سد گوران قشم

سد گوران قشم 

قشم بزرگ‌ترین جزیره ایران، کلکسیونی از زیباترین، متفاوت‌ترین، باستانی‌ترین و بی‌نظیرترین جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی ایران است. از طولانی‌ترین غار نمکی جهان گرفته تا جزایر و جنگل‌هایی که با جزر و مد دریا پیدا و پنهان می‌شوند، همگی یکجا در این جزیره دلفین شکل جمع شده‌اند. سفر به قشم شبیه سفر به سیاره‌ای دیگر است. جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی قشم حقیقتا شما را مسحور کرده و به فکر می‌برد که چرا، چطور و چگونه چنین چیزهایی شکل گرفته است. در قشم شگفتی‌هایی خواهید دید که چشمتان نیز آن‌ها را باور نخواهد کرد و گویی در خواب و خیال قدم برمی‌دارید. اگر تا به حال تجربه سفر قشم را نداشته‌اید پیشنهاد می‌کنیم ابتدا جاذبه‌های گردشگری قشم را خوانده و سپس خود به خود در حالی که چشم انتظار تعطیلات بعدی هستید، سفر به قشم را انتخاب ‌کنید. در این مطلب نیز بار دیگر همراه علاءالدین باشید تا سری به یکی از جاذبه‌های دیدنی و کمتر شناخته شده قشم بزنیم. 

سد گوران؛ سدی به قدمت تاریخ ایران 

آیا می‌دانستید جزیره قشم از زمان ساسانیان و هخامنشیان مسکونی بوده و یکی از مهم‌ترین بنادر و شاهراه‌های ارتباطی به شمار می‌رفته است؟ یکی از جذابیت‌های سفر به قشم و خطه جنوب، آگاهی از تاریخچه و داستان‌های دیدنی‌های گردشگری است که در آن منطقه می‌بینید. به همین خاطر است که علاءالدین تراول همیشه اول خواندن جاذبه‌های گردشگری مقاصد مختلف و مطالب متنوع را پیشنهاد می‌دهد. یک سفر بدون این که بدانید تاریخ قلعه یا نام یک جاذبه چرا چنین است، فایده چندانی نخواهد داشت. حالا به موضوع معرفی جاذبه گردشگری این مطلب بازمی‌گردیم. از آنجایی که قشم در منطقه جغرافیایی خشکی قرار دارد، آب شیرین برای مردم بومی و آبادانی روستاها اهمیت فراوانی دارد. همانطور که مردم بندر لافت قشم برای آبادانی دست به ابتکار و ساخت «چاه‌های تلا لافت» زدند، مردم «روستای گوران» به همت هخامنشیان و ساسانی‌ها نیز «سد گوران» را ساخته‌اند. «سد گوران» سدی در قشم است که توسط هخامنشیان ساخته و تاج آن در دوره ساسانیان احداث شده است. این دو سلسله به معماری‌های مشهور خود زبانزد عام و خاص هستند و همانطور که در جای جای ایران مشاهده می‌کنید آثار پل‌های زمان ساسانی همچنان پابرجاست. سد گوران نیز از این قاعده به دور نبوده و از آن زمان تاکنون همچنان ابهت و جلال و کاربری خود را حفظ کرده است. سد تاریخی گوران قشم، در «روستای گوران» ساحل شمالی جزیره و۷۸ کیلومتری قشم و منتهی الیه غربی جنگل‌های حرا قرار دارد. روستای گوران بخشی از توابع بخش «شهاب» قشم در استان هرمزگان است. 
آدرس دقیق سد تاریخی گوران: هرمزگان، ۷۸ کیلومتری قشم، بخش شهاب، روستای گوران، نزدیکی جاده طبلک به بندر باسیعدو 

روستای گوران؛ دروازه دریانوردی ایران 

روستای گوران به نوبه خود یکی از جاذبه‌های گردشگری قشم محسوب می‌شود. نام این روستا از واژه «گبر» به معنای «غیرمسلمان» و «کافر» گرفته شده و اشاره به ساخت سد گوران توسط هخامنشیان و ساسانیان دارد. براساس شواهد تاریخی، این روستا در گذشته محل سکونت زرتشتیان نیز بوده است به همین دلیل به آن‌ها «گبران» یا همان «گوران» می‌گفتند. جالب است بدانید «اولین لنج چوبی ایران» در روستای گوران ساخته شده و این روستا «مهد لنج‌سازی و دریانوردی قشم» است. روستای گوران همچنان ماهیت باستانی خود را حفظ کرده و برخلاف مساحت کوچکش، «بزرگترین مرکز تولید و ساخت لنج‌های سنتی ایران» است. با ساخت اولین لنج چوبی در روستای گوران پای ایرانیان باستان به فتح دریاها باز شد. جالب است بدانید لنج‌سازی در این روستا همچنان به شکل سنتی و اولیه خود بدون استفاده از سیستم‌های اولیه یا نقشه کشی‌های نوین به صورت ذهنی توسط نجاران بومی انجام می‌شود. شغل مردان و پسران این روستا، جد به جد لنج‌سازی بوده که تعداد کثیر کارگاه‌های لنج‌سازی در گوران، گواهی بر این موضوع است. قدمت لنج سازی در روستای گوران به بیش از ۱۵۰ سال می‌رسد. 
بندر گوران نیز یکی از قدیمی‌ترین بندرهای ایران است. هرجا صحبت از لنج باشد طبیعتا باید بندری نیز وجود داشته باشد. وقتی اولین لنج چوبی ایران در گوران ساخته شد، بندر این روستا نیز به محلی پر رفت و آمد تبدیل شد که از دیرباز تاکنون مورد توجه ملوانان هندوستان، آسیای میانه و کشورهای حاشیه خلیج فارس بوده است. تاجران، دریاداران و ملوانان کشورهای مختلف با لنج‌های بادبانی خود جهت تجارت و بیشتر برای تعمیرات لنج در این بندر پهلو می‌گرفتند.

