قلعه فلک ‌الافلاک خرم آباد

قلعه فلک‌الفلاک خرم‌آباد

فلک‌الافلاک قلعه‌ای تاریخی در مرکز شهر خرم‌آباد در استان لرستان است. قلعه‌ای که بر فراز تپه و در نزدیک رودخانه خرم‌آباد و در مرکز شهر قرار گرفته و به همین دلیل نمای قلعه فلک‌الافلاک رو به مناظر شهری است. این قلعه یکی از باشکوه‌ترین آثار تاریخی و گردشگری ایران است و قدمت آن به دوران ساسانیان برمی‌گردد. اگر شما هم مایلیلد از این قلعه باشکوه که نه فقط یک بنای تاریخی بلکه یک موزه زنده است، دیدن کنید با تور خرم‌آباد همراه شوید. برای کسب اطلاع از این تور و سایر تورهای داخلی به صفحه رزرو آنلاین تورهای ایرانگردی علاالدین تراول مراجعه کنید. دیوارهای سنگی و خشتی قلعه فلک‌الافلاک، حکایت از روزگاری دارند که در آن، جنگجویان دلیر از این دژ مستحکم برای حفاظت از سرزمین خود استفاده می‌کردند. هر آجر و سنگی از این بنا، گویای بخش کوچکی از تاریخ ایران است. برای آشنایی با گوشه و کنار این قلعه در ادامه با ما همراه باشید.

تاریخچه قلعه فلک‌الافلاک

بنای باشکوه قلعه فلک‌الافلاک مربوط به دوره ساسانیان است؛ زمانی به‌عنوان زندان برای اسرای رومی استفاده می‌شد و در قرن چهارم نیز به عنوان مقر حکومت انتخاب شد. پس از آن تبدیل به خزانه‌داری حاکم لرستان شد. این قلعه به دلیل معماری زیبا جزء شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا شناخته شده است. قلعه فلک‌الافلاک در دوره قاجار بازسازی شد و در دوران پهلوی نیز از آن به عنوان پادگان نظامی و زندان سیاسی استفاده می شد.

سرانجام در سال ۱۳۴۹ این اثر تاریخی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و تبدیل به موزه ای باارزش شد. در سال های اخیر هم نمای بیرونی و داخلی قلعه بازسازی شده اند و موزه‌های باستان‌‌شناسی، مردم‌شناسی، آزمایشگاه مرمت اشیا باستانی و چایخانه سنتی راه‌‌اندازی شده ‌است. قلعه فلک‌الافلک در طول دوران نام‌های گوناگونی مانند دژ شاپورخواست، کاخ اکباتان، قلعه خرم‌‌آباد و دوازده ‌برجی داشته است اما از زمان قاجار به بعد نام فلک‌الافلاک به خود گرفته است.

معماری قلعه فلک‌الافلاک

قلعه فلک‌الافلاک بر روی یک تپه 40 متری ساخته شده است و از نظر موقعیت مکانی یکی از بهترین قلعه‌های ایران به شمار می‌آید. این مجموعه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است، راه‌های مخفی مختلف، فضاهای زیرزمینی متعدد، 8 برج بلند، 2 صحن و 300 جان‌پناه که هر یک از آن ها مطابق با اصول معماری ساخته شده‌اند. جای جای این قلعه زیبا با گچ‌بری، آجرکاری و کاشی‌کاری تزئین شده است. این قلعه بیش از 5300 متر مربع وسعت دارد و ارتفاع بلندترین دیوار آن حدود 23 متر است.

شکل پلان این مجموعه یک هشت‌ضلعی نامنظم با الگوی مستطیلی شکل است. ورودی قلعه در برج جنوب غربی با عرض ۱۰ متر و ارتفاع ۳ متر قرار دارد. با اینکه چندین بار این قلعه بازسازی و مرمت شده اما اصلی‌ترین تغییرات در زمان صفویه و قاجار انجام شده است. در نهایت آخرین بازسازی نیز در سال ۱۳۸۹ انجام گرفته است. به دلیل زیبایی معماری قلعه فلک‌الافلاک توسط بسیاری از کارشناسان لقب شاهکار مهندسی و معماری دنیا به خود گرفته است.

بخش‌های مختلف قلعه فلک‌الافلاک

همانطور که اشاره کردیم، قلعه فلک‌الافلاک بخش‌های مختلفی دارد که در ادامه به معرفی تعدادی از مهم‌ترین بخش‌های مجموعه می‌پردازیم.

برج‌های قلعه فلک‌الافلاک

برج‌ها یکی از مشخص‌ترین ویژگی‌های قلعه‌های دفاعی هستند. قلعه فلک‌الافلاک نیز دارای برج‌های متعددی است که از نظر شکل، اندازه و موقعیت با یکدیگر متفاوت هستند. این برج‌ها علاوه بر نقش دفاعی، برای دیده‌بانی و ارتباط نیز استفاده می‌شدند. برج‌های قلعه فلک‌الافلاک جزء بخش‌هایی است که با گذر زمان قسمت‌هایی از آن‌ها از بین رفته است. گفته می‌شود در ابتدا این مجموعه 12 برج داشته اما امروزه تنها 8 برج باقیمانده است. بر روی برج‌های این قلعه کنگره‌ها و روزنه‌هایی وجود دارد که در هنگام حمله دشمن و عملیات نظامی مورداستفاده قرار می‌گرفتند. برج سلجوقی و برج شمالی مهم‌ترین و حیاتی‌ترین برج‌های موجود در قلعه فلک‌الافلاک هستند. علت این امر نیز موقعیت مکانی مناسب این برج‌ها و نقش پراهمیت آن‌ها در دفاع از مجموعه بوده است.

