کاخ عالی قاپو اصفهان

کاخ عالی‌قاپو اصفهان

درست در ضلع غربی میدان نقش جهان و دقیقا رو به روی مسجد شیخ لطف‌الله عمارت تاریخی و تماشایی عالی‌قاپو توجه را به خود جلب می‌کند که از مهم‌ترین شاهکارهای معماری دوره صفویه است و همچون نگینی در قلب اصفهان می‌درخشد. اصفهان شهری است که اگر بارها و بارها هم به آن سفر کنید، چشمتان از هنر و زیبایی آن سیر نخواهد شد. پس این بار برای بازدید از این شهر با اصالت با تور اصفهان همراه شوید تا بار دیگر مهمان شهر نصف جهان باشید.

وجه‌تسمیه کاخ عالی‌قاپو اصفهان

عالی‌قاپو اصطلاحی ترکی به معنای درگاه بلند است. از دوران صفویه مذهب شیعه در ایران رسمی شد و شاه‌عباس اول که ارادت ویژه‌ای به حضرت علی (ع) داشت، درب اصلی بنای عمارت عالی‌قاپو را از نجف اشرف و مقبره حضرت علی (ع) به این عمارت آورد. 

تاریخچه کاخ عالی‌قاپو اصفهان

شاه‌عباس اول مابین سال‌های ۹۷۳ تا ۹۷۷ شمسی پایتخت صفویان را از قزوین به اصفهان انتقال داد و دستور ساخت بنای عالی‌قاپو را  به‌عنوان مقر و دولت‌خانه حکومتی صادر کرد. عالی‌قاپوی امروز درواقع ورودی دولت‌خانه صفوی بود که در ابتدا ساختاری بسیار ساده داشت. عالی‌قاپو نقش دروازه مرکزی و ورودی قصرهایی را داشت که در محدوده میدان نقش جهان ساخته شدند. این دروازه، میدان نقش جهان را به دولت‌خانه و عمارت رکیب خانه، تالار تیموری، تالار طویله، جبه‌خانه، تالار سرپوشیده، کاخ چهل‌ستون و ... مرتبط می‌کرد. 

متأسفانه عمارت عالی‌قاپو زخمی جنگ‌ها و تغییر سلسله‌‎ها است. در زمان استیلای افاغنه به ایران آسیب‌های بسیاری  به کاخ عالی‌قاپو وارد شد. حاکم وقت اصفهان ظل السلطان نیز بسیار نسبت به این عمارت بی‌مهر بود و در 34 سالی که حاکم اصفهان بود، اقدامات تخریب گرایانه زیادی در آثار تاریخی اصفهان ازجمله عالی‌قاپو انجام داد. در زمان او تمام آیینه‌کاری‌های ستون‌های عمارت تخریب شد و بخش زیادی از نقاشی‌های عالی‌قاپو  با کشیدن گچ بر روی آنها از بین رفت.

معماری عالی‌قاپو اصفهان

وقتی رو به روی کاخ می‌ایستید به نظر می‌آید عمارت دوطبقه است اما عالی‌قاپو شش طبقه و 48 متر ارتفاع دارد. ایوان بلند کاخ با ستون‌های زیبایی از جنس درخت چنار جلوه‌گری می‌کند. طبقات عالی‌قاپو دارای بخش‌های خصوصی و عمومی بوده‌اند. طبقات عمومی طبقه اول، دوم و سوم بودند که به ترتیب ورودی کاخ، محل تدارکات و محل پذیرایی از میهمانان پادشاه  بودند و بقیه طبقات حریم خصوصی پادشاه محسوب می‌شدند. عالی‌قاپو اصفهان پنج درب ورودی دارد. دری به سمت دروازه دولت، درب مغرب، درب اندرونی، درب آشپزخانه و درب شاهی از درب‌های این کاخ باشکوه است. در ادامه نگاهی به بخش‌های درونی عمارت می‌اندازیم.

