حمام کرناسیون دزفول (موزه مردم شناسی دزفول)

موزه مردم‌شناسی دزفول

موزه مردم‌شناسی دزفول یکی از مراکز فرهنگی و گردشگری مهم استان خوزستان در جنوب غربی ایران هست. این موزه که در شهر دزفول واقع‌شده است، به‌منظور حفظ و نمایش فرهنگ وزندگی مردمان و عادات و رسوم این منطقه تأسیس‌شده است. این موزه در حوزه مردم‌شناسی و فرهنگ شناسی فعالیت می‌کند و توانسته است یکی از مقاصد گردشگری محبوب در این منطقه باشد. اطلاعات کلی این موزه به شرح زیر است:

• دسته‌بندی: جاذبه فرهنگی
  
• نوع جاذبه: موزه
  
• آدرس: دزفول، جاده ساحلی روبروی قصر روناش
  
• دوره تاریخی: اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجار
  
• سال آغاز ساخت: ۱۳۸۹
  
• ورودی: ۴۰۰۰ تومان
  
• ساعت بازدید: ۹ الی ۱۹
  
• مدت‌زمان بازدید: ۱ الی ۲ ساعت
  

علت نامگذاری این موزه، مربوط به محله ای است که حمام در آن قرار دارد، کرناس نام کوهستان های شمال غرب دزفول است. همچنین به علت اینکه نام عشایری که صد ها سال پیش، از این کوه، به این قسمت از دزفول که در مجاورت رودخانه دز است، مهاجرت کرده و ساکن شده‌اند، با همین نام بوده است. این بنا مربوط به دوره صفویه است و نام های دیگری بنام حمام نو و حمام نصیر دارد. معمار بنا استاد معزی می باشد. مساحت بنا ۹۰۰ متر مربع است و شامل ۲ بخش زنانه و مردانه بوده است که از فضاهایی مثل دالان ورودی، سربینه، گرمخانه، سرویس بهداشتی تشکیل شده است.

دزفول؛ جاذبه‌های تاریخی آن

دزفول، شهری با تاریخ قدیمی و باستانی است که در استان خوزستان در جنوب غربی ایران واقع‌شده است. این شهر شامل بسیاری از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی منحصربه‌فرد است که باعث شگفتی گردشگران می‌شود. در ادامه به برخی از این جاذبه‌ها اشاره می‌کنیم:

• بازار شیشه‌سازی: این بازار یکی از بازارهای قدیمی و سنتی دزفول است. این بازار دارای سقف ساختمانی زیبا با آجر سفالی است و در طول زمان بسیاری از هنرمندان و تولیدکنندگان شیشه‌سازی در این مکان فعالیت داشته‌اند.
  
• قلعه دزفول: این قلعه در بالای تپه‌ای قرارگرفته است و نمادی از سابقه تاریخی دزفول است. این قلعه ساختمانی قوی و ایمن دارد و با مناظر زیبای اطراف خود، جاذبه‌ای بسیار زیبا در منطقه است.
  
• پل دزفول: این پل، یکی از پل‌های باستانی ایران است و مدت‌ها به‌عنوان اتصال بین استان‌های خوزستان و لرستان مورداستفاده قرارگرفته بود. این پل که بر روی رودخانه دزفول قرار دارد، زیبایی بی‌نظیری دارد و بسیاری از گردشگران را جذب می‌کند.
  
• تپه چغاخور: این تپه یکی از مهم‌ترین محوطه‌های باستانی تاریخی در دزفول است. در این مکان مجموعه‌ای از خانه‌ها، صنایع‌دستی و زیرزمین‌های قدیمی وجود دارد که نشان‌دهنده حضور انسان‌ها در این منطقه درگذشته است.
  
• مسجد جامع دزفول: این مسجد یکی از معروف‌ترین آثار معماری ایران است که در داخل شهر دزفول واقع‌شده است. این مسجد دارای آرامگاهی نیز برای شخصیت‌هایی از تاریخ دزفول مانند عطاء‌الملک خوزستانی است.
  

بازدید از این جاذبه‌ها، به گردشگران فرصتی خوب برای آشنایی با تاریخ، فرهنگ وزندگی مردم دزفول می‌دهد. یکی‌ دیگر از جاذبه‌ها مهم نیز موزه مردم‌شناسی دزفول است.

