تخت سلیمان تکاب
تخت سلیمان تکاب یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان آذربایجان غربی و مهم‌ترین مرکز آموزشی، مذهبی و نیایشگاه دین زرتشت پیش از ظهور اسلام است که قدمت آن به ۳۰۰۰ سال پیش برمی‌گردد. اگر شما از آن دسته افراد هستید که می‌خواهید با آثار فرهنگی و تاریخی ایران بیشتر آشنا شوید، به شما پیشنهاد می‌کنیم حتما سری به این اثر ثبت‌شده در یونسکو بزنید. شما می‌توانید برای سفر به این منطقه با تور تخت سلیمان، سلطانیه، زنجان همراه شوید تا فرصتی ایده‌آل برای بازدید از این مجموعه باستانی داشته باشید. جهت کسب اطلاع از این تور و سایر تورهای داخلی می‌توانید به صفحه رزرو آنلاین تورهای ایرانگردی علاالدین تراول مراجعه کنید.
آثار به‌دست‌آمده از تخت سلیمان نشان از قدمت ۳ هزارساله این مجموعه تاریخی دارد. گفته می‌شود، فرمان ساخت تخت سلیمان و آتشکده آن توسط بهرام گور، یکی از پادشاهان ساسانی داده شده‌است. پس از بهرام گور نیز این منطقه در دوره ساسانی بسیار رونق یافت تا اینکه در سال ۶۲۴ میلادی «هراکلیوس» امپراتور روم شرقی به این منطقه حمله کرد و آن را به‌شدت ویران کرد. پس از ظهور اسلام، موبد موبدان توانست «آتشکده آذرگشنسب» را در ازای پرداخت مالیات به سردار فاتح آذربایجان حفظ کند. این آتشکده تا ۴۰۰ سال بعد نیز سالم باقی ماند.
در دوره سلجوقیان، زرتشتیان زیادی از ایران به سمت هند مهاجرت کرده و آتش مقدس بهرام را نیز به پارسیان هند منتقل کردند. پس از مهاجرت زرتشتیان، مردم عادی برای اولین بار وارد مجموعه مقدس تخت سلیمان شدند. تا اینکه مغولان به ایران حمله کردند و با روی کار آمدن ایلخانان، تخت سلیمان به پایتخت ییلاقی و تابستانه آنها تبدیل شد و حتی بخش‌هایی نیز به این مجموعه اضافه کردند.
در دوره حکمرانی مغول در قرن هفتم، بناهای مختلفی همچون ایوان شرقی، سالن شورا، ساختمان‌های هشت و ۱۲ ضلعی به مجموعه تخت سلیمان اضافه شد. در دوره صفوی این منطقه به سکونتگاه ییلاق عشایر تبدیل شد و درنهایت از ۲۵۰ سال پیش مجموعه تخت سلیمان خالی از سکنه باقی ماند.
«سرروبرت کرپورتر» در سال ۱۸۱۹ میلادی، محوطه باستانی تخت سلیمان را کشف کرد و چندین بار در این مجموعه کاوش‌های مختلف انجام شد. پس از انقلاب تخت سلیمان به حال خود رها شده بود تا درنهایت در سال ۱۳۷۲ به مرمت این مجموعه تاریخی پرداختنتد و از سال ۱۳۹۵ نیز کاوش تخت سلیمان در یک دوره ۵ ساله به دانشگاه «درسدن» آلمان واگذار شد.
مجموعه تخت سلیمان پس از تخت جمشید، چغازنبیل و میدان نقش‌جهان چهارمین اثر ایران است که در سازمان یونسکو به ثبت جهانی رسیده‌است. تخت سلیمان در گذشته با عنوان «گنجَک» هم شناخته می‌شده و رومی‌ها به آن «گنزه» یا «گنزک» می‌گفتند. در شاهنامه هم از این منطقه با نام «چیچست» یاد شده است.
مجموعه باستانی تخت سلیمان بخش‌های گوناگونی دارد که به معرفی آنها می‌پردازیم:
یکی از بخش‌های مهم تخت سلیمان، دریاچه آن است. این دریاچه طبیعی، چشم‌انداز بسیار زیبایی دارد و آب آن از چشمه زیرزمینی در عمق ۱۲۰ متری می‌جوشد و املاح و آهک بسیار زیادی دارد، به‌گونه‌ای که برای آشامیدن و شنا کردن به‌هیچ‌وجه مناسب نیست. دریاچه تخت سلیمان، قدمتی چند هزارساله دارد و گفته می‌شود که یکی از چاکراهای اصلی انرژی روی زمین است که به بهبود وضعیت جسمی و روحی افراد بسیار کمک می‌کند. براساس اعتقاد موبد موبدان، دریاچه تخت سلیمان تکاب، به الهه آب‌ها، ناهید یا آناهیتا تعلق داشته و به همین علت مردم داخل دریاچه به‌عنوان نذری سکه و طلا می‌انداختند. دریاچه تخت سلیمان به همراه مجموعه باستانی آن در سال ۱۳۱۶ خورشیدی به ثبت ملی رسید.
روایت‌ها و داستان‌های متعددی درباره تخت سلیمان تکاب وجود دارد که در این قسمت سعی می‌کنیم درباره مشهورترین داستان‌های دریاچه با شما صحبت کنیم:
کوبیدن عصای حضرت سلیمان: عده‌ای معتقدند که حضرت سلیمان عصایش را بر زمین کوبیده و به‌طور دقیق در محل برخورد عصا به زمین، ابتدا چشمه و در گذر زمان، دریاچه تخت سلیمان به وجود آمده‌است.
