کردستان یکی از استانهای گردشگری ایران به حساب میآید که شهرهایی در دامنهی کوههای زاگرس را دارد. تورهای گردشگری کردستان و بازدید از طبیعت خاص و بکرش زبانزد همه گردشگران بوده است. یکی از شهرهای معروف آن، اورامان است. شواهد تاریخی و قدمت بالا، سبک معماری خاص این منطقه، نوع سبک زندگی روستانشینان و جاذبههای متنوع طبیعتگردی باعث شد در مرداد ماه سال ۱۴۰۰ پس از رایزنیهای وزارت میراث فرهنگی ایران که حدود پنج سال طول کشید، منطقه هورامان که شامل کردستان، کرمانشاه و بخشی از اقلیم کردستان عراق است در آثار جهانی یونسکو ثبت شود. خوب است بدانید که شهر اورامان یکی از بخشهای کوچک منطقه هورامان محسوب میشود و برای هر گردشگری منطقهای خاص با معماری زیبایی به شمار میرود. در این مقاله تیم محتوای علاءالدین تراول به موقعیت جغرافیایی، جاذبههای فرهنگی و جاذبههای طبیعی شهر اورامان میپردازد تا با این منطقه بسیار زیبا بیشتر آشنا شوید.
اورامان کجاست؟
شهر اورامان در شهرستان سروآباد کردستان و جنوب شرقی مریوان قرار دارد و تنها ۳۶ کیلومتر با شهر زیبای مریوان فاصله دارد. بستگی دارد از چه شهری به سوی اورامان سفر میکنید اما اگر از تهران عازم سفر به این منطقه خوش آب و هوا هستید، به سمت سنندج مرکز استان کردستان حرکت کنید و پس از رسیدن به این شهر و بازدید از جاذبههای دیدنی سنندج، مسیر خود را به مریوان ادامه دهید. بعد از طی کردن ۱۵ کیلومتر وارد جاده پاوه شوید و پس از ۳۵ کیلومتر جاده خاکی را به سمت اورامان پیش بگیرید و به این روستای خوش آب و هوا برسید. جادهی اورامان بسیار باریک و پیچ در پیچ است و اگر دوست دارید در آن رانندگی کنید، جانب احتیاط را داشته باشید.
نامگذاری اورامان
دربارهی نام اورامان نظرات مختلفی وجود دارد و هنوز یک نظر قطعی داده نشده است. بسیاری از محققان زبان شناسی، اورامان را از هورامان میدانند و اعتقاد دارند که هور از اَهورا میآید و مان نیز به معنای سرزمین است که این محوطه، سرزمین اهورامزدا بوده است. البته این نظریه دور از ذهن نیست و به هر روی روستای اورامان یکی از روستاهای تاریخی ایران محسوب میشود.
تاریخچه روستای اورامان کردستان
براساس شواهد باستان شناسی، سکونت در این منطقه توسط انسان به دورهی پارینهسنگی میرسد که برای بسیاری از افراد قابل توجه است و چندین تپهی پیش از تاریخ در این محوطه از سوی باستان شناسان حفاری شده است. این روستا از حدود ۴۰ هزار سال پیش پیوسته تا به امروز سکونتگاه انسان بوده است و آثار قابل توجهی نیز از دورانهای تاریخی ایران باستان و بعد از اسلام در این منطقه به دست آمده است. با سفر به منطقه اورامان، شما به یکی از قدیمیترین مناطق جهان پا میگذارید که نه تنها گردشگران ایرانی را به سوی خود جذب میکند بلکه گردشگران خارجی نیز تمایل دارند از این روستا بازدید کنند و پیوستگی طبیعت و انسان را از هزارههای دور مشاهده نمایند.
بهترین زمان سفر به اورامان و کردستان
اورامان، شهر پلکانی است که بر ارتفاعات زاگرس بنا شده است. زمستانهای بسیاری سردی دارد در عوض تابستانهای آن بسیار خنک است. بهترین زمان سفر به این منطقه، ماههای اردیبهشت و خرداد و فصل تابستان است. اگر در فروردین ماه به این منطقه سفر میکنید، ممکن است با جادههای برفی برخورد داشته باشید و برایتان رانندگی در جادههای پر پیچ و خمش بسیار سخت باشد. پس بهتر است برای رفتن به شهر اورامان از آغاز اردیبهشت برنامه ریزی کنید. در ۱۵ اردیبهشت، اولین مراسم پیرشالیار برگزار میشود و اگر دوست دارید آداب رسوم خاص این منطقه را از نزدیک لمس کنید باید در این تاریخ به شهر اورامان سفر داشته باشید.
