آرامگاه سعدی شیراز

آرامگاه سعدی شیراز

شیراز شهر بهار نارنج، شهر راز و نیاز، تخت جمشید و آرامگاه حافظ صدها دیدنی دارد که در این میان آرامگاه سعدی یا سعدیه خانه ابدی شاعر بلندآوازه ایرانی و یکی از معروف‌ترین دیدنی‌های این شهر است که همواره مورد توجه ادب‌دوستان و اهالی فرهنگ و هنر بوده است. حال و هوای خاص این مکان برای هر بازدیدکننده‌ای جذابیت دارد و بنای منحصر‌به‌فرد آن، ‌که ترکیبی از معماری قدیم و جدید است با ستون‌های افراشته و کاشی‌های لاجوردی، دل هر گردشگری را می‌برد. این مکان در زمان حیات سعدی، محل زندگی او بود و پس از مرگ، تبدیل به مقبره او شد. اگر علاقه‌مندید به شیراز سفر کنید، می‌توانید با تور شیراز علاالدین تراول همراه شوید.

تاریخچه سعدیه؛ از خانقاه تا آرامگاه

آنچه که امروز آرامگاه سعدی شناخته می‌شود، درواقع خانقاه او بوده که اواخر عمرش را در آنجا سپری کرده و پس از وفات نیز در همین مکان، دفن شده است. برای اولین بار در قرن هفتم مقبره سعدی زینت داده شد که حدود 57 سال پس از درگذشت او بود. در سال ۹۹۸ هجری قمری به دستور حکمران فارس مقبره سعدی را  با خاک یکسان کردند. در سال ۱۱۸۷ هجری  کریم‌خان زند، دستور داد بنایی از گچ و آجر بالای مزار ساخته شود؛ که به عمارت ملوکانه معروف شد.

 در اوایل دوران قاجار، یکی از علمای شیراز بازهم دستور تخریب و شکستن سنگ مزار سعدی را داد. اما مدتی بعد قوام‌الملک شیرازی سنگی را برای مزار سعدی تهیه کرد. این سنگ تا مدت‌ها بر سر مزار قرار داشت تا اینکه با سنگی که هم‌اکنون بر روی مزار است تعویض شد. داماد فتحعلی شاه، فتحعلی‌خان صاحب‌دیوان در سال 1301 شمسی آرامگاه را مرمت کرد و بعد از آن امورات و اداره مقبره بر عهده شخصی به نام کربلایی سید زین‌العابدین چینی قرار گرفت. در دوره پهلوی و در سال۱۳۳۰ خورشیدی، عملیات ساخت بنای جدید آرامگاه سعدی به پایان رسید. این بنا تلفیقی از معماری قدیم و جدید ایرانی بود و با اقتباس از کاخ چهل‌ستون طراحی شد و در سال 1354 در لیست آثار ملی ایران قرار گرفت. در سال 1380 وسعت سعدیه به 5/4 هکتار رسید و نقش آن روی سکه‌های پانصد ریالی و اسکناس‌های یک‌صد هزار ریالی چاپ شد.

معماری آرامگاه سعدی

بنای کنونی آرامگاه سعدی کاری از معمار مدرنیست ایرانی، محسن فروغی است که طراحی آن را در سال 1330 و با  الهام از عناصر معماری سنتی ایران انجام داده است. زیربنای سعدیه در حدود 257 مترمربع است که از بیرون به شکل  مکعب به نظر می‌رسد؛ اما از داخل، به‌صورت هشت‌ضلعی، و دیوارهای آن از جنس مرمر است و نمای بیرونی از سنگ است. سنگ‌های استفاده شده در پایه‌های بنا، سیاه هستند و ستون‌ها و جلوی ایوان از سنگ گرانیت قرمز ساخته شده‌اند. هشت ستون با سنگ‌های قهوه‌ای در جلوی مقبره قرار دارند و گنبدی از کاشی‌های فیروزه‌ای بالای بنا وجود دارد که جلوه‌ای خاص به آن بخشیده است. ساختمان اصلی سعدیه از دو ایوان عمود بر یکدیگر تشکیل شده و مزار شیخ اجل در گوشه میان این دو ایوان و در وسط هشت‌ضلعی قرار دارد. هفت کتیبه در بنا نصب شده است و بخش‌هایی از بوستان، گلستان، قصاید و سایر اشعار سعدی روی آن دیده می‌شود.

بخش‌های مختلف آرامگاه سعدی

با ورود به محوطه آرامگاه، ستون‌های برافراشته مزار، پیش رویتان قرار می‌گیرند و صلابت و شکوه خاصی را به نمایش می‌گذارند. برای رسیدن به مقبره باید از میان باغی گذشت که با گیاهان و درختان آراسته شده و به سبک ایرانی درختکاری، باغچه‌بندی و گل‌کاری شده است. در هر گوشه از آرامگاه می‌توان اشعاری را دید که درسی از زندگی روایت می‌کنند. در وسط محوطه باغ، دو حوض به شکل مستطیل‌ در دو طرف آرامگاه ساخته شده‌ است.

گردش آب در سعدیه

ویژگی بارز باغ‌های ایرانی نقش پررنگ آب است. در مجموعه سعدیه، قنات‌ها و حوض‌هایی وجود دارد که عبارت‌اند از:

قنات سعدیه: این قنات در عمق ده متری و زیر صحن آرامگاه قرار دارد و گوگرد و جیوه فراوانی دارد. آب این قنات پس از جریان در زیر زمین، درنهایت به حوضی به نام حوض ماهی می‌ریزد.

