از روستای ورکانه همدان چه می‌دانید؟

سفر در تاریخ می‌تواند یک آرزوی دست‌نیافتنی باشد زیرا ما قادر نخواهیم بود به گذشته سفر کنیم اما اگر خوش‌شانس باشیم و موقعیت این را پیدا کنیم که از یک مکان تاریخی شبیه به دوران رنسانس اروپا دیدن کنیم، قطعاً همان لذت سفر در زمان را تجربه خواهیم کرد.

روستای رنسانسی ایران
در این مقاله قصد داریم شما را با خود همراه کنیم و به روستای ورکانه در استان همدان ببریم. این روستا از دیدنی‌های همدان و جاذبه‌های زیبای این استان است. آب‌وهوای ییلاقی این منطقه، معماری سنگی خانه‌ها و کوچه‌ها و مکان‌های جادویی که با معرفی آن‌ها قطعاً این شهر را در لیست سفر خود قرار خواهید داد.

روستای ورکانه در کجا قرار دارد؟
این روستا در شرق شهرستان همدان در یکی از روستاهای دهستان الوند کوه و در دامنه جنوبی کوه زاگرس قرارگرفته است. این روستا در فاصله ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی قرارگرفته است.

ویژگی روستای ورکانه در چیست؟
روستای ورکانه در فهرست آثار ملی ثبت‌ شده است و قدمتی ۴۰۰ ساله دارد و حدوداً به اوایل سلسله صفویه بر می‌گردد. خانه‌های سنگی، اولین و مهم‌ترین ویژگی این روستاست. بافت قدیمی این روستا باعث شده که گردشگران مدرن به یاد دهکده‌های اروپایی در دوران رنسانس بیافتند. تمامی خانه‌های این روستا از سنگ ساخته‌شده است و فقط سقف‌های آن‌ها از تیرهای چوبی ساخته‌ شده‌اند. سنگ، سنگ لاشه، خشت و آجر، تمامی مصالح به‌کار رفته در این خانه‌هاست. در گویش کردی (ور) به معنای کنار و (کانه) به معنای چشمه است. لازم به ذکر است که مردمان این روستا به زبان‌های آذری، فارسی و کردی سخن می‌گویند.

علت سنگی بودن خانه‌های روستای ورکانه چیست؟
علت آن را می‌توان موقعیت جغرافیایی این منطقه عنوان کرد. به دلیل آب‌وهوای کوهستانی، سنگ‌ها مانع نفوذ سرما به داخل خانه‌ها می‌شود. همچنین دلیل دیگر را می‌توان کمبود مصالحی مانند آجر، ملات و خشت از زمان گذشته در ورکانه دانست.

مسیریابی دقیق روستای ورکانه
شما باید بعد از رسیدن به استان همدان به سمت جاده ملایر حرکت کنید. پس از رد کردن سد اکباتان، روستاهای یلفان، شمس‌آباد و علی‌آباد درنهایت به جاده ورکانه خواهید رسید و در انتهای آن، روستای زیبای ورکانه را خواهید دید.

جاذبه‌های دیدنی روستای ورکانه
شما با قدم زدن در کوچه‌های این روستا نیز نهایت لذت را از زیبایی این مکان خواهید برد، رودخانه‌های فصلی سیمین و ورکانه، باغات گردو، زردآلو، انگور و سیب، دره‌های خان و جن همگی زیبایی‌های دل‌فریبی به این منطقه داده است؛ اما بیایید جاذبه‌های دیگر این روستای خاص را نیز با یکدیگر بررسی کنیم.

گورستان ورکانه
وقتی صحبت از قبرستان می‌شود، همه منتظر یک مکان با سنگ‌قبرها و اسامی فوت‌شدگان هستیم اما این گورستان یک تفاوت جالب دارد و آن‌هم عدم وجود سنگ ‌قبر است و همین بیشتر بازدیدکنندگان را شوکه می‌کند.

قلعه مهری خانم
در ۱۰۰ متری ضلع جنوبی این روستا و در دامنه‌های سرسبز کوهپایه، قلعه قدیمی و اربابی قرار دارد که متعلق به خانم اربابی به نام مهری بوده است. قلعه مهری خانم تنها میراث ماندگار و تاریخی در این روستاست. این بنا در ابعاد ۲۰ در ۱۲ متر و با زیربنای ۳۳۰ مترمربع در دوطبقه ساخته‌شده است. این قلعه درست مشرف ‌به روستای ورکانه است.