معماری خانههای اورامان و بافت پلکانی
هنگامی که وارد شهر اورامان میشوید، اولین ویژگی که نظرتان را جلب خواهد کرد، خانههای پلکانی اورامان است که در شیب تندی در درهی اورامان شکل گرفتهاند. قدمت ساخته این نوع خانهها را باستان شناسان متعلق به ۱۰۰۰ سال پیش میدانند که به خاطر دسترسی به منابع طبیعی این خانهها بر روی دامنهی کوههای زاگرس ساخته شده است. خانهها به شیوهی سنگ چین ساخته شدهاند و در دروان باستان از ملاتی بین سنگها استفاده نکردهاند. این شیوه خانه سازی یکی از شیوههای قدیمی مردمان باستان بوده است که از آن استفاده میکردند و در واقع سنگها را به صورت چفت و بست بهم وصل میکردند. از این رو دیوارهای بسیار محکمی در خانههای اورامان تشکیل شده است که بعد از هزاران سال نیز در دل طبیعت پا برجا ماندهاند. سقف خانههای اورامان از چوب است و در اصطلاح به آن سقفهای تیر چوبی گفته میشود. حتما یک شب اقامت در خانههای قدیمی روستای اورامان غنیمت است که در خانهای به قدمت هزار سال شبی را سپری کنید.
این ویژگی معماری باستانی و بومی منطقه بسیار برای گردشگران خارجی نیز حائز اهمیت است و امروز با ثبت جهانی منطقه هورامان، گردشگران بیشتری تمایل به بازدید این مکان خاص و بکر را دارند. بافت پلکانی خانههای اورامان شبیه خانههای ماسولهی گیلان است و یادتان باشد همین تفاوتهای بومی منطقهای عامل جذب مسافران نیز به شمار میرود.
جاذبههای تاریخی شهر اورامان کردستان
در محوطه اورامان چندین بنای تاریخی وجود دارد که جدا از خانهها و بافت پلکانی اورامان خوب است از آن بازدید کنید و با شیوههای معماری گذشتگان این شهر آشنا شوید. مسجد تاریخی اورامان و بنای پیر شالیار دو بنای تاریخی این منطقه هستند.
مسجد تاریخی اورامان کردستان
مسجد تاریخی اورامان یکی از مساجد منحصر به فرد ایران است چرا که معماری آن سنگ چین است. در نمای ظاهری آن، قوسهای تزیینی در نهایت دقت و ظرافت به کاربرده شده و به صورت قرینه در ایوان بنا ساخته شده است. منارههای این مسجد چسبیده به بنا است که از منارههای خاص سرزمین ایران به حساب میآید و حدود چهار عدد است. داخل بنای مسجد مرمت شده است و امروزه شما دیوارهایی پوشیده از گچ را میبینید که دارای یک شبستان ستون دار چوبی از چوبهای گردو است. تمامی سر ستونهای چوبی به صورت منبت کاری و خوشنویسی تزیین شدهاند.
آرامگاه پیر شهریار در اورامان کردستان
در مسیر بلبر اورامان مکان تاریخی دیگر میبینید که بسیار برای اهالی اورامان مقدس است و نام آن آرامگاه پیر شالیار است. پیر شالیار بنا بر افسانه و قصه قدیمی از بزرگان شهر اورامان بوده و قصه تاریخی آن آمیخته به عشق و عرفان است. بنای آرامگاه پیرشالیار از سنگ ساخته شده و گنبد فیروزهای بسیار کوچکی را دارد. این بنا دارای یک در ورودی و پنجرههای سبز رنگ است که برروی تپه قرار دارد. امروز این بنا نیز از زیارتگاههای مردم محلی است که سالانه گردشگران بیشماری نیز از این منطقه بازدید میکنند. به یاد پیرشالیار هر ساله در اردیبهشت ماه و بهمن، مراسمی به همین نام گرفته میشود که دف نوازی بسیار بزرگی از سوی اهالی اورامان را میتوانید ببینید.
طبیعت و حیات وحش منطقه اورامان کردستان
از جاذبههای طبیعی روستای اورامان، رودخانه سیروان و لیله است که در شهر اورامان جاری است. نشستن در کنار این رود در فصل تابستان لذت دو چندانی دارد به خصوص اگر یک چای آتشی خوش طعم را نوش جان کنید. این دو رود از ارتفاعات زاگرس سرچشمه میگیرند و در نهایت به رود دجله در عراق سرازیر میشوند. منبع حیات این شهر، این دو رود خروشان هست که برای محلیها نیز بسیار قابل احترام است.
