مجسمه آرش کمانگیر کجاست؟
تصور کنید شهری وجود دارد که مربوط به هزاران سال قبل است، قدیمی‌ترین بانک جهان به شمار می‌رود، دروازه‌ای زیبا به نام فرافر دارد و نامش قلعه سریزد مهریز است. در کنار تمام این‌ها وقتی به سفر سریزد و مهریز می‌روید تا از قدیمی‌ترین بانک و صندوق ذخیره جهان و ایران دیدن کنید، قطعا مجسمه‌ای چشم شما را خواهد گرفت. اینجاست که داستان زیبای آرش کمانگیر شروع می‌شود و اگر با رزرو آنلاین تورهای ایرانگردی راهی دیدن این پیکره زیبا می‌شوید باشید قطعا داستان‌های شگفت‌انگیزی از این محل خواهید شنید. درست در قلب دروازه فرافر، مجسمه آرش کمانگیر تمام قد نظر شما را به خود جلب می‌کند. تلفیق داستان‌ها، افسانه‌ها و توری که در آن شرکت کرده‌اید قطعا تجربه‌ای بی‌نظیر خواهد بود که لذت آن برای همیشه با شما خواهد ماند. روستای سریزد در استان یزد مکانی است که مجموعه دیدنی‌های مهریز یکی از شهرستا‌ن‌های این استان که شاید تاکنون نام آن را نشینده‌اید را در خود جای داده است. در ادامه با علاءالدین همراه باشید تا بدانید آرش که بود، چه کرد و اکنون زیباترین مجسمه او کجاست؟
مکان مجسمه آرش کمانگیر
مجسمه آرش کمانگیر در روستای سریزد از توابع مهریز کرج واقع شده است که از تهران تنها ۸ ساعت فاصله دارد. بنابراین با یک محاسبه ساده می‌توانید سفر به سریزد مهریز یا شرکت در تورهای بی‌نظیر سریزد مانند تور یزد علاءالدین تراول سفری کوتاه اما پربار به یکی از زیباترین و ناشناخته‌ترین دیدنی‌های یزد و ایران داشته باشید.
مساحت قلعه سریزد مهریز حدود ۸ هزار متر مربع است و با ۱۴ برج دیدبانی، ۱۲ راهرو سه طبقه، ۵۰۰ حجره و بسیاری امکانات دیگر، بزرگترین بانک و قدیمی‌ترین صندوق امانات جهان است.
در این منطقه بیش از ۲۴ اثر تاریخی وجود دارد که قدمت آن به دوران پیش از اسلام می‌رسد. درست مانند «دروازه فرافر» که ورودی شهر یزد در گذشته به شما می‌رود. این دروازه نیز در نوع خود معمایی تاریخی درباره ایران است چه بسا که مجسمه آرش کمانگیر نیز زینت‌بخش آن شده باشد. از دیگر آثار تاریخی این منطقه می‌توان موارد زیر را نام برد که همگی در نوع خود واقعا منحصربه‌فرد و دیدنی هستند:
آب انبار سریزد و چاپارخانه سریزد
رباط کهنه یا کاروانسرای سلجوقی
دروازه شهر فرافر (بیش از هزار سل قدمت)
سریزد کجاست؟
اگر شما هم قصد دارید به دیدن مجسمه آرش کمانگیر و مجموعه بی‌نظیر قلعه مهریز کرج بروید باید ابتدا بدانید سریزد کجاست. این روستا در ۵ کیلومتری شهرستان مهریز و ۴۰ کیلومتری شهر یزد واقع شده است و به روستای انار نیز شهرت دارد. فاصله سریزد تا تهران نیز ۶۸۰ کیلومتر است و می‌توانید در کمتر از ۸ ساعت به دل شگفت‌انگیزترین بانک جهان و دیدن مجسمه آرش کمانگیر بروید.
آرش کمانگیر در تاریخ
یکی مردی ناوک انداز و کمان گیر/ از این بر بام اختر برده بارو/ یکی تیری رها سازد به هامون/ به جایی تاش نیرو هست و بازو/ به هر جا تیر از این سرسبز صحرا/ نوردد، کشور ایران زمین راست...
