موزه ایران باستان
گنجینهای از ارزشمندترینها
موزه ایران باستان با نام رسمی موزه ملی ایران، گنجینهای از تاریخ و تمدن ایران و از جاذبههای گردشگری تهران است. این موزه حکم موزه مادر را میان موزههای ایران دارد. از تندیسهای باشکوه پادشاهان هخامنشی تا ظروف ظریف و مجسمههای کوچک و بزرگ عیلامی، همه و همه در این موزه گرد هم آمدهاند تا داستانهایی از گذشته را برای ما روایت کنند. اگر علاقهمند به دیدن آثار نیاکان خود در طول سالیان دور هستید یا فرصت رفتن به بناهای باستانی ایران، مانند تخت جمشید و پاسارگاد را ندارید، پیشنهاد میکنیم برای بازدید از موزه ایران باستان با تور تهرانگردی همراه شوید. برای کسب اطلاع از این تور و سایر تورهای داخلی به صفحه رزرو آنلاین تورهای ایرانگردی در سایت علاالدین تراول مراجعه کنید. دیدن آثار باستانی ارزشمند و قدم زدن در میان سالنهای موزه، تجربهای است که هرگز فراموش نخواهید کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با موزه ایران باستان آشنا شویم.
نام رسمی موزه ایران باستان، موزه ملی ایران است. اولین تلاشها برای ساخت موزه به دوران مرتضی قلیخان صنیعالدوله، اولین رئیس شورای ملی ایران برمیگردد. او تصمیم داشت قانون تاسیس اداره عتیقات را به تصویب برساند تا محلی برای نگهداری آثار هنری ایجاد شود اما این قانون تصویب نشد.
اولین موزه واقعی ایران با نام موزه ملی در دوره قاجار و در ساختمان دارالفنون برپا شد. در دوره پهلوی دولت تصمیم داشت موزهای مستقل بسازد و جرقه این اتفاق در سال 1308 شمسی زده شد و انتخاب طرح و ساخت بنای موزه 8 سال طول کشید و در سال 1318 موزه ایران باستان برای بازدید عموم مردم افتتاح شد. در ابتدای کار طبقه اول موزه به آثار پیش از اسلام و طبقه دوم به آثار پس از اسلام اختصاص یافت اما بعدها در سال 1375 تمام آثار اسلامی به موزه دوران اسلامی منتقل شد.
محوطه موزه ایران باستان 5500 مترمربع وسعت دارد. زیربنای موزه 2744 متر در سهطبقه است که اشیای باستانی از دوره پارینهسنگی تا دوره پیش از اسلام را در خود جای داده است. این موزه معماری خاص و منحصربهفردی دارد. معماران این بنا آندره گدار و ماکسیم سیرو معماران فرانسوی بودند. آندره گدار اولین رئیس پردیس هنرهای زیبایی دانشگاه تهران بود که معماری بنای حافظیه، مدرسه ایرانشهر و موزه آذربایجان را نیز بر عهده داشت. او طرح سازه موزه را از معماری ایوان مدائن یا طاق کسری الهام گرفت که بزرگترین و خاصترین بنای باقیمانده از حکومت ساسانیان است. از مشخصههای اصلی معماری طاق کسری میتوان به آجرهای سرخ تیره و ورودی قوسدار آن اشاره کرد.
موزه ایران باستان چندین بخش مختلف دارد که شامل بخشهای پارینهسنگی، بخش پیش از تاریخ، بخش اسلامی، بخش تاریخی، بخش مهر و سکه، بخش مرمت، بخش سفال، بخش کتیبهها، بخش استخوانشناسی، عکاسی و کتابخانه و مرکز اسناد است.
خاصترین اشیای بهجا مانده از ایران باستان در این موزه نگهداری میشود. قدیمیترین آثار موزه مربوط به دوره پارینهسنگی است که به حدود یک میلیون سال قبل بازمیگردد. جدیدترین آثار موجود در موزه هم از دوره ساسانیان باقی مانده است که بیش از 1700 سال قدمت دارند. در ادامه به معرفی برخی از مهمترین آثار این موزه میپردازیم:
دستسازهای از جنس دُر کوهی
در سالن اصلی موزه دست سازهای مربوط به دوره پارینهسنگی نگهداری میشود که جنس آن از سنگ کوارتز یا دُر کوهی است. این دستسازه از کنار کشفرود مشهد پیدا شده است و بیشتر از یک میلیون سال قدمت دارد.
آثاری از گنج پر رودبار
در محوطه باستانی گنج پر رودبار گیلان تعدادی ابزار سنگی کشف شد که به دوره آشولی که یکی از فرهنگهای دوره پارینهسنگی است، بازمیگردد.
پارههایی از تختجمشید
پلکان تخت جمشید، تعدادی از ستونهای معروف آن و مجسمه سگ کشف شده از کاخ آپادانا همگی پارههایی از تخت جمشید است که در موزه ایران باستان نگهداری میشود.
