تاریخچه بازار سنتی همدان
قدمت بازار سنتی همدان به دوران باستان بازمی‌گردد. شواهد حاکی از آن است که در محل کنونی بازار، در زمان حکومت مادها، بازاری وجود داشته است. برخی از مورخین معتقدند که هسته اولیه بازار فعلی همدان به دوره سامانیان در قرن چهارم هجری قمری تعلق دارد. با این حال، شکل و معماری کنونی بازار بیشتر به دوران صفویه و قاجار نسبت داده می‌شود.
بازار سنتی همدان در طول تاریخ، نقش مهمی در اقتصاد و تجارت ایران ایفا کرده است. این بازار به دلیل موقعیت جغرافیایی همدان در مسیر جاده ابریشم، از رونق و اعتبار زیادی برخوردار بوده است. مجموعه تاریخی بازار سنتی همدان در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بازار بزرگ همدان متشکل از راسته‌های متعددی است که هر کدام به صنف یا کالای خاصی اختصاص دارد. ازجمله راسته‌های معروف این بازار می‌توان به راسته مسگرها، زرگرها، فرش‌فروش‌ها، سمساری‌ها، عطاری‌ها و علاف‌ها اشاره کرد.
بازار سنتی همدان مانند سایر بازارهای تاریخی ایران، مسقف ساخته شده است اما امروزه به دلیل گسترش بازار، بخش‌هایی از آن مسقف نیست. با این حال بخش‌های مسقف، از گنبدهایی با یک پایه الوار چوبی به عنوان نگهدارنده تشکیل شده‌اند. این گنبدها در گرمای تابستان نقش خنک‌کننده داشته و در زمستان سرد همدان، از بارش برف‌وباران و ازبین‌رفتن کالاهای بازاریان جلوگیری می‌کنند. بازار سنتی همدان از لحاظ بصری، جلوه باشکوهی برای گردشگران داخلی و خارجی و علاقه‌مندان به معماری قدیمی ایرانی دارد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین عناصر معماری این بازار اشاره می‌کنیم:
راسته‌ها: بازار سنتی همدان از مجموعه راسته‌های متعددی تشکیل شده است که هر کدام به صنف یا کالای خاصی اختصاص دارد. این راسته‌ها معمولا به صورت خطی و در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و با سقف‌های ضربی و گنبدی پوشیده شده‌اند. در برخی از راسته‌ها، حجره‌ها به صورت دو طبقه ساخته شده‌اند که طبقه فوقانی به عنوان محل کار و زندگی کسبه مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
تیمچه‌ها: تیمچه‌ها فضاهای سرپوشیده و محصور هستند که در داخل راسته‌ها قرار دارند و به کاروانسراها شباهت دارند. تیمچه‌ها معمولا دارای حیاط مرکزی هستند و حجره‌ها در اطراف آن قرار گرفته‌اند. از تیمچه‌ها برای داد و ستد کالاهای نفیس و گران‌قیمت استفاده می‌شده است.
سراها: سراها نیز فضاهای سرپوشیده هستند که در داخل بازار قرار دارند و کارکردی مشابه تیمچه‌ها دارند. با این تفاوت که سراها معمولا کوچک‌تر از تیمچه‌ها هستند و حجره‌های آنها ساده‌تر ساخته شده‌اند. از سراها برای داد و ستد کالاهای معمولی و روزمره استفاده می‌شده است.
چهارسوها: چهارسوها محل تقاطع دو راسته اصلی بازار هستند و معمولا دارای گنبدی بزرگ و مرتفع هستند. چهارسوها به عنوان مکان‌های عمومی و برای استراحت و تبادل نظر کسبه و مردم مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
دالان‌ها: دالان‌ها گذرگاه‌های باریکی هستند که راسته‌های مختلف بازار را به هم مرتبط می‌کنند. دالان‌ها معمولا دارای سقف‌های کوتاه و طاقچه‌هایی هستند که برای قرار دادن کالا از آنها استفاده می‌شده است.
تزئینات: بازار سنتی همدان از نظر تزئینات نیز بسیار غنی است. در حجره‌ها، تیمچه‌ها، سراها و چهارسوها از انواع مختلف کاشی‌کاری، آجرکاری، گچ‌بری و نقاشی استفاده شده است.
بازار سنتی همدان دارای عناصر دیگری مانند مسجد، حمام، آب‌انبار و برج نیز بوده است که هر کدام کارکرد خاص خود را داشته‌اند. سرای حاج طاهر، مسجد امام خمینی، حمام حاج ملا باشی و ... از دیگر جاذبه‌های دیدنی بازار سنتی همدان هستند.