ارتفاعات کوهستانی اورامان و دیدن برف در ماه تیر و خرداد برای هر گردشگری جذاب است به خصوص برای مسافران ایرانی که انتظار دیدن برف را ندارند. جاده ارتفاعات اورامان پیچ در پیچ است اما با احتیاط میتوانید در آن رانندگی کنید و در بلندای آن، دو طبیعت متضاد را همزمان ببینید یکی کوههای پوشیده از برف و دیگری چشم انداز دشتهای خشک عراق است که تلاقی کوه و دشت را مشاهده میکنید. دیدن دو طبیعت متفاوت در یک جا از ویژگی های منحصر به فرد این منطقه است.
جنگلهای اورامان کردستان
جنگلهای اورامان پوشیده از درختان بلوط است و با یک راهنمای محلی با تجربه و یا طبیعت گرد قهار پا به این منطقه بگذارید. در این منطقه اگر در ماه خرداد رهسپار شوید میتوانید آلوی وحشی را نوش جان کنید. این جنگل دارای درختان چون میلو، شرو، پسته وحشی، گردو، توت، زالزالک، گلابی، انجیر و انار است. در ماه خرداد و اردیبهشت، بهترین فصل برای خوردن توت جنگلی به حساب میآید. از دیگر جذابیتهای این منطقه، پسته بنی وحشی است که برای مردم محلی اورامان قابل احترام است و اگر کسی این درخت را قطع کند دچار بلا میشود، همین اعتقاد باعث شده است که تعداد قابل توجهی درختهای بنه در این منطقه وجود داشته باشد.
اگر به جهت دیدن حیات وحش این منطقه، سفر میروید، میتوانید با دوربینهای شکاری در دشتهای اطراف، گلههای کل و قوچ را مشاهده کنید. در جنگلهای این منطقه نیز سنجابهای زیادی در تنهی درختان زندگی میکنند و با سرعت زیادی از مقابل چشم های شما میگذرند.
صنایع دستی اورامان
اگر از جمله افرادی هستید که خرید صنایع دستی هر منطقه برایتان الویت دارد، در این شهر میتوانید شال دست بافت، گلیم، گیوه اصیل، حصیر بافی، سجاده بافی، ظرفهای چوبی و سفالی را خریداری کنید. یادتان باشد با یک خرید کوچک از صنایع دستی به حفظ میراث فرهنگی کمک میکنید.
امکانات شهر اورامان
با توجه به استقبال گردشگران بیشماری در این ناحیه، شما امکاناتی چون اقامتگاه، رستوران، عابر بانک، فروشگاه، سوپر مارکت، پمپ بنزین را دارید. اینترنت شهر اورامان پرسرعت نیست و یادتان باشد اگر به ارتفاعات پوشیده از برف بروید، شما دسترسی به اینترنت نخواهید داشت اما در بافت پلکانی شهر شما مشکلی برای برقراری ارتباط ندارید.
اقامت در اورامان
بهترین مکان برای رزرو اقامت در شهر اورامان، اقامتگاههای بوم گردی است. اقامتگاههای بومگردی طرحی است که از ده سال پیش در ایران آغاز شد و با هدف نگه داشتن معماری اصیل هر منطقه و تغییر کاربری برخی بناها قدیمی به اقامتگاه بوده است. اگر دوست دارید در خانههای قدیمی اورامان شبی را سپری کنید، میتوانید اقامتگاه بومگردی آن را رزرو کنید. برای اطلاع از هزینهی اقامتگاههای اورامان وارد وب سایت علاءالدین تراول شوید و در قسمت روزرو هتل ها و اقامتگاهها آن را سرچ کنید و به راحتی از قیمت دقیق و به روز شده آنها آگاه شوید.
چرا علاءالدین تراول پیشنهاد بازدید شهر اورامان را میدهد؟
با بازدید از شهر اورامان، شما یکی از سکونتگاههای قدیمی انسان را در جهان مشاهده میکنید. با بافت پلکانی روستاهای کردستان آشنا میشوید. میتوانید در اطراف اورامان جنگل گردی داشته باشید و با توجه به فصلی که به آن منطقه میروید، از خوردن میوههای جنگلی بهرهمند شوید. ارتفاعات اورامان یکی از مناطق بکر ایران است که در یک لحظه دو طبیعت متضاد، یکی کوههای پوشیده از برف و دیگری چشماندازی از دشتهای خشک عراق را میبینید. با سفر به این منطقه با پوشش گیاهی زاگرس آشنا میشوید.
شما میتوانید در بخش تورهای ایرانگردی علاءالدین تور کردستان و اورامان را رزرو کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02174495 تماس بگیرید.