پل خواجو اصفهان
از میدان نقش جهان تا زاینده رود، اصفهان شهر نصف جهان و مرکز دیدنیترین معماریهای ایران است. در میان این همه شگفتی پل خواجو یکی از زیباترین پلهای تاریخی اصفهان است که معماری منحصربهفردی دارد. کاشیکاریهای ظریف این پل و قرینهسازی استادانه آن، نشان از اوج هنر دوره صفویه دارد. قدم زدن روی پل خواجو، آنهم در هنگام غروب و اوایل شب، تفریحی بسیار لذتبخش برای گردشگران است. این پل یکی از دیدنیهای اصفهان است که اسرار و شگفتیهای بسیاری دارد. پیشنهاد میکنیم با تور اصفهان همراه شوید و در کنار بازدید از جاذبههای اصفهان از قدم زدن روی این پل تاریخی هم لذت ببرید.
پل خواجو یکی از زیباترین پلهای تاریخی اصفهان است که معماری منحصربهفردی دارد. کاشیکاریهای ظریف این پل و قرینهسازی استادانه آن، نشان از اوج هنر دوره صفویه دارد. قدم زدن روی پل خواجو، آنهم در هنگام غروب و اوایل شب، تفریحی بسیار لذتبخش برای گردشگران است. این پل یکی از دیدنیهای اصفهان است که اسرار و شگفتیهای بسیاری دارد. پیشنهاد میکنیم با تور اصفهان همراه شوید و در کنار بازدید از جاذبههای اصفهان از قدم زدن روی این پل تاریخی هم لذت ببرید.
پل خواجو به دستور شاهعباس دوم صفوی در سال ۱۰۶۰ ساخته شد. در ابتدا نام این پل حسن بیک بود که مربوط به دوران تیموریان میشد، اما پل قدیمی را تخریب کردند و پل زیبای خواجو را بهجای آن ساختند. این شاهکار تاریخی، نامهای مختلفی همچون تیموری، بابا رکنالدین، شاهی، حسن بیک، شیراز، حسنآباد، خواجه و گبرها دارد که هرکدام از این نامگذاریها فلسفهای دارد. در بخش میانی پل، ساختمانی شکیل به نام «بیگلربیگی» واقع شده که با طاقهای زیبا و خیرهکننده برای استراحت و تفریح شاهعباس دوم و خانواده صفوی ساخته شده بود.
هدف از ساخت این پل در ابتدا، برقراری ارتباط میان دروازه حسنآباد و محله خواجو با راه شیراز و تخت فولاد بود. چند سال بعد قرار بر این شد که از پل خواجو بهعنوان سد و آببند هم استفاده کنند. به همین دلیل در سال ۱۰۶۸ آببندهایی هم برای پل ساختند که وقتی بسته بود، آب پشت سد جمع میشد و دریاچهای تشکیل میداد.
پل خواجو علاوه بر اینکه راه گذری برای ارتباط به دو سوی زایندهرود بود، محل تفریحاتی چون تماشای مسابقات قایقرانی، محل خوشگذرانی پادشاه و خانوادهاش و تفرجگاه مردم نیز محسوب میشده است. این پل در سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
پل خواجو یکی از شاهکارهای ماندگار هنر عصر صفویه است. این پل چهار طبقه دارد و از جنس آجر، سنگ، و ساروج ساخته شده است. طول پل 150متر و عرض آن 14 متر و راه گذرش 7 و نیم متر است. 21 جو و 26 دهانه دارد. البته آنچه امروز در مورد طول و قسمتهای دیگر پل میبینیم با گذشته متفاوت است چراکه پل خواجو درگذر زمان دچار تغییراتی شده و بخشهایی از آن از بین رفته است. پایههای پل روی سنگی گرد به نام کنگلومرا قرار دارد. بستر رودخانه در نزدیکی پایهها برای کم کردن فرسایش، سنگفرش شده است. محاسبات دقیق پل در تمام جهات و شکل پایهها باعث شده که باوجود وزن زیاد پل، اینهمه سال در برابر فشار آب مقاومت کند.
فرم پایهها مانند آبشکن عمل میکند و جریان آب را به وسط رودخانه هدایت میکند و کشوهای روی دریچهها باعث کنترل جریان آب میشود. طاقهای پل بهگونهای است که پایداری بسیاری دارد. طراحی پل خواجو تقارن انعکاسی یا آینهای دارد که اگر زیر پل بایستید متوجه این نوع تقارن خواهید شد. طراحی پل کاملاً هوشمندانه انجام گرفته و قرینهسازی آن بینظیر است. تناسب میان طول و عرض پل هم باعث شده تا فضا برای تأمین نور و دیدن دو طرف پل کافی باشد.۵۱ غرفه کوچک و بزرگ در دو طرف بخش داخلی پل هم بر جذابیت پل افزوده است.
یکی از ابتکارات معماران ایرانی در ساخت این پل و پلهای مشابه ساختن ملاط مخصوص ساروج با ترکیب رس و آهک است. معماران دو روز گل ترکیبشده را ورز میدادند و بعد ترکیبی از خاکستر کوره حمام، تخم و پرزهای نوعی نی به آن اضافه میکردند. پل خواجو دو ضلع شرقی و غربی دارد که در هرکدام ساختمان شاهنشین یا بیگلر بیکی با چند اتاق پر از نقاشیهای زیبا وجود دارد. این ساختمان هم اقامتگاه موقتی خانواده شاه بوده و هم جایگاه بزرگانی که برای تماشای قایقرانی و مسابقات شنا و روی دریاچه مصنوعی پشت سد به آنجا میآمدند. ظاهرا در آن دوران فوارههایی هم اطراف پل وجود داشته اما اکنون اثری از آنها نیست.