معرفی موزه مردم‌شناسی دزفول

این موزه در شهر قدیمی به نام کرناسیون واقع‌شده است و داخل حمامی به همین نام بناشده است. قدمت این حمام به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجار برمی‌گردد و در قدیم‌الایام دو قسمت زنانه و مردانه داشته است. جالب اینجاست بخش مردانه این حمام تبدیل به موزه مردم‌شناسی و بخش زنانه آن تبدیل به محلی برای نشان دادن آثار باستانی شده است. این موزه در لیست آثار ملی قرار دارد و در آن ثبت‌شده است.

ویژگی حمام‌ها در دوران قاجار

در دوران قاجار، حمام‌ها یکی از اصلی‌ترین مراکز بهداشتی و اجتماعی در ایران بودند. این حمام‌ها علاوه بر ارائه خدمات بهداشتی، مکانی برای تفریح مردم نیز بودند. در ادامه به برخی از ویژگی‌های حمام‌ها در دوران قاجار اشاره می‌کنیم:

• معماری زیبا: حمام‌ها در دوران قاجار، به‌عنوان یکی از نمادهای فرهنگی و معماری آن دوران شناخته می‌شدند. همواره شاهکارهای معماری سنتی بوده و معماری آن‌ها شامل استفاده از آجر، سفال و کاشی‌کاری زیبا بود.
  
• انواع اتاق‌ها: حمام‌ها در دوران قاجار از اتاق‌های مختلفی تشکیل‌شده بودند که هر یک دارای وظیفه و منظور خاصی بودند.
  
• زیبایی و تزئینات: دیوارها و سقف‌های حمام‌ها با آجر و کاشی‌های چینی تزیین‌شده بود و طرح‌های رنگارنگ و هنری داشت.
• استفاده از منابع آبی: حمام‌ها در دوران قاجار از منابع آبی مانند چشمه‌ها، آب رودخانه‌ها و چاه‌ها برای تأمین آب استفاده می‌کردند. آب از این منابع به کمک منابع طبیعی و سیستم‌های پیچشی و انتقالی به حمام منتقل می‌شد.
  

بخش‌های مختلف موزه مردم‌شناسی دزفول

• بخش اول: موزه مردم‌شناسی دزفول به فرهنگ و تاریخ شهر دزفول اختصاص دارد. در این بخش، تاریخچه شهر از آغاز تأسیس تا امروز به‌صورت کامل به نمایش درآمده است. همچنین در این بخش، اشیای مورداستفاده در زندگی روزمره مردم دزفول از قرون گذشته تا امروز به نمایش گذاشته‌شده است.
  
• بخش دوم: موزه به فرهنگ وزندگی روستایی در دزفول اختصاص دارد. در این بخش، نمونه‌هایی از ظروف سفالی، لباس‌های محلی و ابزارهای کشاورزی استفاده‌ شده در روستاهای این منطقه به نمایش درآمده است. همچنین در این بخش، خانه‌های سنتی روستایی نیز به‌صورت مدل ساخته‌شده در دسترس عموم قرار دارند.
  
• بخش سوم: موزه مردم‌شناسی دزفول به صنایع‌دستی و هنرهای مردمان این منطقه اختصاص دارد. در این بخش، اقلامی همچون قالی، گلیم، جاجیم و صنایع‌دستی دیگر مردم دزفول به نمایش درآمده‌اند. همچنین در این بخش، تکنیک‌ها و فرآیندهای تولید این صنایع‌دستی به‌تفصیل بررسی‌شده و به علاقه‌مندان آموزش داده می‌شود.
  

کلام آخر علاءالدین تراول

موزه مردم‌شناسی دزفول به‌عنوان جاذبه‌ای فرهنگی، تاریخی و گردشگری مهم در شهر دزفول محسوب می‌شود. این موزه نقش مهمی در حفظ، ترویج و نمایش بهتر فرهنگ وزندگی مردمان این منطقه دارد و به‌عنوان یک پل ارتباطی بین گذشته و حال، شکوفایی فرهنگ جامعه را به تصویر می‌کشد. اگر به سفرهای داخلی و بازدید از موزه‌های مختلف علاقه‌مند هستید پس با علاءالدین تراول همراه باشید.