طرفداران زیادی دارد! بریانی حاج محمود شفاعت که امروزه آن را با حاج محمود می‌شناسند بیش از 100 سال است که در اصفهان از میهمانان پذیرایی می‌کند و یادگاری از 4 نسل است. در حال حاضر دانیال شفاعت نسل چهارم از این خانواده و پدرش علی شفاعت، درب این بریان فروشی را به روی مردم باز نگه داشته‌اند. این رستوران کوچک از سال 1284 هجری قمری در کوچه پس کوچه‌های بافت قدیمی شهر و بین راسته‌های بازار سنتی اصفهان فعالیت می‌کند. پس اگر حوالی ظهر گذرتان به بازار اصفهان افتاد، پیشنهاد می‌کنیم بریان‌های خوشمزه این رستوران قدیمی را از دست ندهید. فضای رستوران کاملا بافت سنتی خود را حفظ کرده و در کنار صرف غذا از تزئینات و کاشی‌کاری های چشم‌نواز رستوران نیز می‌توانید لذت ببرید. ضمنا خوب است بدانید که شعبه دوم بریانی حاج محمود 4 سالی می‌شود که در هتل کوثر اصفهان، این غذا را ارائه می‌کند. ساعت کار بریانی محمود نیز همانند بریانی اعظم از ساعت 11 تا 16 است.
آدرس بریانی حاج محمود شفاعت: میدان امام علی، بازار انقلاب، جنب حمام شیخ بهایی.
سفره خانه جارچی باشی
یکی از رستوران‌های جذاب اصفهان که طعم بریانی‌هایش را فراموش نخواهید کرد، سفره خانه ملک سلطان جارچی باشی است. ساختمان این سفره‌خانه، حمامی تاریخی به نام جارچی باشی است که امروزه با حفظ بافت سنتی‌اش، همچون موزه ای زنده خدمات ارائه می‌کند. کاشی‌های فیروزه‌ای، نقاشی‌ها و گچبری‌های اصیل این رستوران، لذت نوش جان کردن بریان و سایر غذاهای سنتی اصفهان را دو چندان می‌کند. علاوه بر بریانی پیشنهاد می‌شود حلیم بادمجان و خورشت ماست را نیز در رستوران جارچی باشی امتحان کنید. ساعت کاری رستوران جارچی باشی برای نهار 12 تا 16 و برای شام 19:30 تا 23 خواهد بود.
آدرس سفره خانه جارچی باشی: خیابان سپه، خیابان حکیم، کوچه هفتم (کوچه باغ قلندرها)، مجموعه تاریخی و اقامتی ملک سلطان جارچی باشی.
رستوران و سفره خانه سنتی نقش جهان
رستوران و سفره خانه نقش جهان همان جاییست که می‌توانید بر تخت‌های سنتی‌اش تکیه بدهید و از نوش جان کردن بریان اصیل اصفهان، در یک فضای هنری لذت ببرید. این رستوران که جزو بهترین رستوران های اصفهان محسوب می‌گردد، در مجاورت مسجد شیخ لطف الله قرار دارد و گنبد نخودی رنگ این مسجد زیبا از محوطه فضای باز رستوران دیده می‌شود. پنجره‌های رنگارنگ، کاشی‌کاری‌های خیره‌کننده، و آثار معرق و منبت چوب در گوشه و کنار رستوران نقش جهان، هر انسانی را سر ذوق می‌آورد. بریانی نقش جهان اصفهان معروف است و علاوه بر بریان، سایر غذاهای سنتی این رستوران نیز کیفیت و طعمی عالی دارد. پیشنهاد می‌کنیم دوغ سنتی این رستوران را کنار بریان حتما امتحان کنید. ساعت کاری رستوران نقش جهان هنگام نهار از 12 تا 16 و شام از 19:30 تا 23 خواهد بود.
آدرس سفره خانه سنتی نقش جهان: میدان نقش جهان، داخل بازار، جنب مسجد شیخ لطف الله.
بریانی شاد
بریانی شاد هم در اصفهان جزء بریان فروشی‌های معروف به شمار می‌رود و کیفیت عالی و قیمتی مناسب دارد و اگر در حوالی خیابان چهارباغ عباسی بودید، به راحتی به آن دسترسی خواهید داشت. بریانی شاد همه روزه از ساعت 12 ظهر تا 23 آماده پذیرایی از میهمانان خواهد بود.
آدرس بریانی شاد: میدان امام حسین، ابتدای خیابان طالقانی.
بریانی ریحون اصفهان
بریانی ریحون یا بهتر است بگوییم کباب و بریون ریحون یکی از پرطرفدارترین بریانی های اصفهان شناخته می‌شود که در نزدیکی زاینده‌رود قرار دارد و بریانی‌های خوشمزه‌ای سرو می‌کند. علاوه بر بریان، کباب‌های این رستوران را نیز پیشنهاد می‌کنیم امتحان کنید. ساعت کاری بریانی ریحون نیز از 12 تا 16 و از 19 تا 23 است.
آدرس بریونی ریحون: بوستان ملت، حد فاصل پل آذر و هتل کوثر، جنب بانک شهر.
چنانچه قصد سفر به شهر تاریخ و فرهنگ ایران را دارید، می‌توانید روی تور اصفهان علاءالدین تراول حساب کنید و جذاب‌ترین دیدنی های اصفهان را با همراهی لیدرهای حرفه‌ای و مجرب ما ببینید. رزرو هتل عباسی، هتل کوثر، هتل عالی قاپو و سایر هتل های اصفهان در این وبسایت، تنها در چند دقیقه انجام می‌شود و می‌توانید سفری آسوده خاطر را به این شهر حیرت‌انگیز تجربه نمایید.
