حافظ، شاعر بزرگ پارسی گوی که آوازه‌اش از مرزها فراتر رفته است، در بین ایرانیان و دوست‌داران ادب سراسر جهان شاعری شناخته‌شده به شمار می‌رود و آثار و شعار وی با زندگی مردم گره خورده است. به یاد این شاعر بزرگ و با هدف پاسداشت هنر و اشعار شاهکار وی، چند سالیست که هر سال 20 مهرماه به نام روز بزرگداشت حافظ شیرازی در تقویم ایران دیده می‌شود و برنامه‌ها، نشست‌ها، شعر خوانی‌ها و اجراهای مختلف موسیقی به بهانه روز حافظ در شهرهای مختلف کشور و حتی برخی از شهرهای جهان برگزار می‌گردد؛ اما در شیراز، برنامه‌های روز حافظ با شکوه بیشتری برگزار می‌گردد و بازار تور شیراز و سفر به این شهر برای شرکت در این روز خاص، حسابی داغ می‌شود. در این مقاله از وبلاگ علاءالدین تراول قصد داریم تا کمی با حافظ آشنا شویم و درباره روز بزرگداشت این شاعر بیشتر بدانیم.
زندگینامه حافظ شیرازی
چقدر حافظ را می‌شناسید؟ خواجه شمس الدین محمد بن بهاءالدین محمد حافظ شیرازی ملقب به لسان الغیب از شاعران بزرگ قرن هشتم هجری در ایران است. از دیگر القاب وی می‌توان به ترجمان الاسرار، ناظم الاولیا و لسان العرفا اشاره کرد که هر کدام از آن‌ها گویای سخنوری، شیرین‌سخنی و شیوایی بیان وی در آثار و اشعارش است. وی در سال 727 هجری قمری در شیراز متولد شد و در سال 792 هجری در گذشت. بر اساس روایت و اسناد به جا مانده، حافظ در نوجوانی در یک نانوایی مشغول به کار کرد و در کنار آن، از نسخ خطی مختلف رونوشت برمی‌داشت. علاقه و عشق وی به ادبیات و تحصیل باعث شده بود که حافظ در اوقات فراغت خود به مکتب نزدیک نانوایی محل کارش برود و خواندن نوشتن را بیاموزد. او دوران جوانی خود را به تحصیل علم گذراند و تحقیق و مطالعه کتب بزرگان آن زمان را در پیش گرفت. حافظ به دلیل دلبستگی‌اش به شیراز، تمام عمر خود را در این شهر گذراند. او قرآن را کاملاً حفظ بود و با مهارت در اشکال مختلف تلاوت می‌کرد. پیشه اصلی حافظ شاعری نبود و او برای امرار معاش به کارهای دیوانی می‌پرداخت. وی گام‌های شاعری خود را پیش از سی سالگی و با سرودن مدیحه‌های در وصف وزرا و حکام زمان خود برداشت.
بسیاری از شاعران جهان با شناخت حافظ و آشنایی با اشعارش، شیفته وی شدند و در قرن‌های 18 و 19 میلادی، اشعار او به زبان‌های اروپایی ترجمه شد و نام حافظ به محافل ادبی جهان راه پیدا کرد. گوته شاعر آلمانی خود یکی از برجسته‌ترین اُدبای دنیاست، شیفته‌ی حافظ و آثارش بود و پس از خواندن دیوان حافظ، اثری به اسم دیوان شرقی خلق کرد که امروزه به عنوان یکی از عالی‌ترین و بزرگ‌ترین آثار ادبی جهان شناخته می‌شود. گوته در متون و نوشته‌های خود بارها از حافظ نام برده و به ستایش هنرنمایی‌های حافظ در ادبیات اشاره کرده است. امروزه آرامگاه حافظ در شیراز میزبان ادب دوستان و عاشقان این شاعر است و در تمام فصول سال گردشگرانی از سراسر ایران و جهان، برای دیدن مزار حافظ، راه شیراز را در پیش می‌گیرند.
دیوان حافظ، اثری جاویدان و بی‌مانند
حافظ به غزلیاتش معروف است و بیشترین حجم اشعار وی را غزل‌ها تشکیل می‌دهند. شیوه سخن‌پردازی و اشعار حافظ با آثار خواجوی کرمانی شباهت‌هایی دارد و بسیاری صاحب‌نظران حوزه ادبیات، حافظ را از بزرگ‌ترین اثرگذاران بر شاعران بعد از خود می‌دانند. وی با زبان غزل از موضوعاتی چون عشق، اخلاق، فلسفه، عرفان، وعظ و حتی سیاست می‌سرود و اما اشعار وی را در سه فضای عاشقانه، عارفانه و مدحی می‌توان طبقه‌بندی کرد. حافظ سبک عراقی را در اشعار خود استفاده کرده است و در طول عمر خویش آثار ادبی متعددی از خود بر جای گذاشته که هر کدام شاهکاری بدیع در هنر و ادبیات ایران به حساب می‌آید. دیوان حافظ، اثر معروف این شاعر، همانند گنجینه‌ای ارزشمند این آثار و اشعار را به صورت یکجا درون خود جای داده است. دیوان خواجه شمس‌الدّین محمّد حافظ شیرازی بخش‌های مختلفی شامل غزلیات، قصاید، مثنویات، مقطعات و رباعیات دارد که اشعار وی را شامل می‌شود. اشعار حافظ شیرازی به گوشمان آشناست و هر کدام جایگاهی والا در زبان و ادبیات فارسی پیدا کرده است. از دیگر قسمت‌های دیوان می‌توان به فهرست اسامی رجال، فهرست اسامی امکنه و قبایل، فهرست اسامی کتب، مقدمه مصحح، مقدمه جامع دیوان حافظ و غلطنامه اشاره کرد.
