گنبد جبلیه (گبری) کرمان

گنبد جبلیه در کرمان

افسانه‌های زیادی در مورد گنبد جبلیه کرمان که به آن گنبد گبری هم می‌گویند، وجود دارد. گنبدی عجیب و هشت‌ضلعی که احتمالاً یادگار دوران ساسانیان است. نام «گبری» یکی از دلایلی است که این بنا را به دوره ساسانیان نسبت داده‌اند، چراکه گبرها آیینی شبیه زرتشتیان داشته‌اند (با این تفاوت که مردگان خود را با دارایی‌هایشان دفن می‌کرده‌اند) و پیش از اسلام در ایران زندگی می‌کرده‌اند.

تاریخچه گنبد جبلیه در کرمان

برخی پژوهشگران عقیده دارند این سازه یک آتشکده یا گور یکی از زرتشتیان بوده است، هرچند نه این ساختمان به آتشکده‌ها شباهتی دارد و نه زرتشتیان عادت به ساخت چنین سازه‌هایی برای مردگان داشته‌اند. سبک معماری بنا به‌گونه‌ای است که احتمال ساخت آن در دوره ساسانی و تعمیر در دوره اسلامی را تقویت می‌کند. برخی دیگر نیز ساخت آن را به دوره سلجوقیان نسبت می‌دهند.

 افسانه‌ای درباره‌ای گنبد جبلیه

از مشهورترین افسانه‌هایی که پیرامون این گنبد تاریخی وجود دارد، ساخته‌شدن آن با شیر شتر، خاکستر و سفیده تخم‌مرغ است، مصالحی عجیب که می‌گویند عمده‌ترین دلیل استحکام بناست. شباهت طاق‌نماهای گنبد جبلیه در بقایای یک مسجد مربوط به قرن اول هجری و طاق کسری از نکات قابل‌ذکر این گنبد است. دیگر ویژگی شگفت این بنا ساخته‌شدن آن با سنگ (سنگ لاشه) است به‌گونه‌ای که آن را تنها بنای تاریخی تماماً سنگی کرمان می‌دانند.

معماری گنبد جبلیه در کرمان

عرض پی این سازه ۳ متر است و هشت در هشت سوی سازه قرارگرفته‌اند. ملات گچ در بیرون و ملات آهک در داخل بنا به‌کاررفته و گچ‌بری‌های داخل گنبد اکنون از بین رفته است. این بنا در حال حاضر به‌عنوان موزه سنگ به فعالیت خود ادامه می‌دهد، موزه‌ای پر از کتیبه و سنگ‌های آرامگاهی. کتیبه مسجد آبدر اشکان مشهورترین کتیبه‌ای است که در گنبد جبلیه نگهداری می‌شود. کتیبه‌ای روی یک سنگ معمولی که با خط کوفی نوشته‌شده و مربوط به بنای یادبود مسجدی در روستای آبدر اشکان در شهرستان بافت استان کرمان است.

توصیف گنبد جبلیه برای گردشگران

گنبد جبلیه کرمان در شرقی‌ترین قسمت شهر و نزدیک به دو گورستان صاحب‌الزمان و سید حسین قرارگرفته که اطراف آن هیچ ساختمان دیگری مشاهده نمی‌شود. جنگل مصنوعی قائم که با کاشت درخت در اطراف این گنبد تاریخی به وجود آمده این محل را به یک تفرجگاه عمومی بدل کرده است. برای دسترسی به این بنا می‌توانید به خیابان زریسف در کرمان بروید. بافت تاریخی کرمان نیز در اطراف این بنا قرار دارد که قدم زدن در آن برای گردشگران ماجراجو و کنجکاو لذت‌بخش است. اگر قصد سفر به کرمان را دارید به بخش جاذبه‌های شهر کرمان در وب‌سایت علاءالدین تراول سر بزنید و یا هم‌سفر تورهای جادویی ما باشید.