اگر بدانیم در همین شهرری خودمان، درست است، محلهی شاهعبدالعظیم (البته قدری خارج از محدودهی شهری)، یک «آتشکده» از عصر ساسانیان وجود دارد تعجب نمیکنید؟ بله. آتشکده تپهمیل، یا آتشکده ری. گمان میرود آتشکده ری، عبادتگاه مشهور «بهرام گور» باشد؛ همان پادشاه قدرتمند ایران که به پاسداشت آیینهای زرتشتی و برگزاری جشنهای متعدد مشهور بود. بنای آتشکده ری، در دوازده کیلومتری سمت جنوبشرقی شهرری فعلی واقع است؛ در جادهی شهرری به ورامین. محوطهی این آتشکده مجموعاً ۷۲۰ هزار متر مربع، یا ۷۲ هکتار مساحت دارد. آتشکده ری بر تپهای پهناور و بلند واقع است و بهخاطر شباهت آن به «میل»، به «تپهمیل» نیز شهرت یافته است. در اوایل قرن اخیر، باستانشناسان غربی، بنای این آتشکدهی باشکوه را تا حدی مرمت کردند و مرمت آن هماینک نیز ادامه دارد. بنای اصلیِ آتشکده ری در واقع بنایی ستوندار بوده که متشکل از دو ردیف ستون چهارگوشه بوده و در هر ردیف سه ستون وجود داشته است. قدمت یا دیرینگیِ این بنا به عصر ساسانیان بازمیگردد؛ یعنی حدود ۱۸۰۰ سال پیش. این بنا در طول تاریخ، مورد آسیب قرار گرفته و تخریب شده است اما زمان تخریب آن به طور دقیق و مستند، مشخص نیست. در رابطه با تخریب آتشکده ری سه نظریه مطرح است: اگر قدمت اولیه تپه میل به قبل از ساسانیان برسد، میشود این احتمال را داد که در زمان حمله اسکندر تخریب شده است. به عقیده برخی، تپه میل در زمان حمله اعراب تخریب شده و گوهی از محققان و اسناد تاریخی میگویند که اعراب به صورت صلح جویانه ری را فتح کردند و دست به تخریب نزدند. در این باره میتوان به نقل قولی از مسعودی در کتاب مروج الذهب اشاره کرد: "...چون اعراب در فتح ری با مردم آنجا صلح كردند آتشكده را باقی گذاشتند". به هر حال پس از تخریب تپه میل، همچنان بخشهایی دیدنی از آن پابرجاست و دیدهها را به شگفتیهای باشکوه ایران عصر ساسانیان خیره میسازد. علاءالدین تراول امیدوار است هموطنان عزیزمان با بازدید از بناهای باشکوه ایران باستان، با یادگارهای میهنی که از روزگاران قدیم پابرجا مانده آشناتر شوند. تور ری گردی یکی از تورهای علاءالدین تراول است که در آن میتوانید با ما همراه شود.