مرکز استان آذربایجان غربی، ارومیه در کنار دریاچه و جلگه سرسبزی به همین نام قرار گرفته که یکی از بارورترین زمینها و باغهای ایران را دارد. نام این شهر به معنای نزدیک دریاست. بزرگترین دریاچه داخلی ایران در کناره آن، این روزها به یکی از معضلات زیست محیطی بدل شده اما هنوز یکی از زیباترین و مشهورترین پدیدههای طبیعی شمال غرب کشور لست. برخی نام آن را برگرفته از واژه خورومیه به معنای خورشید و مه گرفتهاند و دلیل آن را زیبایی بینظیر شهر عنوان کردهاند. پیش از اسلام این شهر مرکز ایالت کلدانی و شهری پر از رودخانهها و چشمههای پرآب بوده است. بنا به یک گزارش، محل تولد زرتشت بوده و به همین سبب در گذشته تقدس خاصی داشته است. در حالی که شهرهای نینوا و سارد که همدوره ارومیه بودند کاملا نابود شدهاند، ارومیه هنوز به عنوان شهری آباد و یکی از شهرهای بزرگ ایران میدرخشد. در زمان شکست خسروپرویز از ارتش روم، این شهر آباد به دست رومیان به آتش کشیده شد. در دوره شاه عباس، اندک زمانی به دست امیرخانِ یکدست افتاد که در برابر صفویه ایستاد. زمانی که در دوره پهلوی کشور یکدست میشد، رضاشاه به دلیل علاقهای که به این شهر داشت نامش را رضائیه گذاشت. این شهر یکی از شهرهای اولینهاست. اولین بیمارستان نوین ایران، اولین نشریه محلی، اولین مدرسه طب و اولین شبکه محلی ایران این شهر را به یکی از دروازههای مدرنیسم ایرانی نیز تبدیل کرده است. این شهر با مردمانی خونگرم و مهربان که به واسطه سالها همزیستی مسالمت آمیز میان مسلمان و آشوری وکلدانی تا کرد و آذری، شهری کثرتگرا و به لحاظ جمعیتی متنوع شده است مملو از زیباییهای طبیعی و تاریخی است.
ارومیه شهری است با آب و هوای خنک، میان جریانهای آب و هوایی سرد رشته کوههای قفقاز و مناطق مربوط مدیترانهای که سه رود مهم نازلوچای، شهرچای و باراندوزچای را در دل خود دارد. ارومیه شهر انگور و باغهای سیب است. بیش از 50 نوع انگور مرغوب در این شهر پرورش داده میشود و سالانه در حدود 250 تا 300 هزار تن انگور از باغهای این شهر برداشت میشود. جشنواره ملی انگور در ارومیه، برای بزرگداشت این مرغوبیت و توانمندی برگزار میشود و خود یکی از جاذبههای زیبای ارومیه است.
ییلاق سیلوانا از پراکسیژنترین مناطق جهان و دریاچه مارمیشو یکی از بکرترین مناطق گردشگری این شهر هستند. آبشار شملکان که در اطرافش سبزی کم نظیر شنگ نیز میروید یکی از دهها آبشار زیبای اطراف ارومیه است. کوه سرسبز دالامپر نیز با مناظر غیرقابل وصفش که طعنه به مناظر کوهستان آلپ سوئیس میزند، از جمله دیدنیهای دیگر ارومیه است. در این شهر مناطق گردشگری تفریحی زیبایی نظیر مجتمع گردشگری ساحلی باری در کنار دریاچه ارومیه، دهکده ساحلی چی چست و پیست اسکی خوشاکو برقرار هستند که علاوه بر هتلها و مراکز رفاهی متنوع، به واسطه جذابیتهای بصری و آب و هواییشان بهترین مقصد برای گردشگران علاقمند به تجربه زندگی چندروزه در محیطی آرام و به دور از تنش هستند.
ارومیه علاوه بر تمامی این جذابیتهای طبیعی، مملو از آثار تاریخی و فرهنگی است که با وجود کورانهای جنگ و حوادث طبیعی همچنان به شکوه شهر جلوه میدهند. مسجد جامع ارومیه، بنای سه گنبد، کلیسای ننه مریم، کلیسای مارسرگیز و یخچال دوققوز پله (9 پله) تنها بخشی از تاریخ پررونق این شهر را روایت میکنند.