مسجد شیخ لطفالله اصفهان
مسجد شیخ لطفالله از زیباترین و تماشاییترین بناهای تاریخی اسلامی کشورمان است که گنبدش زیباترین گنبد دنیاست و کاشیکاریهای آن از بارزترین نمونههای معماری شگفتآور ایرانی است. این مسجد در مجاورت دیدنیهای مشهور اصفهان در میدان نقش جهان یعنی عمارت عالیقاپو، بازار قیصریه و مسجد امام قرار دارد و برای کسانی که قصد رزرو تور اصفهان را دارند، گزینه بسیار مناسبی برای گردشگری است.
در دوره حکومت صفوی و در سال 982 هجری شمسی، اصفهان دارالحکومه و پایتخت ایران و در اوج شکوفایی بود و ساخت و سازهای ارزشمند بسیاری همچون خیابان چهار باغ، مسجد امام و میدان نقش جهان در این دوره انجام شد. شاه عباس دستور ساخت مسجد شیخ لطفالله را روی خرابههای مسجدی که از قبل در این مکان قرار داشت را داد.
مسئولیت ساخت این مسجد را محمدرضا اصفهانی بر عهده گرفت و توانست در مدت ۱۸ سال ساختمان حیرتانگیز مسجد را بسازد. مردم عادی اجازه ورود به این مسجد را نداشتند و فقط شاهعباس و خانواده سلطنتی از این مسجد استفاده میکردند؛ شاهعباس از سال 998 شمسی که این مسجد افتتاح شد تا زمان مرگ در این مسجد عبادت میکرد. برخی از باستانشناسان گفتهاند یک راهرو یا تونل مخفی از داخل مسجد تا عمارت عالی قاپو وجود داشته که خانواده سلطنتی از آن استفاده میکردند ولی امروزه اثری آن نیست.
به استناد منابع تاریخی این مسجد در دوره حکومت صفوی نامهای دیگری همچون ملا فتح الله و صدر نیز داشته اما در نهایت با نام شیخ لطفالله به روزگار ما رسیده است. در دوره رضاشاه پهلوی مسجد مرمت شد و گنبد و کاشیهای سردر بازسازی شدند. کتیبه نمای خارجی گنبد نشان میدهد که مرمت مسجد در سال ۱۳۱۵ شمسی و توسط اداره باستانشناسی صورت گرفته است. مسجد شیخ لطفالله واقع در میدان نقشجهان اصفهان در سال ۱۳۱۰ هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
یخ لطفالله از بزرگترین علمای شیعه بود که در لبنان امروزی زندگی میکرد. او با دعوت شاهعباس اول برای سکونت به ایران آمد. او ابتدا به مشهد و در ادامه به قزوین رفت تا در آنجا تدریس کند. شاهعباس به دلیل ارادتی که به شیخ لطفالله داشت، برای تجلیل از او، دستور ساخت مسجد مذکور را صادر کرد تا مکانی برای تدریس و برگزاری نماز باشد. از ابتدای افتتاح مسجد، شیخ لطفالله اقامه نمازجمعه را در این مسجد برعهده داشت تا در سال ۱۰۳۵ به علت بیماری درگذشت.
سبک معماری مسجد شیخ لطفالله به شیوه اصفهانی است که تنها گوشهای از نبوغ معماران اصفهانی را به نمایش عموم میگذارد، بهخصوص گنبد مسجد که یکی از زیباترین گنبدهای مدور دنیا به شمار میرود.
یکی از شاخصههای سبک معماری اصفهانی، انعکاس هفتباره صدا است که در این مسجد هم دیده میشود. کتیبهها و خطوط به کار رفته در مسجد، اثر هنرمندانه از دو خطاط دوره شاهعباس به نامهای علیرضا عباسی و باقر بنا هستند که زیبایی دوچندانی به این مسجد بخشیدهاند.
جالب اینکه در طراحی باغچهها و گلکاریهای میدان آزادی تهران از مسجد شیخ لطفالله الهام گرفته شده است با این تفاوت که در میدان آزادی بهجای استفاده از طرح دایرهای در گنبد، از نقش بیضیشکل استفاده شده است.
برای دولنگه در مسجد از چوب چنار یکپارچه استفاده شده که با گذشت ۴۰۰ سال بدون مرمت هنوز پابرجا است. حوضی هشتضلعی هم در فضای جلوی مسجد وجود داشته که در سال ۱۳۱۶ برداشته شد.
بالای سردر مسجد با مقرنسها و کاشیهای هفترنگ گل و گلدان، تزیین شده است. در قوس طاق در زمینه آبی، مقرنسکاری شمسه دیده میشود که جلوه خاصی به نما بخشیده است. کاشیهایی به رنگ فیروزهای و به شکل مارپیچ در حاشیه قوس اصلی سردر مسجد دیده میشود. این ویژگی در محراب مسجد هم وجود دارد؛ کاشیکاریهای ظریف معرق و مقرنس و نقوش اسلیمی به شکل بینظیری بر بالای طاق محراب نقش بستهاند.
