سرزمین دلفان به واسطه وجود تمدن مفرغ در این منطقه به عنوان یکی از باستانیترین مناطق غرب کشور شناخته میشود. وجود امامزادگان ابراهیم(ع)، احمد و محمود(ع)، پیرمحمد(ع) در این منطقه نشان از عمق تمدن اسلامی در دیار دلفان است. مقبره حسن گاویار لرستان در روستای به همین نام در جنوب شهرستان دلفان واقع شده است، وی از عارفان و بزرگان منطقه دلفان بوده که بومیان منطقه احترام خاصی برای وی قائلند. بهنظر میرسد که پناه بردن و متوسل شدن نیاکان ما به حسن گاویار دلفان به عنوان شخصیت تاریخی در هنگام کاشت و برداشت گندم، ریشه در یک اعتقاد اسطورهای دارد، بهدلیل وابستگی حیاتی انسانهای گذشته به بخششهای زمین و آسمان، نگاه آنها به این دو آفرینش خداوندی نگاهی از سر عجز و ناتوانی و تسلیم و همراه با تقدیس بوده است. از اینرو، پس از دریافت مواهب زمینی و آسمانی، شکر و سپاس آن را نیز بهجای میآوردند. این مسأله بهتدریج و در طی قرنهای متمادی، شکل منسجمتری به خود میگیرد و بهصورت برگزاری جشنها و آیینهای مذهبی بروز میکند. بر اساس این گفتهها، حسن گایار نیز استحالهشدهی همان خدای زراعت در باور گذشتگان بود، خدایی که در باور آنها صاحب زمین و خرمن و برکت بود و پس از هر بخششی شکرش نیز واجب بود. در کلام مردم مناطق دلفان هنگام متوسل شدن به حسن گایار نوعی شکر و سپاسگزاری دیده میشود، کشاورز هنگام بذرافشانی مشتش را پُر از گندم میکند و به حسن گایار تقدیم مینماید و میگوید: حسن گایار! سر بیار اوُ دیار و بعد مشتی گندم را برای پرندگان بر زمین میریزد. متوسل شدن به این باور، با درجه تفاوتهای کم و زیاد، در بیشتر مناطق غرب و نواحی مرکزی کشور دیده میشود. در انتهای درو وقتی مقدار کمی گندم برای درو باقی میماند، دروگرها رو به قبله میایستند و شروع به صلوات فرستادن میکنند، بعد از آخرین صلوات داس را بر روی بافه میگذارند و برای روح حسن گایار فاتحهای میخوانند. در حال حاضر با گذشت سالهای متمادی، مقبره حسن گایار به یکی از اماکن دیدنی دلفان تبدیل شده است که هر ساله علاقهمندان بسیاری را به سوی خود میکشاند. همچنین در این منطقه به دلیلی وجود طبیعت بکر همراه با مناظر زیبا و چشمههای خروشان مسافران بسیاری در قالب تور لرستان راهی این منطقه مسشوند و ضمن بازدید از مقبره حسن گاویار دلفان به باغات فراوان این منطقه که به واسطه آب چشمههای همیشه جوشان به وجود آمدهاند، سری میزنند و لحظات خوشی را در کنار همراهانشان سپری مینمایند. همچنین چیزی که در این میان برای شما جالب توجه است وجود درختی با قدمت چند صد ساله در این منطقه است که زیبایی های منطقه و مقبره حسن گاویار بخشیده است. شما اگر به صورت انفرادی و یا خانوادگی به دلفان سفر کردهاید، بعد از گشتوگذار در این منطقه میتوانید برای اقامت، خود را به خرم آباد برسانید و در هتل جهانگردی و هتل رنگین کمان خرم آباد اقامت کنید تا خودتان را برای گشتهای روز بعدی سفرتان آماده کنید.