آرامگاه حافظ شیراز - حافظیه
در کنار دیدنیهای بیشمار شیراز از جمله ارگ کریم خان یا سرای مشیر و آرامگاه سعدی قطعا نام حافظیه نیز در لیست دیدنیهایی مسافران و گردشگران شیراز، شهر راز قرار دارد. نام و شعر لسانالغیب حافظ شیرازی بخش جداییناپذیر فرهنگ و زبان فارسی است و حافظیه آرامگاه ابدی این شاعر و سخنور بلندآوازه ایرانی. آرامگاه حافظ یکی از پربازدیدترین جاهای دیدنی شیراز است که با معماری منحصربهفرد و فضای سبز و محیط آرامَش، سالانه میلیونها بازدیدکننده را بهسوی خود میکشد. اگر شما هم دوست دارید به شیراز سفر کنید، تور شیراز ما را از دست ندهید.
در سال 1452 و 65 سال پس از مرگ حافظ، به دستور فرماندار تیموری شیراز، سازهای كوچك بهصورت گنبدی بر روی مزار حافظ ساخته شد. در آن زمان این مکان یکی از قبرستانهای شیراز بود و باغ گلگشت مصلا چندین بار در اشعار حافظ ذکر شده است. محدوده ای که مقبره حافظ در آن قرار دارد، بیشتر از دو هکتار وسعت داشت. پس از آن، در دوره صفویه و افشاریان، این مقبره دو بار نوسازی شد. یکبار به دستور شاهعباس و سالها بعد به دستور نادرشاه افشار. کریمخان زند فلزی جدید به آن اضافه کرد و بر روی یک سنگ مرمر در بالای مقبره غزلی با این مطلع نوشته شد:
مژده وصل تو کو کز سر جان برخیزم طایر قدسم و از دام جهان برخیزم
بعد از بازسازیها و نوسازیهایی که در این مکان و به دستور والیان مختلف فارس در ادوار مختلف صورت گرفت، در سال 1314 به دستور رضاشاه آخرین تغییرات بر روی این مکان تاریخی انجام شد. طراحی مقبره جدید از سوی علی اصغر حکمت به آندره گودار باستانشناس فرانسوی واگذار شد و در نهایت این مکان به دلیل ارزش ادبی، هنری در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
مجموعه حافظیه شیراز دو هکتار وسعت دارد و از زمان کریمخان با یک تالار به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شده است. بخش جنوبی که ورودی اصلی در آن قرار دارد، رو به نارنجستان باز میشود و بخش شمالی، محل جایگیری مزار حضرت حافظ است. در بخشهای غربی و شرقی حافظیه، قبور شعرا و آرامگاه خاندانهای برجسته شیراز قرار دارد.
بنای مقبره از یک گنبد کلاه شکل و هشت ستون که نگهدارنده آن هستند، تشکیل شده است. جنس این گنبد از مس است. از درون که به این سقف نگاه کنید، کاشیهایی را میبینید که با نقشهای اسلیمی تزئین شده است. قسمت زیرین این کاشیکاری با هشت بیت از غزلی با مطلع زیر تزیین شده است:
حجاب چهره جان میشود غبار تنم خوشا دمی که از آن چهره پرده برفکنم
داخل آرامگاه از پنج ردیف پلههای پیچدرپیچ تشکیل شده که آرامگاه را به ارتفاع یک متر از سطح زمین جدا میکند. اشعار و حکاکیهای جذابی که بر روی مقبره گنبدی شکل آرامگاه دیده میشود، بهخودیخود ادبیات فارسی اصیل را به رخ همگان میکشد. در این مقبره سنگ مزار حافظ نیز قرار دارد که از دوره زندیه بهجای مانده است.
اگر به بازدید این مقبره تاریخی رفتید، بازدید از بخشهای اطراف آرامگاه را از دست ندهید. در ادامه به اختصار تمامی بخشهای آرامگاه و باغهای اطراف آن را معرفی میکنیم:
صحن یا حیاط جنوبی
حیاط جنوبی، ورودی آرامگاه است که متشکل از باغی بزرگ، درختان نارنج و جویهای آب است و به دلیل باغچههای نارنجی که در همه طرف حیاط جنوبی قرار دارد، بوی خوش نارنج در فضا میپیچد.
بخش مرکزی
قرارگیری حوض سنگی بزرگی در مرکز این بنا، زیبایی خیرهکنندهای به آن بخشیده است. در طراحی این حوض از باغ نظر که بنای مربوط به دوره زندیه است، الهام گرفته شده است و سنگهای آن نیز از همین بنا به آرامگاه حافظیه منتقل شدهاند.
بخش شمالی
بخش شمالی حافظیه به سبک دوره کریمخان زند ساخته شده و به شیوه دوره دوم اصفهانی است. در این شیوه فضاها به شکل چهارگوش ساخته شده و در هندسه آن از خطهای شکسته استفاده شده است. غزلهایی از حافظ که بر روی هشت سنگ بزرگ حکاکی شده، جلوهای خاص به این مجموعه بخشیده است.