آرش یکی از سرداران سپاه ایران در جنگ خونین میان افراسیاب و منوچهر بود. در تاریخ قدیمی‌ترین منبعی که از آرش نام برده است، یشت هشتم در کتاب اوستا است. این داستان در کتاب اوستا «تیریشت» نام دارد. در داستان بیان می‌شود که آرش از کوهی به نام «ایریو خشوثه» یا « ائیریوخشت» جایی در فلات شمال و شمال شرقی ایران ، تیری به سمت کوه «خونونت» (خاور کنونی، رود جیحون) پرتاب کرد که مرز میان ایران و توران شد. نام این پهلوان به زبان اوستایی «رخشه» است و از او در کتاب اوستا با صفاتی مانند «تیز تیز» یا «تیز تیرترین ایرانیان» یاد می‌شود.
آرش در «تاریخ طبری» و «کامل‌التواریخ ابن اثیر» به «ایرش» و در «مجمل‌التواریخ و القصص» به «آرش شواتیر» شهرت دارد. از آنجایی که داستان آرش ریشه در دل اسطوره‌ها و افسانه‌ها دارد عمده اطلاعات درباره او را می‌توان از تاریخ و فرهنگ ساسانی پیدا کرد. جالب است بدانید «شباطیر» یا همان «شواتیر» معادل فارسی همان دو صفت «تیز تیر» هستند.
آرش کمانگیر که بود؟
چه زاید؟ گردش چرخ برین راست/ زهی نیروی پرتابی یک تیر / که از ساری به جیحون کرد پرواز/ فری آن جان مینویی که با تیر/ به سوی مرز ایران کرد پر باز/ بود گاهی که مردی آسمانی/ به جانی سرفرازد لشگری را/ نهد جان در یکی تیر و رهاند / ز ننگ تیره روزی کشوری را...
اغلب ایرانیان آرش را یکی از اسطوره‌های شاهنامه می‌دانند. از وی با نام‌هایی مانند ارخشه، ارش شیپاک تیر، آرش شاتین نیز شناخته می‌شود. او که زاده «آمل» بود به دوران پهلوانی شاهنامه تعلق دارد و از تبار پدری به گرشاسپ و از سوی مادری به مهراب و ضحاک می‌رسد. بنابراین پر بیراه نیست که به او آرش راستین و پاکزاد نیز می‌گفتند. او از قدیمی‌ترین و اصلی‌ترین شخصیت‌های اسطوره‌ای ایران است. وی را زاده طبرستان یا همان آمل می‌دانند. آرش سردار سپاه منوچهر در جنگ ایران و توران بود. زمانی که جنگ خونین میان دو سپاه روزها و ماه‌ها ادامه داشت آرش فردی بود که با پرتاب تیری مرز این دو کشور را برای همیشه مشخص کرد.
این تیر از طلوع خورشید پرواز کرد و پرواز کرد و می‌گویند پس از ۷ روز بر زمین نشست. اما آرش که تمام توانش را در تیر گذاشته بود، جان به جان آفرین تسلیم کرد و سپاه توران را تا خاور به عقب راند. براساس کتاب‌های تاریخی، وقتی سپاه ایران و توران پشت «کوه دو پشته» در مصاف هم می‌جنگیدند، آرش بنا بر آنچه در نهایت تصمیم پادشاهان شد، وظیفه تیراندازی را بر دوش گرفت. در سپاه ایران هیچ کس به اندازه آرش مهارتی در تیراندازی نداشت. او که فرمانده سپاه منوچهر در ایران و طبرستان بود صبح روزی که باید کار را انجام می‌داد به بالای کوه رفت.
جان در تیر گذاشت و جان به جان آفرین تسلیم کرد. تیر پس از یک هفته پرواز بی‌وقفه در آسمان در نهایت غروب آخرین روز کنار «رود جیحون» بر تنه یک درخت گردو فرود آمد و همانجا مرز ایران و توران شد. تورانیان شگفت‌زده و شکست خورده حتی از مرزهای قبلی خود نیز عقب‌تر رفتند و پس از آن رود جیحون مرز میان این دو کشور گردید تا به جنگ بی‌پایان و عبثی که بالا گرفته بود، پایان دهد. پس از این مدت زمانی که لشکریان به دیدار آرش می‌روند و می‌بینند جسمش هزار پاره شده است. گویی که روح و جانش را در تیر گذاشته است تا روزها بتواند پرواز کند. کسی چه می‌داند شاید اگر آرش نبود، امروز ایرانی هم وجود نداشت. او ذره ذره روح و جان خود را در تیر گذاشت، زه کمان را کشید و تورانیان را برای همیشه از خاک ایران بیرون کرد.