بخش‌های مختلف کاخ عالی‌قاپو اصفهان

پس از ورود به عمارت فضایی مربع شکل می‌بینید که سقفی گنبدی دارد. این اتاق ویژگی جالبی دارد. اگر فردی در یک ضلع اتاق رو به دیوار حرفی شبیه پچ‌پچ بگوید، شما در ضلع دیگر به‌وضوح تمام کلمات را خواهید شنید. نقاشی‌های پلکان‌ها با اشکال گل‌وبوته روی کاشی‌های کوچک چون فرشی راه‌پله‌ها را پوشانده است. در مسیر پله‌ها پنجره‌های چوبی نمایی تماشایی از میدان را در قاب خود دارند. طبقه دوم آبدارخانه بوده که به عنوان انبار آذوقه هم کاربرد داشته است. ایوان عمارت در طبقه سوم قرار دارد  که ۱۸ ستون چوبی دارد. شاه‌عباس بازی چوگان در محوطه نقش جهان را از این ایوان تماشا می‌کرده است.

حوضی از جنس سنگ مرمر و فلز مس در وسط ایوان قرار دارد که فواره‌ای هم درون آن وجود داشته است. پشت ایوان اتاق‌های بزرگی قرار دارد که مکانی مناسب برای برگزاری جلسات بوده است. این اتاق‌ها دارای تزیینات اسلیمی و مینیاتور است که هنر دست استاد رضا عباسی، نقاش و مینیاتور دوران صفوی است.

از طبقه سوم به بعد مسیر پله‌ها باریک‌تر و بدون پاگرد است. طبقه چهارم كاخ حرم‌سرا و طبقه پنجم خوابگاه پادشاه بوده است. اتاق صوت شاهکار معماري عمارت عالی‌قاپو در طبقه ششم است. درهای اتاق موسیقی چوبی و طلاکوب بوده که اکنون در موزه لوور فرانسه است. اتاق موسیقی پر از گچبری‌های تُنگ بری است. وجود هنر تنگ بری در این اتاق باعث شده در هنگام نواختن، صدای موسیقی به شکلی واضح و بدون انعکاس به گوش برسد. 

عمارت عالی‌قاپو؛  بخشی از گنجینه میدان نقش جهان اصفهان

کاخ عالی‌قاپو بخشی از مجموعه میدان نقش جهان اصفهان است. میدانی با چهار اثر برجسته تاریخی که برای دیدن هرکدام باید چند ساعتی وقت گذاشت. مسجد شاه یا مسجد جامع عباسی در ضلع جنوبی میدان قرار گرفته است که چهار مناره دارد. رو به روی عمارت عالی‌قاپو یعنی در ضلع شرقی، مسجد شیخ لطف‌الله قرار گرفته است. مسجد شیخ لطف‌الله شبستان و مناره ندارد. سردر قیصریه هم در ضلع شمالی میدان قرار گرفته است. حوضی زیبا هم در محوطه این سردر قرار دارد. ۲۰۰ حجره دو طبقه دور تا دور میدان نقش جهان قرار گرفته که بیشترشان محل عرضه صنایع‌دستی هستند.

اگر می‌خواهید هم خرید کنید و هم از چند اثر تاریخی بازدید کنید،  میدان نقش جهان عالی‌ترین گزینه است. در این میدان می‌توانید به بازار مسگرها، بازار قیصریه، بازار دارالشفا، بازار زرگرها، بازار مخلص، بازار رنگرزها، بازار کفاش‌ها، بازار سرای هندوها و… بروید. این بازارها مکان مناسبی برای خرید سوغاتی است. انواع صنایع‌دستی، ظروف مسی، خاتم و منبت، گلیم، بدلیجات و لوازم تزیینی، انواع گز و.. در اینجا پیدا می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم بعد از گشت زدن در بازارها به چایخانه چاه حاج میرزا هم سر بزنید؛ این چایخانه خیلی معروف است و تزییناتی منحصربه‌فرد دارد و پر از لوازم قدیمی است. موزه عصار خانه شاهی، حمام تاریخی شاه، مسجد تاریخی جارچی و… از دیگر بناهای تاریخی میدان نقش جهان است. خانه مشروطیت اصفهان هم در فاصله پنج دقیقه‌ای از کاخ عالی قاپو قرار دارد.