دیوان حافظ با زندگی و فرهنگ ایرانیان عجین شده است؛ این اثر گران‌بها با اشعار بی‌بدیل و زیبای خود از دیرباز تاکنون به شب‌نشینی‌های گرم و صمیمانه خانه‌هایمان زینت می‌بخشد. دیوان حافظ را کنار سفره هفت سین نوروزمان می‌گذاریم و در آستانه سال نو تفألی به حافظ می‌زنیم تا نوید سالی خوش‌یمن و حالی خوب را از این شاعر خوش آوازه بشنویم. شب یلدا از دیگر وقت‌هایی است که دیوان حافظ را در دستانمان می‌گیریم و در آستانه گذر از سردی و تاریکی به نور و روشنایی، حافظ می‌خوانیم و یاد این شاعر شیرین‌سخن را گرامی می‌داریم.
20 مهر روز بزرگداشت حافظ شیرازی
هر ساله به مناسبت بزرگداشت یاد این شاعر بزرگ، 20 مهرماه به عنوان روز حافظ در تقویم ایران شناخته می‌شود و در سراسر ایران به ویژه در شیراز، برنامه‌هایی برگزار می‌گردد. در این روز گرد هم می‌آییم تا حافظ و آثار ادبی بی‌نظیرش را بیشتر بشناسیم. به گفته‌ی صابر سهرابی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس، بیست و سومین مراسم بزرگداشت حافظ از 18 مهر ماه سال 1398 تا 21 مهرماه در شیراز برگزار می‌شود. یکی از این برنامه‌ها گردهمایی در آرامگاه حافظ است که به مناسبت روز حافظ شیرازی برنامه اجرای موسیقی زنده و حافظ خوانی در این مکان خواهیم داشت. از دیگر برنامه‌های این روز در شیراز و دیگر نقاط کشور می‌توان به برپایی نشست‌های تخصصی ادبیات، همایش‌ها و گردهمایی‌های مختلف با موضوع حافظ و آشنایی با آثار این شاعر بلندآوازه اشاره کرد. همچنین گل‌باران آرامگاه حافظ در صبح روز 20 مهر با حضور اهالی فرهنگ و هنر و صاحب‌نظران ایرانی و خارجی انجام می‌شود و برگزاری ویژه‌برنامه برای دانش‌آموزان و دبیران و طرح حافظ‌خوانی با مشارکت آموزش و پرورش هم از دیگر برنامه‌های بزرگداشت روز حافظ در شیراز به شمار می‌آید. مرکز حافظ شناسی ایران نیز سعی می‌کند با برگزاری نشست‌های علمی با سخنرانی اساتید برجسته دانشگاهی، سهمی در بزرگداشت این روز و آَنایی هرچه بیشتر مردم با حافظ داشته باشد. این مرکز قرار است از دانشنامه‌ای 11 جلدی در این روز رونمایی کند. روز حافظ در شیراز حال و هوایی متفاوت و پر شور دارد، بسیاری از گردشگران تور شیراز، مسافران و شهروندان شیرازی، سعی می‌کنند در این روز خاص، خود را به حافظیه برسانند و در این حس و حال پر شور شریک شوند.
اگر شما نیز می‌خواهید در این روز باشکوه ساعاتی را در حافظیه سپری کنید، پیشنهاد می‌کنیم همسفر تور شیراز علاءالدین تراول شوید تا در کنار هم در روز حافظ سایر میهمانان این شهر را همراهی کنیم. چنانچه قصد سفر به این شهر به صورت شخصی را دارید، می‌توانید رزرو بلیط آرامگاه حافظ را به صورت اینترنتی از وبسایت علاءالدین تراول انجام دهید و با تهیه بلیط برای خود و همراهانتان بدون معطلی در صف بلیط از این آرامگاه دیدن نمایید. ما فکر اقامت شما در شیراز را نیز کرده‌ایم، تنها با چند کلیک می‌توانید رزرو بهترین هتل های شیراز همچون هتل بزرگ شیراز و هتل رویال شیراز که فاصله اندکی با آرامگاه حافظ دارند را در وبسایت ما انجام دهید و با خیال راحت بار سفر به شیراز ببندید.