چاه قلعه فلک‌الافلاک

چاه قلعه در شمال شرقی حیاط اول واقع شده است. این چاه طولانی‌ترین و عمیق‌ترین چاه دستکند موجود در ایران است و حدود 40 متر عمق دارد. در مورد نحوه حفر این چاه عمیق اطلاعات چندانی در دست نیست اما محققان دریافته‌اند که حفره‌هایی به صورت قرینه بر روی بدنه داخلی چاه وجود دارد که احتمالاً برای بالا رفتن از چاه استفاده می‌شده است. از دیگر مواردی که درباره چاه قلعه فلک‌الافلاک باید بدانید این است که اسلحه‌هایی از چاه کشف‌شده که متعلق به عشایر لرستان در زمان پهلوی هستند.

موزه قلعه فلک‌الافلاک

موزه از دیدنی‌ترین بخش‌های موجود در قلعه فلک‌الافلاک است. این موزه در حیاط دوم قلعه واقع شده و بازدید از آن برای تمامی گردشگران آزاد است. در این موزه 12 ویترین وجود دارد که در هر یک از آن‌ها بیش از 50 اثر باستانی کشف‌شده از استان لرستان به نمایش گذاشته شده است. از مهم‌ترین آثار موجود در این موزه می‌توان به اشیاء کشف‌شده در غار کلماکره اشاره کرد که قدمت آنها به دوران هخامنشیان باز می‌گردد.

در موزه قلعه فلک‌الافلاک بخشی هم به موزه مردم‌شناسی اختصاص داده شده است که 12 سالن در آن وجود دارد و در هر یک از این سالن‌ها ماکت‌هایی برای نمایش فرهنگ غنی مردم لرستان وجود دارد. حیاط‌ها، باروها، دروازه‌ها و حمام هم از دیگر بخش‌های قلعه فلک‌افلاک هستند.

اطلاعات بازدید از قلعه فلک‌الافلاک خرم‌آباد

ساعت بازدید: همه روزه در نیمه اول سال، از ساعت ۸ صبح تا 9 شب و در نیمه دوم سال از ساعت 8 صبح تا 7 بعدازظهر به جز ایام سوگواری

هزینه ورودی: برای هر گردشگر ایرانی 9 هزار تومان و برای گردشگر خارجی 80 هزار تومان در سال 1403 

راهنمای تور: برای آشنایی بیشتر با تاریخ و معماری قلعه، می‌توانید از راهنمای تور استفاده کنید.

آدرس قلعه فلک‌الافلاک: استان لرستان، خرم آباد، خیابان امام خمینی (۱۲ برجی)، قلعه فلک‌الافلاک

امکانات قلعه فلک‌الافلاک: سازمان میراث فرهنگی کشور امکاناتی را در داخل این مجموعه در نظر گرفته است که برخی از آن‌ها عبارتند از آتلیه عکاسی با لباس‌های سنتی، فروشگاه‌های خوراکی در اطراف قلعه، کتابخانه، بازارچه صنایع‌دستی، سرویس بهداشتی و غیره در ضمن در این مجموعه یک آزمایشگاه مجهز برای مرمت‌های باستانی هم وجود دارد که افراد متخصص می‌توانند از آن‌ها دیدن کنند.

برای کسب اطلاعات دقیق‌تر در مورد ساعات بازدید، هزینه بلیط و سایر امکانات موجود در قلعه، می‌توانید به وب‌سایت‌های گردشگری و یا سازمان میراث فرهنگی استان لرستان مراجعه کنید. 

جاذبه‌های اطراف قلعه فلک‌الافلاک

در اطراف قلعه فلک‌الافلاک، جاذبه‌های گردشگری دیگری نیز وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها نیز بازدید کنید:

گرداب سنگی : یک پدیده طبیعی زیبا که در نزدیکی قلعه قرار دارد.

آسیاب گبری : یک آسیاب آبی قدیمی که قدمت آن به دوران ساسانیان می‌رسد.

پل شاپوری : یکی از قدیمی‌ترین پل‌های ایران که بر روی رودخانه خرم‌رود ساخته شده است.

بازدید از قلعه فلک‌الفلاک خرم‌آباد با علاالدین تراول

بیشتر مردم ایران، خرم‌آباد را با تصویر قلعه فلک‌الافلاک بر بالای بلندای این شهر می‌شناسند.  قلعه فلک‌الافلاک، میراث پرافتخار نیاکان ما، همدم و همنشین نسل‌های بی‌شمار و یادگار هنر و تلاش مردمان این سرزمین است. حال بر ماست تا همچون پیشینیان این میراث گرانبها را پاس بداریم و به‌عنوان سمبل تاریخ و تمدن لرستان آن را به آیندگان بسپاریم. شما هم اگر به تماشایِ گنجینه‌های ارزشمند تاریخی خرم‌آباد علاقه‌مندید، با تور خرم‌آباد همسفر شوید و با امکان رزرو آنلاین هتل‌های خرم‌آباد در وب‌‌سایت همچون هتل رنگین‌کمان و یا هتل آزادی خرم‌آباد می‌توانید به صفحه رزرو آنلاین هتل های ایران در سایت علاالدین تراول مراجعه کنید. همچنین در این سایت به‌سادگی می‌توانید از خدمات ما نظیر خرید بلیط هواپیما، رزرو تورهای داخلی و خارجی و ... بهره‌مند شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر هم می‌توانید با کارشناسان ما با شماره 02174495 تماس بگیرید.