حوض ماهی: حوض ماهی حوضی هشت‌ضلعی است که با زیربنایی در حدود 30 مترمربع در سمت چپ آرامگاه قرار دارد. می‌گویند سعدی کنار زاویه خود، حوضچه‌هایی از مرمر ایجاد کرده بود که آب در آن‌ها جاری بود و بین مردم شیراز از گذشته مرسوم بوده که مخصوصا در شب چهارشنبه‌سوری در این آب شستشو کنند. آنها معتقد بودند این آب گرفتاری‌ها را حل می‌کند.

کوچه حمام سعدی: در فاصله حدود 150متری آرامگاه سعدی، محلی است که به کوچه حمام سعدی مشهور است.  مردم برای برآورده شدن حاجات خود به آنجا می‌روند و تن خود را در آب روان آن می‌شویند.

 در دوره حاضر هم امکانی فراهم شده که در روزهای چهارشنبه‌سوری بانوان از ساعت 12 تا 24 و آقایان از ساعت 24 تا 8 بامداد در این مکان تنی به آب بزنند. اغلب مردم از گذشته، بر این باور هستند که این آب، جادو و سحر را باطل کرده و مشکلات برآمده از آن‌ها را برطرف می‌کند. بیشتر کشاورزان، ظرفی از این آب برای مزارع خود می‌برند تا به برکت این آب محصول بیشتری به دست بیاورند.

حوض سکه: پس از کم شدن آب حوض ماهی، مردم برای برآورده حاجات، سکه‌های خود را در حوض دیگری می‌اندازند. شاید این‌ کار بیشتر شبیه یک تفریح و خرافه باشد؛ اما فلسفه و ریشه انداختن سکه در آب، به آیین میترا در دین زرتشت بازمی‌گردد. در این آیین، آب مظهر پاکی بود و پیروان آن معتقد بودند با بخشیدن قسمتی از مال خود به الهه آب، مالشان برکت پیدا می‌کند. درواقع ریختن سکه در آب نوعی نذر و بخشش محسوب می‌شود.

مقبره شوریده شیرازی

در اطراف مزار سعدی، قبور بزرگان زیادى وجود دارد که در این مکان، دفن شده‌اند که یکی از آنها، شوریده شیرازی است. او، فرزند اهلی شیرازی، شاعر مشهور دوره صفویه بوده است. این شاعر در هفت‌سالگی از هر دو چشم نابینا شد و صورتش آبله‌گون گشت؛ اما بعد از چند سال به شاعری توانا تبدیل شد و در سال 1345 هجری قمری وفات یافت. آرامگاه سعدی در سمت چپ به رواقی متصل می‌شود که هفت طاق در آن وجود دارد و با کف‌سازی‌های سیاه رنگ به مزار شوریده شیرازی می‌رسد. این آرامگاه در یک اتاق مجزا قرار گرفته است و کتیبه‌ای روی سردر اتاق دیده می‌شود که شاعر را معرفی می‌کند.

کتابخانه سعدیه 
در غرب آرامگاه سعدی، ساختمان سفیدرنگی وجود دارد که کتابخانه کوچک ولی پربار سعدیه است. این کتابخانه در سال 1351 تاسیس شد و فقط یک سالن دارد. کتاب‌های این کتابخانه را نهاد کتابخانه‌های عمومی تامین می‌کند.

دسترسی به آرامگاه سعدی

سعدیه شیراز در ۵ کیلومتری مرکز شهر شیراز به سمت شمال شرق است. باغ دلگشا و سعدیه در کنار هم قرارگرفته‌اند و این امر باعث شده که این مکان نه‌تنها یک مکان تاریخی بلکه محیطی تماشایی و سرسبز برای گذراندن اوقات باشد. آرامگاه سعدی در محدوده‌ای قرار گرفته که از اکثر هتل‌های شیراز به‌راحتی به آن دسترسی خواهید داشت. اگر قصد سفر و اقامت در شهر شیراز را دارید هتل بزرگ شیراز، هتل رویال شیراز و هتل ارگ شیراز پیشنهاد ما به شما است.

اطلاعات بازدید از آرامگاه سعدی

بهترین زمان برای بازدید از شیراز و دیدار آرامگاه شیخِ اجل، به گفته خود شاعر، فصل بهار است و بهترین ماه، اردیبهشت؛ اما برای آنان که دوستدار سکوت و آرامش‌اند، فصل پاییز زمان مناسبی است.

ساعات بازدید: همه‌روزه از 8:30 تا 22:30

ایام تعطیلی: تعطیلات سوگواری رسمی

هزینه بازدید: بازدیدکنندگان ایرانی 5,000 تومان، گردشگران خارجی 50,000 تومان

برای کسب اطلاعات بیشتر، اطلاع از باز بودن آرامگاه در روزهای خاص و تهیه بلیت می‌توانید با شماره 071373302300 تماس بگیرید.

بازدید از آرامگاه سعدی با علاالدین تراول

آرامگاه سعدی در شیراز نمادی از عظمت ادبی، هنری و فرهنگی ایران است که همه‌ساله بازدیدکنندگان بسیاری را به خود جلب می‌کند. برای رزرو آنلاین تورهای ایرانگردی با علاالدین تراول همراه شوید و با چند کلیلک مقدمات سفر به شهر شعر و بهارنارنج مانند رزرو هتل های شیراز را فراهم کنید و در کنار بازدید از آرامگاه سعدی، از دیگر جاذبه‌های شیراز همچون آرامگاه حافظ، باغ ارم و باغ دلگشا دیدن کنید.