همدان، زادگاه اسب ایرانی
مرحومه مری لیلی قراگزلو را مادر اسب اصیل ایرانی می‌دانند. او ضمن پرورش اسب‌های اصیل، خدمات زیادی برای روستای ورکانه و مردمانش نیز انجام داده است. یکی از این خدمات ساخت قدیمی‌ترین اصطبل همدان در اواخر دهه ۴۰ توسط مری لیلی قراگزلو با معماری سنگی در روستای ورکانه است. گردشگران زیادی هنوز برای دیدن این اصطبل مشتاق هستند. این مکان تنها اصطبل غرب کشور است که هنوز ساختار اصلی خود را حفظ کرده و فاصله آن تا مرکز شهر نیز حداکثر نیم ساعت است.
 

ورکانه؛ زادگاه توفیق موسیوند

جالب است بدانید که یکی از دانشمندان برتر جهان نیز در این روستا به دنیا آمده است. این روستا زادگاه مخترع نخستین قلب مصنوعی در جهان است. او در سال ۱۳۱۵ در این روستا متولد شد و تا سن ۱۴ سالگی برای کمک به خانواده به چوپانی مشغول بود و هرروز مسیر طولانی ورکانه تا همدان را برای تحصیل می‌پیمود اما تمامی تلاش‌های او امروزه مایه افتخار تمامی ایرانی‌ها و مخصوصاً روستای ورکانه همدان است. همچنین توفیق موسیوند علاوه بر اختراع کنترل از راه دور قلب مصنوعی، تعیین DNA انسان بدون نیاز به خون‌گیری، توانسته ۱۴ اختراع پزشکی دیگر را نیز به ثبت برساند.
افتخارات توفیق موسیوند
•    دریافت‌کننده مدال جوایز الماس ملکه الیزابت دوم در سال ۲۰۱۳
•    دریافت‌کننده جایزه ترجمه دانش، موسسه تحقیقات بهداشت کانادا در سال ۲۰۱۰
•    برنده جوایز دستاورد مادام‌العمر: نوآوری منطقه، شورای تحقیقات ملی کانادا در سال ۲۰۰۱
•    دریافت‌کننده جوایز جراحان قلب برزیل در شناخت نقش مهم در توسعه اندام‌های مصنوعی در سال ۱۹۹۸
•    دریافت جایزه تحقیقات کاربردی، دانشکده علوم انسانی اتاوا در سال ۱۹۹۷

جاذبه‌های مذهبی روستای ورکانه
مسجد جامع روستا
در ضلع جنوبی روستا، شما یک مسجد را خواهید دید که بنای آن بازسازی و نو شده است. نمای ساختمان آجری است و معماری ساده دارد. درون مسجد یک محراب کوچک قرار دارد و کاشی‌کاری اندکی اطراف آن را زینت داده است. فضای داخلی این مسجد آرامش خاصی به شما خواهد داد و این مکان در عین سادگی شمارا جذب خودش خواهد کرد.

امامزاده غیب
این مکان در بین اهالی این روستا از اهمیت زیادی برخوردار است. این امامزاده در محله‌ای به نام درب مسجد واقع‌شده است و افراد زیادی در محوطه آن، ‌وقت خود را سپری می‌کنند و از بودن در این مکان، احساس آرامش می‌کنند.

بهترین زمان برای سفر به روستای ورکانه
با توجه به ییلاقی بودن این منطقه، بهترین زمان برای سفر به این روستا، اواسط بهار تا اواخر تابستان است. با گرم شدن هوا شما شاهد سرسبزی بیشتری در این منطقه خواهید بود.

نکات مهم قبل از سفر به روستای ورکانه
•    به دلیل بارش زیاد برف در این منطقه در زمستان، ممکن است راه‌های ارتباطی مسدود شود پس اگر به هر دلیلی فصل زمستان را برای سفر به این روستا انتخاب کردید حتماً قبل از حرکت از باز بودن مسیرهای ارتباطی مطمئن شوید.
•    لباس گرم و تجهیزات گرمایشی را حتماً همراه خود داشته باشید.
•    به فرهنگ بومی مردم این روستا نهایت احترام را گذاشته و حتماً در حفظ آرامش این منطقه کوشا باشید.
•    از ریختن زباله و یا روشن کردن بی‌موقع آتش در این روستا پرهیز کنید. درنهایت در حفظ زیبایی این منطقه تمام تلاش خود را به کار بگیرید.