قدیمیترین فسیل انسان در ایران
فسیل یک دندان آسیای کوچک، قدیمیترین بقایای باقیمانده از انسانهای باستانی ایران است که در غار وزمه در دهستانی از اسلامآباد غرب استان کرمانشاه یافت شده است. بررسیها نشان میدهد این دندان مربوط به کودکی هشت یا نهساله از انسانهای نئاندرتال است. این فسیل حدود 25 هزار سال قدمت دارد و میتوانید آن را در بخش پارینهسنگی موزه ایران باستان مشاهده کنید.
نمونههایی از پارینهسنگی جدید و فراپارینهسنگی
چندین شیء تاریخی از غار یافته لرستان، غار علی تپه مازندران و غار شلم ایلام در بخش پارینهسنگی جدید و فراپارینهسنگی موزه ایران باستان نگهداری میشود. این آثار شامل تزئیناتی شخصی همچون آویز صدفی، گِل اُخرا و دندان حیوانات و ابزارهای ترکیبی است.
آثاری از دوره نوسنگی و دوره روستانشینی انسانها
قدیمیترین خشت ایران بهجا مانده از دوره روستانشینی انسانها یا دوره نوسنگی است که حاصل کاوشهای تپه گنجدره است. آثار دیگری نیز از این دوره باقی مانده است که در موزه ایران باستان نگهداری میشود ازجمله: ابزارهای سنگی، پیکرکهای گلی انسان و حیوان از تپه سراب، سفالینههایی منقوش از شوش از استان خوزستان، اسماعیلآباد و چشمهعلی در تهران و تل باکون در استان فارس.
پیکر گلی شهداد و سایر ظروف گلی
از کاوش در منطقه شهداد که محوطهای باستانی در کرمان است، آثاری همچون ظروف سنگی با نقش نبرد انسان با جانوران و پیکر گلی کشف شده است. پیکر گلی شهداد مردی برهنه است که در حال نیایش است.
آثار معبد چغازنبیل
زیگورات چغازنبیل که آن را کهنترین ساختمان مذهبی شناختهشده در ایران میدانند. آثاری همچون پیکره گاو با کتیبه، ظروف تزئینی از قیر طبیعی، لولههای شیشهای، آجرنوشتهها، مهرهای استوانهای، پیکرکها بهصورت نقش برجسته قالبی، اشیای بدل چینی، اشیای مفرغی و سردیسهای تدفینی که از چغازنبیل کشف شدهاند در این موزه نگهداری میشوند.
جام زرین مارلیک؛ معروفترین اثر موزه
جام زرین مارلیک یکی از شاخصترین دیدنیهای موزه ایران باستان است که سروصدای زیادی به پا کرده است. این جام نتیجه کاوش گورستان مارلیک در رودبار استان گیلان است. ویژگی اصلی این جام زرین چهار گاو بالدار است که بر درختی تکیه دادهاند و بر روی جام حک شده است. درخت حک شده روی این جام، درخت زندگانی نام دارد.
تندیس نجیبزاده اشکانی
این تندیس معروف در سال 1312 در روستای شمی شهر ایذه کشف شد. جنس تندیس از مفرغ است. دانشنامه ایرانیکا در مقالهای به نام «مجسمه مرد شمی» نوشت: مجسمه نجیبزاده اشکانی ملبس به یک کت آستیندار با یقه V شکل است، که شلواری بلند و گشاد با کمری باریک به تن دارد که لباس رایج اشکانیان از سوریه تا بینالنهرین و آسیای میانه بوده است.
تکوک طلایی بز کوهی هگمتانه
تکوک طلایی بز کوهی هگمتانه در گوشه دیگر سالن موزه ایران باستان با رنگ طلایی خودنمایی میکند. تکوک به ظرفی میگویند که به شکل جانوران ساخته شده باشد. این ظروف معمولا زرین یا آهنین بود و بهصورت گاو، بز یا ماهی ساخته میشدند. این تکوک بز کوهی نیز از آثار دوره هخامنشی در شهر هگمتانه است.
آدرس: تهران، خیابان امام خمینی، ابتدای خیابان سی تیر، خیابان پروفسور رولن، شماره یک.
ساعات بازدید: در نیمه اول سال هر روز از ساعت 9 تا 19 و در نیمه دوم سال از ساعت 9 تا 17
بهای بلیط: برای ایرانیان 10 هزار تومان
موزه ایران باستان با این آثار ارزشمند دست کمی از موزه لوور و زیباترین و بهترین موزههای دنیا ندارد بنابراین حتما باید بازدید از آن را در برنامه خود قرار داد. پیشنهاد میکنیم اگر ساکن تهران هستید و یا با رزرو تورهای تهرانگردی و خرید بلیط هواپیما از هر نقطه از کشور به تهران سفر کردهاید، حتما بازدید از جاذبههای گردشگری ایران مال همچون باغ دیدار، مسجد جامع، کتابخانه جندیشاپور و ... را در لیست برنامههای سفر خود قرار دهید. همچنین شما میتوانید برای اقامت به بخش رزرو آنلاین هتل های ایران و تهران گروه علاالدین تراول مراجعه کنید و هتلهای نزدیک به ایران مال همچون هتل اسپیناس پلاس، هتل المپیک تهران و ... را رزرو کنید. در نهایت اگر نیاز به راهنمایی بیشتر داشتید میتوانید با شماره 02174495 تماس بگیرید تا کارشناسان ما پاسخگوی شما باشند.