بعد از گشت و گذار در میدان نقش جهان می‌توانید برای رفع خستگی از بستنی‌فروشی‌های میدان، بستنی و فالوده خوشمزه اصفهان بخرید و کمی در محوطه میدان استراحت کنید. در میدان نقش جهان چندین درشکه هم برای گشتی به دور میدان وجود دارد که با کرایه آنها می‌توانید دور تا دور میدان را چرخ بزنید و از این سواری لذت ببرید. صدای سم اسبان و زنگوله‌های درشکه شما را به روزگاران دور می‌برد.

برای دیدن جاذبه‌های اصفهان باید چند روزی وقت گذاشت چون دیدنی‌های اصفهان تمامی ندارد. اگر می‌خواهید چند روزی در اصفهان اقامت داشته باشید و تصمیم دارید جایی در نزدیکی میدان نقش جهان بمانید، هتل جام فیروزه و مهانسرای سنتی اصفهان در کنار میدان نقش جهان می‌تواند انتخاب خوبی باشد. کمی دورتر و در فاصله پنج دقیقه‌ای و در نزدیکی دروازه دولت هتل پیروزی، مهمان‌پذیر کاخ اصفهان و مهمان‌پذیر میهن نیز از دیگر اقامتگاه‌های با امکانات مطلوب و نزدیک عالی‌قاپو هستند. در پایان گردش در نقش جهان هم می‌توانید از بهترین رستوران های اصفهان معروف‌ترین و خوشمزه‌ترین غذای سنتی اصفهان یعنی بریونی را سفارش دهید. 

فصل مناسب برای بازدید از عمارت عالی‌قاپو اصفهان

برای اینکه تجربه سفر به اصفهان و بازدید از عمارت عالی‌قاپو را به‌اتفاق خوشایندی در زندگی تبدیل کنید، بهتر است دوره خوش آب و هوایی را برای این سفر در نظر بگیرید. بازدید از عمارت عالی‌قاپو در زمستان‌های سرد اصفهان شاید ازنظر بودجه مقرون‌به‌صرفه باشد ولی زیبایی آن در پاییز و بهار تماشایی می‌شود. به‌خصوص در فصل بهار که طبیعت و تاریخ دست در دست هم می‌دهند تا منظره نفس‌گیری را در مقابل چشم مهمانان بسازند.

اطلاعات بازدید از عمارت عالی‌قاپو اصفهان

آدرس: اصفهان، خیابان استانداری، خیابان سپه، میدان نقش جهان، کاخ عالی‌قاپو

تلفن مجموعه عالی‌قاپو: 32222173-031

هزینه ورودی: برای بازدیدکننده ایرانی 5 هزار تومان و برای گردشگر خارجی 50 هزار تومان 

ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت 9 تا 16:30

روزهای تعطیل: تعطیلات سوگواری، اعتکاف و زمان نماز جمعه در روزهای جمعه

بازدید از کاخ عالی‌قاپو اصفهان با علاالدین تراول

اگر به اصفهان سفر هم نکرده باشید، تصاویر کاخ عالی‌قاپو را در میدان نقش جهان دیده‌اید. بنایی باشکوه با ظرافت و معماری فوق‌العاده‌ای که پس از گذشت سال‌های سال هنوز در میدان نقش جهان می‌درخشد. برای اقامت در اصفهان می‌توانید وارد صفحه رزرو آنلاین هتل‌ های اصفهان علاالدین تراول شوید و در کنار بازدید  از این شاهکار بی‌نظیر معماری از مجموعه تاریخی نقش جهان و دیگر  جاهای دیدنی اصفهان دیدن کنید.