بازار سنتی همدان تنوع کالایی بسیار بالایی دارد و می‌توانید در آن تقریبا هر چیزی را که نیاز دارید پیدا کنید. برخی از مهم‌ترین اقلامی که می‌توانید در بازار سنتی همدان خریداری کنید عبارتند از:
فرش و قالیچه: همدان به عنوان مهد فرش ایران شناخته می‌شود و بهترین فرش های ایران در این بازار عرضه می شوند.
سفال: سفال همدان از شهرت جهانی برخوردار است و در بازار سنتی این شهر می‌توانید انواع ظروف سفالی، تزیینی و کاربردی را خریداری کنید.
چرم: چرم همدان نیز از کیفیت بالایی برخوردار است و در بازار سنتی این شهر محصولات چرمی فراوان است.
فلزکاری: در بازار سنتی همدان می‌توانید انواع ظروف و اشیاء فلزی مانند مس، برنج و نقره را خریداری کنید.
مبل و منبت: همدان از جمله مراکز مهم تولید مبل و منبت در ایران است و در بازار سنتی این شهر می‌توانید انواع مبلمان و اشیاء منبت‌کاری شده را خریداری کنید.
شیرینی و آجیل: همدان به شیرینی‌ها و آجیل‌های خوشمزه‌اش معروف است و در بازار سنتی این شهر می‌توانید انواع شیرینی‌های سنتی، باقلوا، گز، پشمک و آجیل‌های تازه را خریداری کنید.
عرقیات: در بازار سنتی همدان می‌توانید انواع عرقیات گیاهی مانند گلاب، بیدمشک، نعنا و نسترن را خریداری کنید.
انواع پوشاک سنتی و محلی، لباس‌های روزمره و سایر ملزومات پوشاک، لوازم منزل و لوازم جانبی و ... نیز به وفور در بازار سنتی همدان یافت می شود.
بازار سنتی همدان در مرکز شهر همدان، در محدوده خیابان‌های شهدا، اکباتان و باباطاهر قرار گرفته است.
آدرس دقیق آن: استان همدان، شهر همدان، خیابان شهدا، میدان امام خمینی
ساعت کاری: شنبه تا پنجشنبه: 9 صبح تا 7 بعد از ظهر و جمعه: 9 صبح تا 1 بعد از ظهر
هزینه ورودی: رایگان
بازار سنتی همدان در مرکز شهر همدان واقع شده است و در اطراف آن جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی متعددی وجود دارد. در اینجا به برخی از این جاذبه‌ها اشاره می‌کنم:
آرامگاه بوعلی سینا: این آرامگاه محل دفن بوعلی سینا، فیلسوف و دانشمند مشهور ایرانی است.
گنجنامه: گنجنامه نام صخره‌ای بلند در دامنه کوه الوند است که بر روی آن کتیبه‌هایی به خط میخی از دوران هخامنشیان حک شده است. در کنار این کتیبه‌ها، آبشار زیبایی نیز وجود دارد که به عنوان یکی از جاذبه‌های طبیعی همدان شناخته می‌شود.
موزه همدان: موزه همدان یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های ایران است که در آن مجموعه‌ای از آثار باستانی مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی ایران به نمایش گذاشته شده است.
مسجد جامع همدان: مسجد جامع همدان یکی از قدیمی‌ترین مساجد ایران است که در دوره سلجوقیان ساخته شده است. این مسجد دارای معماری زیبایی است و از جمله آثار ارزشمند تاریخی همدان به شمار می‌رود.
بازار سنتی همدان یکی از قدیمی ترین بازارهای ایران و در واقع یک موزه زنده از تاریخ و فرهنگ ایران است. اگر به دنبال تجربه‌ای منحصر به فرد از ایران هستید، حتما از این بازار دیدن کنید. اگر قصد سفر به همدان را دارید همراهی با علاالدین تراول بهترین انتخاب است. شما می توانید با کلیلک بر روی رزرو آنلاین تور همدان به صفحه مربوطه رفته و رزرو خود را نهایی کنید. برای اقامت در همدان نیز می‌توانید با رزرو آنلاین هتل های همدان همچون هتل پنج ستاره لوکس پارسیان همدان، هتل امیران، هتل باباطاهر و ... اقامتی خاطره‌انگیز را تجربه کنید.