در این باره گفتنیها بسیار است؛ برای درک معماری این بنای تاریخی باشکوه دو چشم لازم است که این همه شکوه را از نزدیک ببیند. پس زمان را از دست ندهید و با رزرو تور اصفهان این زیباییها را از نزدیک ببینید.
مسجد بیشبستان: مسجد شیخ لطفالله شبستان ورودی ندارد و علت نبود این فضا و یا شبستان ورودی، رعایت کردن تقارن در میدان نقش جهان بوده است. ازآنجاکه مسجد دقیقا روبهروی عمارت عالیقاپو واقع میشد، امکان طراحی یک حیاط یا صحن روبهقبله برای آن وجود نداشت.
مسجد بیمناره: یکی از ویژگیهای مسجد شیخ لطفالله نداشتن مناره است که این مسجد را از تمام مساجد دنیا متمایز کرده است. مناره پس از اسلام نشانهای بود برای وجود مسجد و محلی برای اقامه اذان و دعوت نمازگزاران به مسجد؛ و از آنجا که مسجد شیخ لطفالله را برای عبادت خصوصی شاه و خاندان او ساخته بودند و مردم عادی اجازه استفاده از آن را نداشتند، پس نیازی به ساخت مناره برای آن هم ندیدند. بعضی هم میگویند برای مسجد شیخ لطفالله مناره نساختهاند تا به داخل عالی قاپو دید نداشته باشد. دلایل متعددی برای نداشتن مناره برای این مسجد ذکر میکنند اما مدرک و قطعیتی در این خصوص وجود ندارد.
گنبد این مسجد مدورترین گنبد جهان است و در طول روز به سه رنگ در میآید: صبحها صورتی، حوالی ظهر کرمی و نزدیک غروب آجری میشود. شاید در نگاه اول نتوان متوجه نقش طاووس وسط گنبد شد اما اگر با دقت نگاه کنید میبینید که نقش طاووسی در میانه گنبد جلوهگری میکند.
طبق سبک معماری اسلامی، افراد باید هنگام ورود به فضای مسجد در جهت قبله قرار گیرند؛ این موضوع در مسجد شیخ لطفالله اتفاق نمیافتد. میدان نقشجهان در جهت قبله قرار نگرفته و معماران برای اینکه بتوانند مسجد را در جهت قبله قرار دهند، در ساخت مسجد از چرخشی ۴۵ درجه استفاده کردند آن هم با چنان ظرافت و دقتی که هیچگونه کجی و زاویهای از بیرون مسجد به چشم نمیخورد.
اکثر گردشگران داخلی و خارجی برای گشتوگذار در اصفهان، فصل بهار را برمیگزینند ولی باید در نظر داشت در این فصل پرگردشگر هزینه سفرها نسبتا بالا است و از طرفی هم برای تهیه بلیط ورودی اماکن دیدنی باید در صفهای طولانی منتظر ماند. حال اگر این سفر را به اوایل پاییز موکول کنید، هم از گرمای تابستان و سرمای زمستان در امان خواهید بود و هم خبری از شلوغی نخواهد بود. در ضمن پیشنهاد میکنیم در ساعات بعداز ظهر به دیدن مسجد بروید زیرا در این ساعات تابش نور به داخل و بیرون مسجد در بهترین حالت ممکن است.
مسجد تاریخی شیخ لطفالله در میدان معروف نقش جهان یا میدان امام واقع شده و بهحدی معروف است که بهراحتی میتوانید آن را پیدا کنید.
نشانی: شهر اصفهان، ضلع شرقی میدان نقش جهان، روبهروی عمارت عالی قاپو
ساعات بازدید از مسجد شیخ لطفالله: همهروزه بهجز هنگام نماز ظهر؛ در نیمه اول سال از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ و از ساعت۱۴ تا ۱۷؛ در نیمه دوم سال از ساعت ۹ صبح تا ۱۱:۳۰ و از ساعت ۱۳ تا ۱۶:۳۰
در زمان نماز ظهر امکان بازدید از مسجد شیخ لطفالله وجود ندارد.
اگر تمایل دارید در سفر به شهر گنبدهای فیروزهای، از این مسجد که از زیباترین دیدنیهای اصفهان است بازدید کنید، میتوانید با تور اصفهان علاءالدین تراول همراه شوید تا با برنامه گشتی متفاوت و جذاب علاوه بر این مسجد زیبا از دیگر جاذبههای گردشگری اصفهان هم بازدید کنید. همچنین برای اقامت در این شهر هم میتوانید با رزرو آنلاین هتلهای اصفهان نظیر هتل پارسیان کوثر اصفهان و هتل عباسی اصفهان اقامت خاطرهانگیز و باکیفیتی را تجربه کنید. با شماره 02174495 تماس بگیرید تا کارشناسان حرفهای ما درخصوص سایر خدمات شما را راهنمایی کنند.