لباس، بخش مهمی از فرهنگ هر ملت است ودر آذربایجان بخشی از دیدنی‌های این کشور به شمار می‌رود زیرا سبک زندگی آن‌ها را در طول تاریخ نشان می‌دهد. در آذربایجان لباس‌های رنگارنگ زنان و چارقدهای زیبایشان زبانزد عام و خاص است و اغلب توریست‌ها به عنوان سوغات از این چارقدها خریداری می‌کنند.
اما همانطور که گفتیم؛ زمانی شما تبدیل به یک جهانگرد و توریست واقعی می‌شوید که در سفر خود با مردم محلی گرم بگیرید و پای صحبت‌های آن‌ها بشینید. بهتر است همیشه پیش از سفر، اطلاعاتی نسبی درباره مقصد خود داشته باشید. برای مثال کمی زبان محلی یاد بگیرید یا بدانید که در مقصد موردنظرتان چه نوع لباسی باید بپوشید. آشنا شدن با آداب و رسوم، سنت‌ها و فرهنگ یک ملت کمک می‌کند سفر بهتری داشته باشید.
یکی از زیباترین اجزای لباس زنان آذربایجانی، چارقد یا « گلونی» است که به آن «کلاقی» (Kelaghayi) نیز می‌گویند. این چارقد که نوعی سربند و روسری است به شکل مربعی بوده و از ابریشم خالص با طرح‌های سنتی بافته می‌شود. اندازه معمولی این روسری‌ها ۱۵۰ در ۱۵۰ سانتی متر است اما اگر دوست داشته باشید می‌توانید روسری‌هایی با اندازه متفاوت نیز خریداری کنید. گلونی یا همان چارقد در فرهنگ مردم آذربایجان اهمیت بسیار زیادی دارد؛ زیرا نماد زیبایی، احترام، پاکی و عفت برای زنان است.
تاریخچه استفاده از گلونی
نزدیک به ۳۰۰۰ سال است که زنان آذربایجانی از این سربند استفاده می‌کنند. جالب است بدانید نوعی از این سربند به نام «گلبندی» در میان زنان قوم لر ایرانی نیز استفاده می‌شود. گفته می‌شود که ریشه گلونی و چنین چارقدهایی نیز از زنان قوم لر به این کشور رسیده باشید.
از زمان تولید ابریشم در آذربایجان؛ بافت گلونی نیز رونق یافت. جمهوری آذربایجان یکی از مهم‌ترین کشورها در جاده ابریشم بوده که به آن دروازه شرق به غرب می‌گفتند. ابریشم تولید شده در آذربایجان بسیار باکیفیت و مرغوب بوده؛ به همین دلیل، صادرات ابریشم یکی از اصلی‌ترین ارکان اقتصادی آذربایجان در آن زمان محسوب می‌شد. یکی از بهترین انواع ابریشم در شهر «شکی» (Sheki ) آذربایجان برای تولید پوشاک مورد استفاده بوده است.بهترین نوع گلونی در شکی تولید می‌شود. چارقدهای مشهور آذربایجانی ابتدا در شهر شکی بافته شده و بعد برای رنگ آمیزی و چاپ طرح به شهر «باسقال» (Basqal) ارسال می‌شدند.
گلونی، چارقدی کاملا ارگانیک
حقیقت جالب درباره گلونی این است که این چارقد کاملا از مواد ارگانیک و طبیعی ساخته می‌شود. بافتن یک گلونی، روندی بسیار طولانی و پیچیده دارد و تنها افراد ماهر و خبره از عهده بافت یک گلونی زیبا برمی‌آیند. در مرحله اول، ابریشم توسط طارق در شکی تولید و بافته می‌شود. بعد از آن، چارقدها را برای طراحی و رنگ آمیزی به باسقال ارسال می‌کنند. رنگ‌هایی که در این روند مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ همه و همه از گیاهان طبیعی ساخته شده‌اند. در نهایت و بعد از رنگ کردن چارقدها، آن‌ها را برای چاپ طرح می‌کنند. این الگوها به روش دستی و قالب زدن روی روسری چاپ می‌شود. معروف‌ترین نقشی که برای این روسری‌ها استفاده می‌شود، نقش «بته و جقه» است. بافتن یک گلونی حدود ۲ روز طول می‌کشد و جالب است بدانید تمام مراحل، از بافت تا فروش را مردان انجام می‌دهند.
رسم استفاده از گلونی
گلونی علاوه بر این که نمادی از زیبایی زنان آذربایجان است؛ در مناسبت‌ها و مواقع مختلف کاربرد متفاوتی دارد. برای مثال در عروسی‌ها از گلونی‌های رنگارنگ و زیبا با رنگ‌ها درخشان استفاده می‌شود؛ در حالی که برای مراسم خاکسپاری، زنان از چارقد مشکی و توری استفاده می‌کنند. علاوه بر همه این‌ها جالب است بدانید که در آذربایجان اگر زنی گلونی خود را به مردی هدیه بدهد یعنی او را دوست داشته و عشقش را پذیرا است. در مراسم عروسی آذربایجانی نیز؛ عروس خانم شب حنابندان گلونی قرمز می‌پوشد، زیرا در فرهنگ آذری، رنگ قرمز نماد خوشبختی و شادی است. یکی دیگر از سنت‌های مربوط به عروسی آذربایجانی این است که دوستان داماد همه باید یک گلونی به رنگ گلونی عروس به خودشان گره بزنند و تا پایان عروسی آن را باز نکنند.
سوغاتی به زیبایی عروس کوه‌های قفقاز
گلونی یکی از زیباترین جزئیات لباس زنان آذربایجان است. اگر گشتی در بافت قدیم شهر باکو بزنید هنوز هم زنانی را می‌بینید که با گلونی‌های رنگارنگ در سطح شهر تردد می‌کنند. اگر دوست داشته باشید می‌توانید یکی از این گلونی‌ها را از ایچی‌شهر خریداری کرده و به عنوان سوغات با خود به کشورتان ببرید.
گلونی یکی از ناشناخته‌ترین سوغاتی‌های آذربایجان است که در سفر با تور علاءالدین تراول می‌توانید از راهنمای تور بخواهید برای تهیه بهترین گلونی به شما کمک کند. جهت اطلاع از شرایط تور باکو علاءالدین تراول به وب‌سایت علاءالدین تراول و صفحه پکیج تورهای خارجی مراجعه کرده یا جهت کسب اطلاعات بیشتر و راهنمایی با شماره ۰۲۱۷۴۴۹۵ تماس بگیرید.