ایوان و صحن شمالی
صحن شمالی بنای حافظیه در گذشته مزارستان بوده و حافظ نیز در این قبرستان به خاک سپرده شده است. اما امروزه این صحن از مجموعههای دیگری همچون کتابخانهای وسیع، ساختمان حافظشناسی، چایخانه سنتی و فروشگاه محصولات سنتی نیز برخوردار است. همچنین با ورود به صحن شمالی میتوانید از آرامگاه حافظ نیز بازدید کنید که پر از نقش و نگارهای ظریف است.
حیاط غربی
در این محوطه افراد مهمی از نویسندگان بزرگ، استادان دانشگاه، شاعران و عالمان آرمیدهاند که در گذشته مورد محبوبیت عموم قرار داشتند. محوطه اطراف این مقبرهها را فضای سبز زیبا و حوض کوچک سنگی تشکیل داده است که مکانی عرفانی را به وجود آورده است.
حیاط شرقی
وارد حیاط شرقی حافظیه که شوید با دیوار بزرگی با 14 طاقنما مواجه میشوید که بر روی این دیوار نیز اشعار تأثیرگذاری از حافظ نوشته شده است.
کتابخانه حافظیه
در بخش شمالی مجموعه حافظیه کتابخانهای بزرگ به مساحت 440 مترمربع قرار گرفته است که بهخودیخود نماد فرهنگ ایران است. این کتابخانه به «حافظشناسی» نیز معروف است و دارای بیش از 10 هزار جلد کتاب مختلف است.
تالار حافظیه
این تالار، حافظیه را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم میکند. طول این تالار به ۵۶ متر و عرض آن به ۸ متر میرسد.
آبانبار
آبانبار حافظیه در زیر تالار یا همان رواق چهارستونه قرار گرفته است که در گذشته از آن برای پر کردن آب جویهای مجموعه حافظیه استفاده میشد.
ساعات بازدید و راههای دسترسی به حافظیه شیراز
حافظیه شیراز در فاصله 3 دقیقهای از دروازه قرآن واقع شده است. فقط کافیست پس از عبور از دروازه قرآن وارد خیابان هفتتنان شوید و بعد در بلوار چهل مقام به راست بپیچید. به چهارراه ادبیات که رسیدید، مجددا به سمت راست بروید تا درهای ورودی آرامگاه را در سمت راست خود ببینید. آرامگاه حافظیه دقیقا مقابل ورزشگاه حافظیه قرار دارد. باغ جهاننما شیراز نیز در همین محدوده قرار دارد. از باغ جهاننما تا حافظیه، پیاده تنها ده دقیقه فاصله است.
آدرس حافظیه: شیراز، خیابان حافظیه، ما بین چهار راه ادبیات و چهار راه حافظیه، مقابل ورزشگاه حافظیه
شماره تماس حافظیه شیراز: 07132284552
برای بازدید از حافظیه شیراز حدودا یک تا دو ساعت زمان نیاز است. همچنین برای بازدید باید بلیت تهیه کنید که هزینه آن برای گردشگران داخلی ۵ هزار تومان و برای گردشگران خارجی 100 هزار تومان است. ساعت بازدید از حافظیه در روزهای شنبه تا چهارشنبه، از ساعت 8:30 الی 22 و در روزهای پنجشنبه و جمعه از ساعت 8:30 الی 23:30 است و در ایام نوروز به دلیل ازدحام مسافران بهصورت 24 ساعته بازدید امکانپذیر است.
شما هر زمان که به آرامگاه حافظ بروید، شگفتزده خواهید شد. اما میتوان گفت از فصل بهار تا اوایل تابستان شگفتیهای این مجموعه چند برابر میشود. نسیم خنکی در محوطه آن میوزد که فضای باغ را رویاییتر میکند. در این فصلها طبیعت بهاری اطراف بنا زیبایی خیرهکنندهای را در مقابل چمان شما قرار میدهد و عطر خوش نارنجستانهای مجموعه فضا را حسابی مطبوع میکند. همچنین یکی از بهترین زمانهای بازدید از بنای حافظیه در تاریخ 15 اردیبهشت ماه است که روز یادبود حافظ است. در این تاریخ مردم به احترام حافظ گرد هم میآیند و رویدادهای هیجانانگیزی در این مجموعه برگزار میشود.
اگر عازم شیراز هستید و قصد دیدن حافظیه و سایر جاذبههای این شهر رویایی را دارید، میتوانید به صفحه رزرو آنلاین تورهای ایرانگردی علاالدین تراول سری بزنید. شیراز پر از جاذبههای دیدنی است؛ از باغها و عمارتهای زیبا و آرامگاه حافظ و سعدی و حرم شاهچراغ گرفته تا مجموعه تخت جمشید و پاسارگاد و نقش رستم در نزدیکی شیراز. با علاالدین تراول کافی است بر روی رزرو آنلاین هتلهای ایران از جمله هتل های شیراز کلیک کنید و پس از نهایی کردن رزروتان برای بازدید از شهر شعر و ادب و عشق و هنر برنامهریزی کنید.