شروع ساخت مساجد در ایران به بعد از دوره ساسانیان برمی‌گردد. از آنجایی که اغلب معابد زرتشتی تبدیل به مسجد شدند سبک معماری این مساجد مربوط به دوره قبل از اسلام است. اما مسجد چهل‌ستون زنجان ازنظر معماری به سبک دوران سلجوقی، چهار ایوانی ساخته شده است. مسجد و مدرسه چهل‌ستون زنجان، که به دست فردی عالم به نام ملاعلی قارپوزآبادی و در سال 1284 ه.ش بنا شده است، یکی از مساجد حائز اهمیت و از معروف‌ترین حوزه‌های علمیه در دوران قاجار بوده است. با اینکه بیش از یک قرن از ساخت مسجد چهل‌ستون زنجان می‌گذرد، اما قبل‌تر، در زمان جهانشاه خان قراقویونلو یعنی بعد از دوران سلجوقی، مسجدی در اطراف بازار پایین ساخته شده بود، که در اثر حمله ازبک‌ها از بین رفت.
مسجد چهل‌ستون زنجان صحن و شبستان بزرگی دارد. طاق و تویزه‌های ضربی آن به‌صورت زیبا و متقارن بر روی ۳۲ ستون قطور استوار گشته است. اصطلاح تاق و تویزه در زبان مردمان جنوب به معنی قوس و قزح و شاخه‌های خمیده است. داخل مسجد، پوششی گچ‌کاری شده دارد و محرابش با رسمی‌بندی (این اصطلاح در معماری سنتی زمانی به کار می‌رود که چند قوس یکدیگر را قطع کنند، مانند قوس‌هایی که زیر گنبد مساجد قرار دارند) و کاشی معقلی (نوعی کاشی کاری است که در آن از قطعات کوچک کاشی در کنار هم استفاده می‌شود) کار شده است. ازاره‌های دیوار، با کاشی کاری به سبک قاجار تزیین شده، (ازاره نیز به معنی پوششی است که از کف اتاق تا 1متری پایین دیوار را پوشانده باشد) کاشی‌هایی با طرح گل و بوته و با تکنیک هفت‌رنگ، که یکی از تکنیک‌های کاشی کاری است. مسجد چهل‌ستون زنجان، از دو سمت شرقی و غربی ایوان‌هایی با 20 حجره دارد. همانطور که ذکر شد این مسجد 4 ایوانی است و کتیبه‌ای به خط ثلث و به دستور فتحعلی شاه قاجار در پای قوس ایوان جنوبی نگاشته شده که نام فتحعلی شاه قاجار در آن دیده می‌شود. کتیبه‌ی دیگری که بر روی بخشی از بدنه محراب نصب شده، گویای این است که این بنا در سال ۱۳۳۲ هجری قمری توسط امیر افشار خان و به اهتمام حاجی رجب علی زنجانی مرمت شده است. آدرس مسجد چهل‌ستون زنجان، راسته حجت‌الاسلام در بازار بالای زنجان، در جنوب شرقی مسجد سید است.
استان زنجان از قدیم جایگاه خاص مذهبی داشته است، چراکه 22 مسجد تاریخی دارد که نمونه آن مسجد جامع، مسجد چهل‌ستون، اسحق میرزا، میرزایی نجفی، مسجد یئری بالا، مسجد یئری پایین، عباسقلی خان، حسینیه، مسجد خانم و حاج سید محسن است و قدیمی‌ترین آن‌ها با قدمتی هزارساله، مسجد جامع قروه ابهر و مسجد جامع سجاس است و تاریخ آن به دوره سلجوقیان بازمی‌گردد.
از مسافرت به زنجان بسیار لذت خواهید برد، چرا که این شهر در بهار و تابستان بسیار خوش آب‌وهوا است. اگر به زنجان سفر کردید، پیشنهاد می‌کنیم به‌جز مسجد چهل‌ستون با سایر جاذبه‌های گردشگری زنجان نظیر معبد داش کسن، پل سردار، حمام حاج داداش، رختشوی‌خانه، کاروانسرای سنگی از نزدیک آشنا شوید. گنبد سلطانیه نیز در نزدیکی زنجان در شهر سلطانیه قرار دارد.
تیم حرفه‌ای ما در قسمت تورهای داخلی شما را برای سفر به این سرزمین جاذبه‌های هزار رنگ، راهنمایی می‌کند و درصورتی‌که تاريخ اجراي گروهي براي تور زنجان برنامه‌ریزی نشده باشد شما می‌توانید تور اختصاصی خود را به ما بسپارید تا یکی از به یادماندنی‌ترین سفرها را با ما تجربه کنید.
برنامه "تور زنجان تخت سلیمان سلطانیه" علاالدین تراول که اغلب در تابستان برنامه‌ریزی می‌شود، شامل چگونگی رفت و برگشت، برنامه گشت و گذارها و اقامت است که آن را با بهترین امکانات و کیفیت در خدمت مسافرین و علاقه‌مندان عزیز قرار می‌دهیم. اگر قصد دارید برای دیدار از این شهر تور خصوصی ببندید با همکاران ما در بخش تور های داخلی تماس بگیرید تا تور موردنظرتان با شرایط و خواسته شما برنامه‌ریزی شود. برای این کار تنها کافی است با شماره تلفن 02174495تماس بگیرید. تیم حرفه‌ای علاالدین تراول، تیم مورد اعتماد شما برای اجرای بهترین و به یادماندنی‌ترین تورها است.