از معماری شگفتانگیز پل که بگذریم، در ادامه به حقایق جالبی درباره پل خواجو اشاره میکنیم:
پل آبدوست: پایههای پل خواجو برای ایستادگی نیازمند آب هستند و آب نهتنها باعث فرسایش پل نمیشود بلکه آن را مستحکمتر هم میکند.
شیرهای سنگی: در دو سمت پل خواجو دو شیر سنگی قرار دارند که گویی نگهبانان این پل تاریخی هستند. این شیرها بهصورت نمادین حدود چهار قرن است که از پل خواجو مراقبت میکنند و محبوبیت زیادی دارند. برق چشمان شیرهای سنگی به هنگام شب بسیار دیدنی است. روی شیرها حکاکیهایی از ورزشهای باستانی ایرانیان وجود دارد و حرف اول اسم سازنده شیر هم روی این آثار حک شده است.
قبلهنما: در نزدیک مجسمه شیر و روی تختهسنگی که در شمال پل قرار دارد، قبلهنمایی به شکل خورشید تعبیه شده است.
شمع پل خواجو: یکی از جالبترین ویژگیهای پل خواجو در شمع آن است. اگر در طبقه پایین پل و روی لبه آن بایستید و با زاویه ٣٩ درجه به ترکیب طاقها، دیوارهها و نشیمنگاهها نگاهی بیندازید، تصویری به شکل شمع خواهید دید که بهصورت سهبعدی از محل تلاقی دیوارههای پشتی و جلویی ایجاد شده است. این شمع، شمعی کامل است که اشکهایی هم روی آن دیده میشود که حکایت خاص خودش را دارد.
عقابی با بالهای باز: تصویر پل از آسمان، عقابی با بالهای گشوده را در ذهن تداعی میکند. بهگونهای که شاهنشین سر عقاب و کنگرههای طبقات، بالهای عقاب است.
علامتهای عجیبوغریب: اگر با دقت به سنگهای طبقه پایین پل نگاه کنید، متوجه علامتهایی عجیب میشوید که معلوم نیست توسط چه کسی یا چه کسانی روی سنگها کنده شده است. حرف و حدیث درباره این علامتها بسیار است. بعضیها میگویند هرکدام از این علامتها مربوط به یکی از سنگتراشهای دوره صفوی بوده که با این کار تعداد سنگهایی که تراشیده بودند و مزدشان را مشخص میکردند. برخی هم این علامتها را علایم حروف یونانی میدانند و میگویند بعضی از سنگتراشان، یونانی بودند که برای ساخت پل خواجو از سنگ ویرانههای کاخهای ساسانیان در منطقه جی اصفهان استفاده میکردند. بههرحال راز این علائم عجیب همچنان باقی است و حقیقت مشخص نشده است.
سنگ قبرهای مرموز: سنگ قبرهای قدیمی و بسیار نفیسی همراه با تعداد بسیاری تخت سنگ حجاریشده، در حفاریهای سال ٨٨ که بهمنظور ترمیم و بازسازی پل صورت گرفت، کشف شدند که متاسفانه بیشترشان طی همان عملیات حفاری از میان رفتند و تعدادی هم بهمنظور حفاظت و نگهداری به موزه سنگ تخت فولاد منتقل شدند.
اصفهان همیشه زیباست، اما فصل بهار و پاییز بهترین فصول برای داشتن یک سفر خاطرهانگیز به اصفهان است؛ مخصوصا اگر آب در زایندهرود جاری باشد. از آنجا که اصفهان تابستانهای بسیار گرم و زمستانهای بسیار سردی دارد، این مسئله میتواند مانع گشتوگذار دلخواه و لذت یک سفر خوب باشد.
پل خواجو راه ارتباطی خیابان کمال اسماعیل به بلوار آیینهخانه است بنابراین از طریق هر یک از این خیابانها میتوان به پل خواجو دسترسی یافت.
آدرس: استان اصفهان، شهر اصفهان، پل خواجو
دیدنیهای اصفهان بسیارند؛ شما میتوانید پس از گذران وقت در کنار پل خواجو از جاذبههایی همچون باغ گلهای اصفهان، سی و سه پل، میدان نقشجهان، چهلستون، کاخ هشت بهشت هم دیدن کنید.
اصفهان شهر گنبدهای فیروزهای و نصف جهان است و زیباییهای تاریخی و طبیعی بسیاری دارد. پیشنهاد میکنیم به اصفهان سفر کنید و در کنار بازدید از اماکن تاریخی، تفریحی، بازارها و ... بازدید از پل خواجو را حتما در برنامه سفرتان بگنجانید و سفری متفاوت را تجربه کنید. میتوانید اطلاعات تور اصفهان یا سایر تورهای داخلی را در صفحه رزرو آنلاین تورهای ایرانگردی مشاهده نمایید. اگر اهل اقامت در هتل هستید، بدون معطلی به صفحه رزرو هتل های اصفهان سری بزنید و هتل مورد نظرتان را انتخاب کنید. همچنین میتوانید کلیه خدمات گردشگری موردنیاز خود از خرید بلیط هواپیما تا برنامهریزی سفرهای ویژه و اقامت در بهترین هتلها و اقامتگاههای بومگردی را از گروه علاالدین تراول بخواهید. همین امروز برای سفری متفاوت با شماره ۰۲۱۷۴۴۹۵ تماس بگیرید.