در مورد کوه «ائیریُوخشتَ» که می‌گویند محل پرتاپ تیر آرش کمانگیر است اطلاعات دقیقی در دست نیست اما بسیاری از پژوهشگران و باستان‌شناسان می‌گویند که این کوه در آمویه قرار دارد و برخی عقیده دارند که آرش تیر خود را از طبرستان رها کرده است. در بسیاری از روایات می‌گویند حتی فرشته‌ای به نام «اسفندارمذ» یا همان «آراد» به منوچهر دستور داد که تیر و کمان خاصی برای آرش بسازد. در کتاب‌های تاریخی مانند «غررالسیر» حتی چوب، پر و پیکان و زه تیر نیز از درخت و ماده خاصی تهیه شده بودند اما دلیل اصلی پرواز بی‌وقفه آن جان آرش کمانگیر بود.
روزی که آرش، مرز ایران را مشخص کرد!
سپیده می‌دمید آرام، آرش/ خراسان را در آن آیینه می دید/ ز ساری تا نشابور و سمرقند/ همه بوم و بر دیرینه می دید/ به دامان افق زد صبحدم، چاک/ کشیده موج را نیلی شراری/ از این منظر شگفتی را، نشسته/ زمانه همچو چشم انتظاری/ پیاپی آمد او را آفرین گوی / نمایان شهرها، تا رود جیحون/ دگر سو رفت کوهی از پی کوه /شدش گیتی یکی گسترده هامون/ به مرز اندر، درختی دید از دور / که رفته رفته اش، آمد به نزدیک/ کجا بود، آن درخت سایه گستر/ نشان مرزهای ترک و تاجیک
این شعر به خوبی داستان پرتاب تیر آرش کمانگیر را بیان می‌کند اما در مورد داستان آرش کمانگیر روایات زیادی وجود دارد. بسیاری می‌گویند آرش در روز ششم از ما فروردین تیر خود را پرتاب کرد و در آثارالباقیه آمده است که سیزدهم تیر یا همان تیرگان آرش تیر خود را رها کرده است. همچنین علاوه بر کوه «اَیریو خَشوثه» مکان‌ها دیگری نیز برای پرتاب تیر فریدون در کتاب‌هایی مانند تاریخ «طبری» و «ثعالبی مرغنی» و «مقدسی» و «ابن‌اثیر» آمده است که عبارتند از:
آرش کمانگیر، بزرگترین بانک جهان و قلعه سریزد مهریز
در پژوهش‌هایی که در سریزد مهریز انجام شد، سکه‌های کشف گردیدند که پشت آن‌ها پیکر مردی در حال تیراندازی حک شده بود. پیدا شدن چنین سکه‌هایی در بزرگترین و قدیمی‌ترین بانک و صندوق امانات جهان نشان می‌دهد که اسطوره آرش ریشه در تاریخ دارد و چیزی بیش از افسانه و داستان است.
نهد جان در یکی تیر و رهاند...
با آرش کمانگیر و داستانش تا حدی آشنا شدیم. حالا می‌دانید مجسمه آرش کمانگیر کجاست پس چرا فرصت بازدید آن را از دست بدهید؟ تصور کنید در منطقه‌ای تاریخی وقتی به فکر داستان آرش کمانگیر هستید ناگهان از دل دروازه‌ای هزار ساله چشمتان به پیکر آرش بیفتد، چه سفر زیبایی در تاریخ خواهد بود. به خصوص این که شما با داستان‌های آرش نیز آشنا هستید. در نهایت داستان رشادت آرش، پرواز تیر، همراهی فرشتگان، تعیین مرز ایران و نهادن آرش و جانش در تیری که سرنوشت ایران را روشن می‌ساخت با موجی از احساسات همراه است پس چه بهتر که بروید و از نزدیک نیز مجسمه این قهرمان اسطوره‌ای ایران را دید. سریزد و قلعه آن چندان از شما دور نیستند.
می‌توانید حتی برای راحتی بیشتر با مراجعه به وب‌سایت علاءالدین تراول از بخش تورهای ایرانگردی در مورد شرایط تورهای مختلف داخلی، از تورهای یک روزه مانند تور قزوین گردی یا تورهای دیگر را مطالعه کنید، برای رزرو آنلاین هتل های ایران و بهترین هتل‌های یزد اقدام کرده یا بلیط وسایل نقلیه مسافرتی را تهیه نمایید، علاءالدین تراول در هر قدم دوست و راهنمای سفرتان خواهد بود. برای کسب اطلاعات بیشتر و راهنمایی می‌توانید با شماره ۰۲۱۷۴۴۹۵ و کارشناسان علاءالدین تماس بگیرید تا در هر زمینه‌ای شما را راهنمایی کنند.
