بازار یکی از عناصر کهن در معماری ایران به شمار میآید که سابقه آن به دوران باستان باز میگردد. در زمانهای گذشته با توجه به نیاز افراد جامعه به خرید مایحتاج زندگی، بازارها به شیوهای ابتدایی ساخته میشدند. پس از آن در دوران سلجوقیان که مصادف با رونق شهرها و آرامش نسبی اوضاع جامعه بود، بازارهایی بزرگ در بیشتر نقاط ایران ساخته شد. بازارها با توجه به نوع کارکردشان به انواع و اقسام مختلفی دستهبندی میشوند که بازارهای ادواری، ثابت، بین راهی و غیره از آن جملهاند. اجزای مختلف بازار شامل: راسته، تیمچه، قیصریه، دکان، سرا و فضاهای جانبی دیگری است که به فراخور وجود بازار نیاز به آنها ضروری بود. از فضاهای جانبی میتوان به حمام، مسجد، قهوه خانه و خوراک خانه اشاره کرد.
بازار سمنان یکی از یادگارهای دوران قاجار در شهر کویری سمنان است که در ساخت آن از مصالحی چون خشت و آجر استفاده کردهاند. بازار سمنان دارای دو بخش شمالی و جنوبی است. قسمت شمالی دارای 254 باب مغازه و طولی در حدود 1.5 کیلومتر را به خود اختصاص میدهد. در بازار شمالی که به نامهای قدیمی خود "راسته بازار" یا "بازار بالا" بیشتر شناخته میشود، مسجد، حمام و کاروانسرا نیز وجود دارد. بازار جنوبی در راستای بازار شمالی قرار گرفته و 50 باب مغازه را در خود جای داده است و کسبه در شلوغی و ازدحام بازار به کسب و کار مشغولاند. بازار بخش جنوبی طولی در حدود 200 متر دارد و به بازار کوچک یا بازار پایین هم شناخته میشود.
بخشی از بازار سمنان به بازار شیخ علاءالدوله مشهور است. شیخ علاءالدوله یکی از بزرگان اهل تصوف بود که خانقاهی نیز در روستای صوفی آباد داشت، روستایی که هنوز پابرجاست. این بخش از جنوب شرق خیابان امام شروع میشود و تا گورستان قدیمی سنادره (قبرستان علمدار) در غرب میدان امام سمنان امتداد مییابد. شیخ علاءالدوله کسی بود که این بخش بازار سمنان را بنا نهاد، بخشی سرپوشیده با طاقهای ضربدری و آجرکاری های زیبا. البته این بخش بازار سمنان به بازار مرده ها نیز شهرت دارد! البته در این بازار، مردهها خرید و فروش نمیکنند و دلیل این نامگذاری قرار گرفتن این بخش بازار در مسیر انتقال اموات به قبرستان علمدار است. این بخش بازار در دوره ایلخانی ساخته شده و اکنون به علت احداث خیابان امام بخش زیادی از آن تخریب شده است. اکنون بخشی از بازار از ابتدای بازار جنوبی (پایین بازار) تا ابتدای خیابان امامزاده یحیی باقی مانده که بخش کوچک اما زندهای از شهر را تشکیل میدهد.
در کنار بازدید از بازار سنتی سمنان که حدودا دویست سال قدمت دارد، میتوانید به تکیه پهنه، تکیه ناسار، موزه گرمابه حضرت (موزه پهنه)، امامزاده یحیی و مسجد جامع سمنان هم که در دل بازار قرار گرفتهاند بروید و لذت ببرید.
جالب است بدانید که بازار سمنان در زمان پهلوی و پس از خیابانکشیهای شهر به دو بخش تبدیل شد. برای رسیدن به بازار سمنان میتوانید به میدان امام سمنان بروید و با گشت و گذار در بازار و خرید سوغات سمنان نظیر کماچ و نان شیرمال برای دوستان و آشنایان خاطره سفر به سمنان را ماندگار سازید. در تورهای ایرانگردی علاءالدین تراول ایران را با ما زیباتر از همیشه ببینید. با مراجعه به سایت علاءالدین تراول رزرو هتل های سمنان نظیر هتل گوت که مال و هتل جهانگردی سمنان و بلیط هواپیمای خود را در کمترین زمان ممکن انجام دهید.