گورستان تخت فولاد اصفهان

برخی گورستان های تاریخی تبدیل به جاذبه های گردشگری در دنیای معاصر شده‌اند. از گورستان ‏بختیاری هفشجان تا گورستان خالدنبی که رازهای ناگفته و پنهان هر ملتی را از میزان ارج و قرب مردگان ‏تا مذهب و خانواده و اعتقادات یک ملت را بازنمایی می‌کنند. گورستان‌های تاریخی که برای صدها سال ‏محل دفن مردگان بوده‌اند این خاصیت مضاعف را هم دارند که به بازدیدکننده‌ها امکان مقایسه‌ای زنده را ‏می‌دهند. تخت فولاد 75 هکتاری، به احتمال زیاد مدفن یوشع نبی بوده است و بسیاری از دانشمندان و ‏فضلا نیز در این گورستان آرمیده‌اند. تکیه‌گاهها و خانقاه‌های بسیاری در تخت فولاد ساخته شده، چرا که ‏این گورستان برای مدت زیادی محل تجمع دراویش بوده است. تخت فولاد مانند یک موزه در کنار مساجد، ‏تکایا، گورها و دیگر بناهای موجود، ده ها اثر هنری همچون هنرهای معماری، سنگ تراشی، گچ بری، ‏حجاری، نگارگری، خوشنویسی و غیره را گردهم آورده است. تخت فولاد به عنوان قبرستان تاریخی ‏اصفهان، به نام‌هایی همچون لسان الارض و بابا رکن الدین نیز مشهور بوده است. دلیل نامگذاری تخت ‏فولاد به این نام، یک داستان جالب دارد. می‌گویند امام حسن مجتبی (ع) زمانی که به اصفهان آمده بودند ‏در این ناحیه تختی از فولاد ساختند تا جادوی یهود را بی اثر کنند. روایت‌های دیگری نیز در این زمینه ‏وجود دارد برای مثال پولاد را که یکی از سرداران دیلمیان بوده، دلیل نامگذاری این گورستان می‌دانند، چرا ‏که اعتقاد داشتند او از سنگفرش خیابانی که میان پل خواجو و در وازه قبرستان وجود داشته، محلی را ‏شبیه تخت ساخته تا کشتی گیران در آنجا کشتی بگیرند. عده‌ای نیز بابا فولاد حلوایی از عرفای اهل تصوف ‏را که تختگاهی در این ناحیه داشت دلیل این نامگذاری می‌دانند. هنوز مشخص نیست تاریخ این گورستان ‏و پیدایشش برای چه دوره تاریخی بوده اما می‌دانیم که آنجا آثاری از دوره قبل از اسلام وجود دارد. این را ‏هم می‌دانیم که در دوره دیلیمیان، قصر کوچکی در این محل وجود داشته که متعلق به سرداری نظامی به ‏نام پولاد بازو بوده است. پولاد بازو، سکویی از تخته سنگ آنجا ساخته بود تا کشتی‌گیران در آنجا کشتی ‏بگیرند و افراد نیز بتوانند از آنجا کشتی را ببینند. این را هم می‌دانیم که از قرن پنجم هجری، یک سنگ ‏قبر آنجا هست که آن را متعلق به عارفی به نام بابا فولاد حلوایی می‌دانند. دراویش نیز پیش از صفویان، در ‏این محل خانقاهی ایجاد کرده بودند و آن را با نام آرامگاه بابا رکن الدین می‌شناختند. در عصر صفوی نیز ‏یک کاروانسرا در نزدیکی گورستان بنا کردند تا آنهایی که از سمت جنوب شهر وارد اصفهان می‌شدند در ‏آن چندی منزل کنند. تا این زمان، تخت فولاد یک قبرستان اختصاصی محسوب می‌شد و بزرگان مملکتی ‏را در آن دفن می‌کردند. در زمان شاه سلیمان، پادشاه صفوی، تخت فولاد وسعتش بیش از همیشه شد، ‏گفته می‌شود 400 تکیه و خانقاه در این زمان در گورستان تخت فولاد بوده است. اما تاریخ در شاه سلطان ‏حسین صفوی ورق خورد و فردی به نام ملامحمدباقر مجلسی از علمای دربار حکم داد تا صوفیان را از ‏اصفهان اخراج کنند و تکیه های آبادشان را ویران سازند. از آن پس، تخت فولاد، گورستانی عمومی شد. ‏فتحعلی شاه قاجار، به تخت فولاد توجه ویژه‌ای کرد و تکیه مادر شاهزاده را در آن ساخت اما به طور کلی، ‏قاجاریه دوران خوبی برای این محوطه تاریخی محسوب نمی‌شود. ظل السطان یا همان مسعود میرزا، حاکم ‏اصفهان و فرزند ناصرالدین شاه که بسیاری از بناهای باشکوه و پرابهت صفوی را به دلیل حسادت به ‏پادشاهان گذشته با خاک یکسان کرد، به تخریب بسیاری از بناهای تخت فولاد نیز مبادرت کرد. تکایایی ‏نیز در دوران پهلوی توسط خیرین در آنجا احداث شد. این گورستان تا سال 1363 نیز همچنان پذیرای ‏اموات بود تا اینکه پس از آن دفن مردگان به جز شهدای جنگ ایران و عراق در آن ممنوع شد. گورستان ‏جدید اصفهان باغ رضوان نام دارد. تکیه بختیاری ها یا همان تکیه میرفندرسکی، از مهم‌ترین بناهای ‏تاریخی این منطقه است. اگر قصد سفر به اصفهان را دارید، همسفر تور اصفهان علاءالدین تراول باشید و ‏عجایب و شگفتی‌های این شهر را با ما بهتر بشناسید. رزو هتل های اصفهان نظیر هتل عباسی و اجاره ‏سالن و تالارهای اصفهان و خرید بلیط قطار و هواپیما از دیگر فعالیت های علاءالدین تراول در حوزه ‏تشریفات و گردشگری است، کافیست با شماره 02174495 تماس حاصل نمائید. ‏