انگشتر حضرت سلیمان: گفته می‌شود که حضرت سلیمان انگشتری با قدرت ماوراءطبیعه داشته و توسط همین انگشترش، قلعه را ساخته‌است. اما شیطان انگشتر حضرت سلیمان را برداشته و در داخل دریاچه انداخته و سپس خودش با ظاهری شبیه حضرت سلیمان بر تخت نشسته‌است. برخی می‌گویند که انگشتر برای همیشه در دریاچه ماند. اما گروهی دیگر معتقدند که انگشتر توسط ماهی بلعیده شده و حضرت سلیمان با صید ماهی انگشتر را در شکمش پیدا کرده و دوباره به دست می‌کند و قدرتش بازمی‌گیرد.
حکایت کیسه‌ای خاک حضرت مریم، حکایت گنجینه کوروش کبیر و افسانه گنجینه قلعه تخت سلیمان هم از دیگر حکایات مشهور درباره دریاچه تخت سلیمان است.
زندان دیو بخشی از این مجموعه است که در فاصله حدود ۳ کیلومتری از تخت سلیمان قرار دارد و درواقع یک کوه آتش‌فشانی است که از آن گازهایی خارج می‌شود و در بالای زندان بوی شدید گوگرد به مشام می‌رسد. گفته می‌شود، حضرت سلیمان دیوهای بدجنس را در این کوه زندانی می‌کرده‌است. یکی از دیوها که انگشتر حضرت را در دریاچه انداخته برای تنبیه درون کوه زندانی شد و هرگز نیز آزاد نشد. می‌گویند دودهایی که از کوه بیرون می‌زند، هنوز از عصبانیت دیو است که در طی این سال‌ها هنوز زندانی است.
آتشکده آذرگشنسب که به «آتشکده آذرشسپ» نیز شهرت دارد، یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین آتشگاه‌های ایران در دوره ساسانیان بوده که به شاهان و سلحشوران تعلق داشته‌است.
یکی دیگر از آثار باشکوه ساسانی که بلندترین بنای مجموعه نیز بوده، ایوان خسرو است. این بنا ازنظر ظاهر بسیار شبیه «ایوان مدائن» در تیسفون بوده، با این تفاوت که در ابعاد کوچک‌تر ساخته شده‌است.
معبد آناهیتا در بخش شرقی آتشکده آذرگشنسب قرار داشته و حیاطش مربعی‌شکل با ۴ ستون مستطیلی است. معبد آناهیتا در دوره ساسانیان ساخته شده‌است. این معبد برای ایرانیان باستان بسیار مقدس بوده و برای ستایش از آناهیتا، ایزد بانوی آب و زایش استفاده می‌کردند.
سنگ اژدها، یک دیواره سنگی و درواقع یک اثر طبیعی به طول ۲۵۰ متر و ارتفاع ۲-۱.۵ متر است که گفته می‌شود، یک اژدها بوده که حضرت سلیمان آن را تبدیل به سنگ کرده‌است! در واقعیت به نظر می‌رسد که این سنگ بزرگ، مسیر عبور رودخانه‌ای بوده که آب را از دریاچه تخت سلیمان به سمت مزارع کشاورزی می‌برده و در طی سالیان طولانی به این شکل درآمده‌است.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های تأسیسات معماری ساسانیان، دهلیزهایی است که در اطراف محوطه و بناهای تخت سلیمان و آتشکده ساخته‌اند. تالار شورا، تالار ستون‌دار، حمام ایلخانی و دهلیز حفاظتی تخت سلیمان هم از دیگر آثار این مجموعه هستند که در دوره ایلخانیان ساخته‌شده‌اند.
این مجموعه تاریخی در جنوب شرقی استان آذربایجان غربی، در ۴۵ کیلومتری شمال شرقی تکاب در روستای نصرت‌آباد قرار دارد. اگر از سمت پایتخت به این منطقه سفر می‌کنید، باید از تهران به سمت قزوین رفته و سپس به‌سوی زنجان برانید. پس‌ازآنکه به زنجان رسیدید به ترتیب سمت بیجار و دندی حرکت کنید تا به دریاچه تخت سلیمان برسید. فاصله تهران تا تکاب حدود 530 کیلومتر است.
اطلاعات بازدید از مجموعه باستانی تخت سلیمان تکاب
ساعات بازدید: همه روزه به جز ایام سوگواری رسمی در نیمه اول سال ۹ صبح تا ۱۹ و نیمه دوم سال ۹ تا ۱۷
شنا کردن درون دریاچه زیبای تخت سلیمان ممنوع است.
جاذبه‌های اطراف: علاوه بر تخت سلیمان، در اطراف این مجموعه نیز جاذبه‌های گردشگری دیگری مانند کوه زندان سلیمان، چمن متحرک و چشمه‌های آب گرم وجود دارد.
منطقه تخت سلیمان را به‌عنوان «زادگاه زرتشت» می‌شناسند. جایی که علاوه بر دریاچه تماشایی و زیبا، بخش‌های مختلفی ازجمله معبد آناهیتا، ایوان خسرو، آتشکده آذرگشتسب و آتشگاه‌های کوچک‌تر را در برمی‌گیرد. برای بازدید از دیدنی‌های تخت سلیمان تکاب پیشنهاد می‌کنیم با تور زنجان تخت سلیمان سلطانیه علاالدین تراول همراه ما باشید. برای اقامت در زنجان و شهرهای اطراف هم هتل‌های مختلفی با کیفیت‌های متفاوت وجود دارد. شما می‌توانید برای رزرو هتل های زنجان روی لینک کلیک کنید.