سد گوران و گبران 

سد گوران از لحاظ شکل ظاهری بسیار متفاوت است. مطمئنا از دیدن این سد شگفت‌انگیز که برخی از درختان حرا نیز در آن جای خوش کرده‌اند، شگفت‌زده خواهید شد. پله‌چینی‌های کناره سد نیز توسط هخامنشی‌ها ساخته شده که از ارتفاع کم و پهنای آن‌ها می‌توانید تشخیص دهید که کار، کار هخامنشی‌ها است. سد گوران در فاصله ۱۰ کیلومتری از روستای گوران قرار داشته و آب شیرین آن توسط راه‌ آب‌های مختلف به روستا سرازیر می‌شود. این سد در سال ۱۳۷۹ به ثبت آثار ملی ایران رسید و از جمله میراثی است که در صف انتظار یونسکو قرار دارد. 

لنج‌هایی به سبکی پر روی آب 

همانطور که اشاره شد لنج‌سازی، هنر اصلی مردم روستای گوران است. آن‌ها از چوب ساج، منتیگ، فینی و تنه درختانی مانند کرت، کهور، کنار و توت و چنار برای ساخت لنج‌هایی به سبکی «پر» استفاده می‌کنند. لنج‌های ساخت گوران را در هر جای دنیا می‌توانید تشخیص دهید زیرا امضای خاص خود را دارند. مردم بومی این لنج‌ها را با پنبه آغشته به روغن کنجد و نارگیل که در اصطلاح محلی به آن «کلفات» می‌گویند، تزئین می‌کنند. این مواد نه تنها رنگ و جلای دیگری به لنج می‌بخشد بلکه استحکام و دوام آن را نیز تضمین می‌کند. حتی پس از پایان کار، لنج‌سازان قهار گوران این پنبه‌ها را در درزها گذاشته و با قیر اندود کردنش، شناور ماندن و عدم نفوذ به آب به لنج را تضمین می‌کنند. شاید باور نکنید اما ساخت یک لنج به سبک مردم گوران ممکن است یک تا دو سال طول بکشد. بسیاری از تاجران هندی مشتری دسته اول و شماره یک لنج‌های گورانی هستند. هخامنشی‌ها نیز در ناوگان دریایی خود از لنج‌های گورانی استفاده می‌کردند. این هم چند نکته و دانستنی جالب در مورد روستای گوران، حالا می‌دانید که اگر لنجی در شهری دیگر را ببینید چطور بفهمید که ساخته دست مردم گوران است. 

جاذبه‌های نزدیک به سد گوران 

شما می‌توانید پس از دیدن سد گوران به دیدن جاذبه‌های نزدیک به آن رفته که عبارتند از: 
تنگه چاهکوه 
جنگل‌های حرا 
کاروانسرای لنگه‌ای 
نخلستان گوران 
چاه‌های تلا یا چاه‌های لافت 
روستای لافت 
بندر لافت
قلعه نادری قشم 
موزه فضای باز و لنج‌سازی گوران 
چاکاویر
دره یا تنگه کریان 
گوردخمه ساسانی (استودان چوچ)
تنگه چاکاویر قشم 
مسیر موسی در قشم 

ردپای هخامنشی‌ها در جزایر ایران!

ردپای معماری و آبادانی هخامنشی‌ها و ساسانی‌ها را می‌توان در همه‌جای ایران دید. سد گوران نیز یکی از شاهکارهای معماری این دو سلسله است که همچنان باعث آبادانی روستاهای اطراف و به خصوص شهرت روستای گوران شده، پس چرا وقتی مسافر قشم هستید، فرصت بازدید از چنین جاذبه بی‌نظیری را از دست بدهید؟ کارشناسان تور قشم علاءالدین تراول سفری را برنامه ریزی کرده‌اند که بازدید از دیدنی‌های قشم تک به تک در آن جای دارد، شما می‌توانید برای رزرو تورهای ایرانگردی علاءالدین تراول به سایت ما مراجعه کنید و بعد از مطالعه برنامه سفر تور دل خواه خود را به صورت آنلاین خرید نمایید.