سوغاتی‌های ورکانه چست؟
بهترین سوغات این روستا، محصولات بی‌نظیر همین روستا مثل گردو، زردآلو، انگور و سیب است. حتماً در طول اقامت خودتان در این روستا، غذاهایی مثل آش اوماج، آش پلته، آش واره، آش جو و ترخینه را تجربه کنید.

منبع درآمد اهالی روستای ورکانه
مردمان این روستا از طریق زراعت و دامداری امرارمعاش می‌کنند همچنین وجود باغات میوه، صنایع‌دستی، گوشت، پشم، فرآورده‌های لبنی، گندم، جو، نخود، لوبیا، سیب‌زمینی، علوفه و سبزیجات نیز یکی از منابع درآمد این روستا است.

ورکانه؛ روستایی گرم و صمیمی
در این روستا چیزی که از همه زیباتر به نظر می‌رسد، وجود بناهای جدید و قدیم در کنار هم است و مهمان‌نوازی آن‌ها مثال‌زدنی است. محله کردها در شرق روستای ورکانه و در ورودی آن قرار دارد و تنها مدرسه روستا را در خود جای‌داده است. خرمن‌جا که به محله خرمنی هم معروف است در همین منطقه قرار دارد. محله عباس‌آباد که از مناطق توسعه‌یافته این روستا هستند نیز شامل یک نانوایی و یک آسیاب است. قطعاً از نانوایی این محله نان داغ گرفته و طعم خوشمزه آن را نیز تجربه کنید. قطعاً بوی نان شمارا مست خواهد کرد و به سمت این نانوایی کشیده خواهید شد.

 لوکیشن مناسب برای فیلم‌های سینمایی
این روستای زیبا به خاطر کوچه‌های سنگفرش و خانه‌های سنگی‌اش،  توجه بسیاری از فیلم‌سازان را به خود جلب کرده است. این فیلم‌ها عبارت‌اند از:
•    فیلم پرواز مرغابی کاری از علی شاه حاتمی
•    فیلم شیر تو شیر کاری از ابراهیم فروزش
•    سریال علی‌البدل کاری از سیروس مقدم

چرا باید به روستای ورکانه سفر کنیم؟
این روستا علاوه بر فضای بکر و منحصربه‌فرد سنگی خود شمارا با مردمانی بی‌نظیر مانند خود این روستا آشنا می‌کند و شما از سبک زندگی آن‌ها شگفت‌زده خواهید شد. امکان دارد زمانی که به این منطقه سفر کردید حتی با شنیدن موسیقی رایج اهالی روستای ورکانه نیز هیجان‌زده شوید که شامل ترانه‌هایی با اشعار باباطاهر عریان همراه با موسیقی عاشیقی است. همچنین چشم‌انداز کوچ در مسیر زیبای ییلاق و قشلاق عشایر و ایلات، پیرامون این روستا شمارا به تماشای کوچ عشایر دعوت می‌کند و این منظره زیبا را هرگز فراموش نخواهید کرد.

اقامت در روستای ورکانه
شما می‌توانید برای اقامت در این روستا از اقامتگاه‌های بوم گردی استفاده کنید. یکی از این اقامتگاه‌ها، اقامتگاه ورکانه است که در سال ۱۳۹۵ ساخته‌شده است. این اقامتگاه دارای فضایی سنتی است. همچنین شما می‌توانید هتل‌های همدان را نیز برای اقامت خود انتخاب کنید. برای رزرو هتل‌های همدان و خرید بلیط هواپیمای خود می‌توانید از طریق وبسایت علاءالدین تراول یا تماس با کارشناسان ما اقدام نمائید. 
به یاد داشته باشید که این روستا پتانسیل زیادی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی را دارد و در سال‌های اخیر موردتوجه قرارگرفته است. توجه داشته باشید که گاه ورود گردشگران به این منطقه باعث آسیب به منظره‌های بکر آن شده است پس لازم است برای حفظ جذابیت این منطقه برای گردشگران دیگر نیز کوشا باشیم.